Trao đổi - Phản biện » Xã hội
Loay hoay "chém lợn", "rước lợn"
(10:43:53 AM 08/02/2015)Sau nhiều ý kiến trái chiều suốt tuần qua, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) tỉnh Bắc Ninh vừa đề nghị lấy ý kiến người dân để từ mùa lễ hội 2015, lễ hội chém lợn ở làng Ném Thượng (khu phố Thượng, phường Khắc Niệm, TP Bắc Ninh) đổi tên thành rước lợn.
Lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Ninh cho hay sẽ yêu cầu Sở VH-TT-DL cử người giám sát lễ hội để việc chém lợn không diễn ra giữa sân đình, trước sự chứng kiến của nhiều người. Thay vào đó, lễ hội chỉ diễn ra trong khu vực phía sau sân đình, có ít người chứng kiến. Đồng tình, ông Phan Đình Tân, người phát ngôn Bộ VH-TT-DL, khẳng định bộ không cổ xúy cho những lễ hội mang tính chất bạo lực như thế.
Một lãnh đạo của Cục Di sản - Bộ VH-TT-DL lại nhấn mạnh bản chất vấn đề cần soi tỏ dưới góc nhìn khoa học. Những lễ hội mang tính chất phong tục tập quán cũng như tính chất lâu đời thì không thể can thiệp bằng văn bản hành chính.
Cảnh chém lợn trong lễ hội truyền thống của làng Ném Thượng Ảnh: AAF
GS Ngô Đức Thịnh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn văn hóa tín ngưỡng Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu văn hóa Việt Nam - cũng cho rằng không nên can thiệp hay áp đặt những mệnh lệnh hành chính lên văn hóa truyền thống. Việc phản cảm hay không, chấm dứt hay tiếp tục lễ hội chém lợn là do người dân địa phương quyết định.
GS Thịnh nhấn mạnh có những hành động người ngoài thấy dã man nhưng dân làng cho là việc tâm linh, tế thần lấy may mắn, do đó không thể ngăn cấm. Tuy nhiên, nên tổ chức lễ hội này trong một không gian nhỏ, với một cộng đồng nhất định để tránh cái nhìn thiếu đồng cảm của dư luận.
Theo TS triết học Nguyễn Văn Vịnh, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu xã hội và phát triển, chém lợn xuất phát từ tục hiến sinh. Các dân tộc trên thế giới đều từng có phong tục này, mà cao nhất là hiến sinh chính con người. Tuy nhiên, ngày nay, tục hiến sinh mất dần. Không ai có quyền phủ nhận niềm tin tín ngưỡng của mỗi cá nhân, mỗi cộng đồng. Việc giữ hay bỏ hoạt động tín ngưỡng phải do chủ thể văn hóa đó quyết định. Do đó, không thể cấm đoán các phong tục, lễ hội bằng các mệnh lệnh hành chính. Các tổ chức, cá nhân khuyến cáo là việc của họ nhưng không nên bài xích, chỉ trích, dù với lý do gì.
Trong khi đó, người dân làng Ném Thượng cho hay không đồng tình với việc “rước lợn” thay vì “chém lợn” vì làm mất đi truyền thống của lễ hội. Họ khẳng định thực hiện nghi lễ của địa phương mình chứ không phải là của địa phương khác.
Ông Vũ Quang Hòa (ngụ khu phố Thượng, phường Khắc Niệm, TP Bắc Ninh) - người được giao trọng trách nuôi dưỡng “ông ỉn” kể từ ngày 15-8-2014, cho hay rất vinh dự được chăm sóc lợn. “Tôi rất mạnh khỏe và mong muốn lễ hội của làng được tổ chức như vốn có” - ông bày tỏ.
Hiến dâng cho thần linh
Ông Nguyễn Văn Ảnh, Phó Giám đốc Sở VH-TT-DL tỉnh Bắc Ninh, cho biết lễ hội chém lợn ở làng Ném Thượng xuất phát từ sự tôn vinh người có công chống giặc ngoại xâm là tướng quân Lý Đoàn Thượng. Dân địa phương quan niệm tia máu phun ra từ việc chém lợn mang hình ảnh của tia chớp - tượng trưng cho sự no ấm, sung túc trong năm mới.
