Thuế túi nylon bị lạm dụng

Ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động tại nhiều tỉnh, thành cho thấy giá bán túi ni lông, túi xốp trong một tuần qua đã tăng rất cao, có nơi tăng 100%. Lý do tăng giá được bên bán đưa ra là sản phẩm phải chịu thêm thuế bảo vệ môi trường với mức 45.000 đồng/kg.

Giá tăng, sức mua không giảm

Chị Phạm Thu Hồng, bán trái cây tại chợ đầu mối Long Biên (quận Hoàng Mai - Hà Nội), cho biết gần một tuần nay, giá túi ni lông và túi (hộp) xốp tăng vọt, trước đây chỉ 43.000 đồng cho những loại túi nhỏ đựng hàng tạp hóa thì nay đã hơn 70.000 đồng/kg. Vì thế, chị định tăng giá bán trái cây để bù vào chi phí mua túi đựng.

Dù giá tăng mạnh nhưng nhu cầu sử dụng túi ni lông không có dấu hiệu giảm. Theo anh Hùng, một đầu mối cung cấp túi ni lông cho tiểu thương ở quận Hai Bà Trưng - Hà Nội, không dễ thay đổi thói quen sử dụng túi ni lông của người tiêu dùng, vì thế giá cao đến mấy tiểu thương vẫn phải mua.

“Trước khi áp thuế bảo vệ môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường nên tuyên truyền cho người dân về việc sử dụng sản phẩm thay thế túi ni lông. Nếu như có thông tin về túi tự hủy rẻ hơn túi ni lông bình thường, người dân sẽ ủng hộ. Trong khi đó, trên thị trường hiện không có nhiều loại túi đựng có thể thay thế túi ni lông và túi xốp” - anh Hùng phàn nàn.

Tại TP Huế, từ 10 ngày trở lại đây, giá túi ni lông đã tăng cao, có loại tăng gần gấp đôi so với trước. Loại túi dài 40 cm, rộng 25 cm trước đây 39.000 đồng/kg, nay 68.000 đồng/kg; túi dài 15 cm, rộng 10 cm trước đây 26.000 đồng/kg, nay 36.000 đồng/kg… Cũng như ở Hà Nội, nhu cầu sử dụng túi ni lông tại TP Huế vẫn cao.

Khảo sát tại các chợ lớn như Đông Ba, An Cựu, Bến Ngự…, túi ni lông vẫn được mua bán và sử dụng nhiều. Chị Đặng Thị Thu An, một tiểu thương ở chợ Đông Ba, nói: “Giá túi ni lông đắt nhưng cũng phải mua để đựng hàng cho khách vì chẳng có loại túi nào tiện dụng hơn. Mỗi ngày, tôi tốn hơn 70.000 đồng để mua túi ni lông”.

Tại các chợ ở TP Đà Nẵng, giá túi ni lông những ngày qua cũng tăng chóng mặt, thêm từ 20.000 - 30.000 đồng/kg so với những ngày trước. Một số tiểu thương ở chợ Cồn cho biết nguyên nhân do các đầu mối tự ý tăng giá với lý do phải đóng thuế bảo vệ môi trường, chứ nguồn hàng thì không thiếu. “Giá tăng nhưng sức mua mặt hàng này vẫn không giảm bởi cận Tết, nhu cầu sử dụng rất lớn” - một tiểu thương ở chợ Hàn nói.

Ở TP Cần Thơ, tình hình cũng diễn ra tương tự. Theo chị Ngọc, chủ một hiệu buôn chuyên bán sỉ các mặt hàng nhựa và tạp phẩm trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (quận Ninh Kiều), hiện giá túi ni lông các loại đã tăng thêm hơn 50% so với cuối năm 2011. Đáng chú ý, khoảng một tuần nay, người tiêu dùng, đặc biệt là các tiểu thương, đã đổ xô đi mua mặt hàng này để dự trữ vì nghe tin sắp tới giá túi ni lông sẽ còn tăng nữa. Do đó, sức mua cũng tăng hơn 50% so với trước đây. Anh Hùng, chủ một vựa trái cây trên Lộ 91B, lo âu: “Mỗi ngày, tôi bán khoảng 700 trái dừa nên phải dùng đến 2 kg túi ni lông. Giá túi ni lông tăng thế này thì tiền lời cũng giảm đi nhiều”.

Té nước theo mưa

Luật Thuế Bảo vệ môi trường chủ yếu nhằm vào các doanh nghiệp sản xuất. Tiền thuế được tính trên lượng sản phẩm doanh nghiệp đã tiêu thụ. Còn cơ sở nhỏ sản xuất túi ni lông, túi xốp được giao thuế khoán. Do cơ quan chức năng không kiểm soát nổi lượng hàng hóa những cơ sở này bán ra (vì thiếu hóa đơn, chứng từ…) nên không thể buộc họ đóng thuế bảo vệ môi trường.

Túi ni lông được mua bán, sử dụng rất nhiều tại các chợ ở TP Huế và TPHCM dù giá bán tăng cao. Ảnh: QUANG NHẬT NGUYỄN HẢI

Dù vậy, những cơ sở “thuế khoán” vẫn tăng giá bán túi ni lông, túi xốp với lý do… phải đóng thuế bảo vệ môi trường! Ông Trương Phát, tổ trưởng ngành hàng túi xốp tại chợ Bình Tây (quận 6 - TPHCM), cho biết trước đây túi xốp, túi ni lông bỏ mối chỉ 35.000 - 38.000 đồng/kg, thậm chí có loại chỉ 25.000 đồng/kg, nay đã tăng lên 65.000 - 70.000 đồng/kg. Các loại bao bì chứa rác trước đây chỉ 20.000 đồng/kg nay tăng lên 45.000 đồng/kg. Tại cửa hàng trên đường Chiêu Anh Các (quận 5-TPHCM), giá bán lẻ túi xốp, túi ni lông lên đến 80.000 đồng/kg.

Bà Hứa Thị Lan, chủ một cửa hàng trên đường Hải Thượng Lãn Ông (quận 5-TPHCM), cho biết giá túi ni lông tăng gấp đôi từ đầu tháng 1 đến nay, chưa có dấu hiệu giảm. Điều đáng nói là cũng lấy lý do trên, nhiều chủ cửa hàng tại quận 5 đã tăng giá bán các mặt hàng ống nhựa, tấm bạt… thêm vài chục ngàn đồng/kg, dù theo quy định, những mặt hàng này miễn thuế bảo vệ môi trường.