Ai sai, người đó phải chịu trách nhiệm

Gần trọn một tháng từ ngày UBND huyện Tiên Lãng tiến hành cưỡng chế, thu hồi khu đầm của ông Đoàn Văn Vươn, đến nay TP.Hải Phòng vẫn “nợ” dư luận câu trả lời “đúng, sai”?

- Trước hết phải khẳng định việc giải phóng mặt bằng ở Hải Phòng đã được TP phân cấp cho cấp quận, huyện. Toàn bộ việc thu hồi, cưỡng chế thu hồi đất ở Tiễn Lãng do UBND huyện Tiên Lãng lên kế hoạch và tổ chức thực hiện. Ngày 5.1, ngay sau khi nhận được báo cáo của UBND huyện Tiên Lãng về việc chống người thi hành công vụ (gài mìn, nổ súng, gây thương vong lực lượng cưỡng chế) và đề nghị tăng cường lực lượng, UBND TP đã lập tức chỉ đạo Giám đốc CA và các cơ quan chức năng tổ chức lực lượng để ngăn chặn và xử lý hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng nói trên. Vì vậy mới có sự xuất hiện lực lượng CATP và quân đội đến đông là để ngăn chặn, trấn áp hành vi vi phạm pháp luật... chứ không phải xuống để cưỡng chế thu hồi đầm.

Ngay sau đó, Thành ủy, UBND TP chỉ đạo các sở, ngành liên quan tiến hành kiểm tra, rà soát, xem xét lại toàn bộ sự việc từ  giao đất, thu hồi đất đến quy trình tổ chức cưỡng chế đối với gia đình ông Đoàn Văn Vươn. Quan điểm của lãnh đạo TP là khẩn trương xem xét một cách toàn diện, khách quan sự việc, kết luận rõ đúng sai. Ai sai người đó phải chịu trách nhiệm, chính quyền TP không bưng bít,  bao che cho sai phạm.

´Nhưng sự chậm trễ đó khiến dư luận hoài nghi về tính công minh trong việc xem xét, xử lý những tồn tại của vụ cưỡng chế này?

- Xin nhắc lại, chỉ đạo của lãnh đạo TP trong vụ việc này là rất rõ ràng. Có 3 vấn đề cần được xem xét giải quyết: Một là: Làm rõ căn cứ, cơ sở việc giao đất, thu hồi đất; hai là căn cứ, quy trình các bước tổ chức cưỡng chế thu hồi đất và ba là việc chống người thi hành công vụ. Đối với nội dung thứ nhất: UBND TP giao cho Sở Tài nguyên - Môi trường chủ trì phối hợp với Sở NNPTNT, Thanh tra TP làm việc với UBND huyện Tiên Lãng và xã Vinh Quang kiểm tra, rà soát lại toàn bộ quy trình giao đất, thu hồi đất.    

 Nội dung thứ hai TP giao cho Sở Tư pháp chủ trì phối hợp với các cơ quan công an, kiểm sát, tòa án kiểm tra, xem xét làm rõ trình tự, thủ tục cưỡng chế xem ai đúng, ai sai, trách nhiệm thuộc huyện hay xã. Và cuối cùng là việc chống người thi hành công vụ đã được cơ quan cảnh sát điều tra khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra làm rõ.   

Chính quyền TP cũng chỉ đạo việc xem xét phải tiến hành khẩn trương, khách quan. Việc nào đủ cơ sở thì phải nhanh chóng kết luận để xử lý. Tuy nhiên đất đai, quản lý đất đai là vấn đề mang tính lịch sử, gần 20 năm qua chính sách pháp luật về đất đai liên tục thay đổi... vì vậy việc xem xét cần được tiến hành cẩn trọng, đảm bảo khách quan, nhanh, kịp thời nhưng không thể vội vàng được.

Việc giao đất, thu hồi đất là việc có thể kết luận được ngay vì toàn bộ hồ sơ, trình tự, thủ tục nằm trong tay chính quyền?

 - Về nguyên tắc thì đúng như vậy. Tuy nhiên đây là vấn đề mang tính lịch sử. Việc giao đất cho gia đình ông Vươn được tiến hành từ năm 1993, lúc đó giao đất theo quy định của Luật Đất đai năm 1987. Đến nay gần 20 năm đã trôi qua, bản thân chính sách pháp luật đất đai đã thay đổi nhiều (Luật Đất đai cũng đã được sửa đổi, bổ sung 3 lần; cán bộ quản lý ở địa phương cũng thay đổi, có người cũng đã qua đời... Nói như vậy để thấy hết những sự thay đổi trong chính sách, nên để làm rõ vấn đề không thể đơn giản được.

Nhưng với những hồ sơ tài liệu, chúng tôi hoàn toàn có thể kết luận rõ về việc này. Tuy nhiên, hiện nay liên quan đến nội dung này Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ Tài nguyên - Môi trường và bộ đã thành lập đoàn kiểm tra xuống để làm rõ. Vì vậy chúng ta chờ đợi kết luận chính thức từ Bộ Tài nguyên – Môi trường để đảm bảo tính khách quan.

Vậy những vấn đề thuộc trách nhiệm của địa phương thì khi nào thành phố có câu trả lời, thưa ông?