TS Trần Đình Luyện, Phó Chủ tịch Hội sử học Bắc Ninh, nhấn mạnh cúng lễ thần linh đã có từ xưa. Người dân hiến dâng cho thần linh, sau này là hiến dâng cho tổ tiên, bằng những lễ vật do chính họ làm ra. Ví dụ, chăn nuôi thì hiến lợn, gà; trồng trọt thì hiến xôi, gạo...
Bạn cũng có thể quan tâm:
- Cần công khai đơn vị trồng cây để nguyên bầu bọc
- Cảnh báo việc lợi dụng bão số 3 đăng thông tin không đúng sự thật
- Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Trung Bộ một chặng đường
- Từ 1/8, đất không giấy tờ sẽ được cấp sổ đỏ thế nào?
- Cuộc thi “Future Blue Innovation 2024” - Sự quan tâm của thế hệ trẻ đối với môi trường
- Làm công viên ở TP.HCM, cả nhà nước và tư nhân đều chậm
- Campuchia đào kênh Funan Techo sẽ đảo lộn hệ sinh thái miền Tây
- Ninh Bình sẽ có thành phố Hoa Lư - "Đô thị di sản thiên niên kỷ"
- Nên hiểu thế nào về ”gạo cứu đói dịp Tết”?
Bài viết mới:
- Hội thảo đánh giá cuối kỳ dự án giảm thiểu tác động của đốt lộ thiên và sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp (23/11/2024)
- Cây Đa cổ thụ -Nơi treo cờ Cộng sản đầu tiên vùng ven Hà Nội được vinh danh Cây Di sản Việt Nam (20/11/2024)
- Lãnh đạo VACNE tham gia tọa đàm về luật thủ đô năm 2024 (20/11/2024)
- Hai cây cổ thụ vùng ven đô Thăng Long được vinh danh Cây Di sản Việt Nam (20/11/2024)
- Hội BVTN&MT Việt Nam cùng thống nhất hành động và triển khai các nhiệm vụ mới (20/11/2024)
- Lan tỏa thông điệp về phát triển bền vững đến người tiêu dùng qua từng vỏ hộp sữa (13/11/2024)
- Cây đầu tiên của huyện Đan Phượng được công nhận Cây Di sản Việt Nam (13/11/2024)
- Ăn gì để giúp bạn sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn? (11/11/2024)
- Đã chọn được một số đề tài xuất sắc trong cuộc thi “Sáng tạo xanh – Sống trong lành” (06/11/2024)
- Đoàn đại biểu VACNE tham dự Hội thảo “Đánh giá tác động và việc Giảm CO2” tại Hàn Quốc (28/10/2024)
Lãnh đạo VACNE tham gia tọa đàm về luật thủ đô năm 2024
(Tin Môi Trường) - Chiều ngày 15/11/2024, tại Trường quay của Đài Truyền hình Hà Nội tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề “Luật Thủ đô năm 2024 với chủ đề “Một số điểm mới trong bảo vệ môi trường”.
Có thể ”để dành” tín chỉ carbon để bán giá cao hơn?
(Tin Môi Trường) - Việt Nam đã thu được 1.250 tỉ đồng từ tín chỉ carbon. Với sự phát triển và yêu cầu hiện nay, tương lai chúng ta có đủ tín chỉ carbon để bù vào thâm hụt?
Chủ tịch thành phố Cam Ranh thua kiện người san ủi đất thuê
(Tin Môi Trường) - Người được thuê san ủi đất bị Chủ tịch thành phố Cam Ranh (tỉnh Khánh Hòa) ra quyết định xử phạt hành chính. Cho rằng lãnh đạo địa phương sai nên người này khiếu kiện và được tòa tuyên thắng.