- Đối với những việc thuộc trách nhiệm của mình, chúng tôi sẽ làm rõ, kết luận và xử lý trong trung tuần tháng 2 này.

´ Dư luận bức xúc cho rằng việc thu hồi đất trên của chính quyền không minh bạch. Thu hồi đất của người đã đổ mồ hôi, máu và nước mắt để giao cho người khác?

- Phải khẳng định rằng mục đích thu hồi đất là rất rõ ràng. Việc thu hồi đất là theo quy định của pháp luật. Hết thời hạn giao đất thì UBND huyện ra quyết định thu hồi. Sau khi UBND huyện có quyết định trên, ông Đoàn Văn Vươn đã khiếu nại và huyện đã có quyết định giải quyết khiếu nại. Không đồng ý ông Vươn đã khởi kiện ra TAND huyện Tiên Lãng và TAND huyện đã khẳng định việc ra quyết định thu hồi đất của UBND huyện là đúng thì ông Vươn có khiếu nại lên tòa TP. Khi tòa chuẩn bị xét xử thì ông Vươn có đơn xin rút, tòa án ra quyết định không mở phiên tòa và quyết định của tòa án huyện là có hiệu lực.

Phải 1 năm sau khi bản án của tòa có hiệu lực, huyện mới tiến hành cưỡng chế. Trong suốt thời gian này chính quyền có tới 9-10 lần làm việc với ông Vươn và nói nếu gia đình ông có nhu cầu sử dụng tiếp thì làm đơn xin thuê đất, chính quyền sẽ xem xét. Nhưng ông Vươn lại cho rằng chính quyền phải tiếp tục giao đất chứ không phải là thuê. Vào năm 1993 - thời điểm ông Vươn được chính quyền giao đất - thì vẫn áp dụng Luật Đất đai năm 1987, chưa có quy định hình thức cho thuê đất. Nhưng đến Luật Đất đai 1993, ông Vươn không phải đối tượng giao đất mà phải thuê đất.

Sau khi sự việc xảy ra, tôi có xem lại toàn bộ các quyết định của chính quyền huyện thì việc thu là giao lại cho UBND xã và phòng tài nguyên môi trường huyện quản lý, chứ chưa có văn bản, tài liệu nào nói là giao cho cá nhân, tổ chức nào khác. Đúng là trong những ngày qua trong dư luận có đề cập đến việc này, nhưng đó chỉ là dư luận, không có cơ sở để khẳng định. Tuy nhiên, TP cũng đã giao cho các cơ quan chuyên môn kiểm tra, rà soát nếu phát hiện có động cơ vụ lợi, không minh bạch trong việc thu hồi khu đầm để giao cho người khác thì chính quyền TP sẽ kiên quyết xử lý nghiêm.

Chỉ một ngôi nhà bị phá nhưng chính quyền lại có nhiều phát ngôn “tiền hậu bất nhất”, vậy đâu là sự thật?

- Đây là điều hết sức đáng tiếc. Như tôi đã nói, việc này lãnh đạo TP đã giao cho Sở Tư pháp phối hợp với cơ quan công an, tòa án, viện kiểm sát kiểm tra xem xét. Về nguyên tắc tài sản hợp pháp của dân phải được bảo vệ. Trên cơ sở kiểm tra của đoàn công tác, sẽ làm rõ đúng sai. Nếu chính quyền cưỡng chế sai, chính quyền phải chịu trách nhiệm.

Nếu thấy đủ dấu hiệu của vụ án hình sự các cơ quan sẽ khởi tố điều tra, xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật. Thành phố không bao che cho những hành vi lợi dụng chức vụ hay lợi dụng nhiệm vụ được giao để hủy hoại tài sản hợp pháp của công dân và trong vụ việc này cũng vậy. Về phát biểu của đồng chí Đỗ Trung Thoại - Phó Chủ tịch UBND TP thì chính đồng chí đã nói lại cho rõ: “Theo báo cáo ban đầu của UBND huyện Tiên Lãng việc phá nhà là do người dân bức xúc”.

Sau khi đi giám sát thực tiễn, đoàn giám sát của UBTƯ MTTQVN đã tỏ ra đặc biệt lo ngại và cảnh báo về “hố ngăn cách” giữa người dân và chính quyền? Điều này được lãnh đạo TP nhìn nhận như thế nào, thưa ông?

- Đây là điều chúng tôi rất trăn trở. Có nhiều bài học đã được rút ra sau sự việc này không chỉ đối với TP.Hải Phòng. Chúng tôi xác định dù với bất cứ lý do gì, để xảy ra sự việc trên lãnh đạo TP không thể không có trách nhiệm. Thành phố đã chủ động xem xét với tinh thần nghiêm túc, khách quan, nhìn thẳng vào sự thật để đánh giá sự việc.

Hiện các cơ quan chức năng của cả thành phố và trung ương đang khẩn trương xem xét, kết luận rõ. Đến lúc đó, ai sai đều phải xử lý nghiêm. Chúng tôi sẽ công khai kết quả kiểm tra và xử lý vi phạm. Chỉ có sự khách quan, công tâm và xử lý nghiêm cán bộ vi phạm mới có thể xây dựng được lòng tin trong nhân dân.

- Xin cảm ơn ông!