Bà Phạm Thị Hải Chuyền - Ảnh: Anh Vũ
* Việc quy tập hài cốt liệt sĩ thời gian gần đây được thực hiện như thế nào thưa Bộ trưởng?
- Trước tiên, tôi khẳng định việc tìm hài cốt của liệt sĩ là tâm nguyện chính đáng của thân nhân liệt sĩ. Trên cơ sở phân công của Chính phủ thì Bộ Quốc phòng triển khai tìm kiếm, quy tập. Bộ LĐTBXH xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Chúng tôi chỉ đạo các địa phương, tất cả hài cốt tìm được thông qua các kênh ngoài kênh của quân đội được giao nhiệm vụ, hoặc bạn bè chiến hữu của liệt sĩ lấy về thì dứt khoát phải giám định ADN mới được tổ chức lễ truy điệu các anh và đưa vào nghĩa trang liệt sĩ. Tới đây chúng tôi vẫn tiếp tục phối hợp với Bộ Quốc phòng thực hiện công tác này.
* Từ vụ việc “cậu Thủy”, Bộ trưởng đánh giá thế nào về việc xuất hiện nhiều nhà ngoại cảm tham gia và đã có trường hợp lợi dụng việc quy tập hài cốt để trục lợi?
- Chính phủ ngoài việc giao cho Bộ Quốc phòng thì cũng đồng ý cho các tổ chức cá nhân khi phát hiện hài cốt liệt sĩ có thể báo cáo với chính quyền và lực lượng quốc phòng địa phương để phối hợp quy tập. Thế nhưng thực chất có một bộ phận trục lợi từ điều này. Chúng tôi nghĩ rằng, muốn làm tốt thì phải tuyên truyền để người dân tự cảnh giác với vấn đề này. Thứ hai, xử lý nghiêm khi phát hiện sai phạm. Bất kỳ họ là đối tượng nào, trục lợi từ việc này đều phải xử lý nghiêm.
Từ tháng 7.2011, Bộ LĐTBXH phát hiện ra có hiện tượng nhà ngoại có dấu hiệu lừa đảo, đã yêu cầu các địa phương thực hiện đúng theo yêu cầu của Chính phủ. Theo đó, khi phát hiện ra khu vực có hài cốt thì phải báo cáo với chính quyền và lực lượng quân đội địa phương để phối hợp tìm. Khi phát hiện trường hợp làm giả, dởm như ông Thúy thì tôi đã có công văn từ tháng 8, đề nghị các đồng chí an ninh, công an vào điều tra. Quan điểm của chúng tôi phải sớm điều tra, kết luận và xử lý nghiêm.
* Bộ trưởng nghĩ sao về việc Ngân hàng Chính sách xã hội tự thực hiện chương trình quy tập hài cốt và trả 75 triệu/bộ hài cốt cho người tìm mà không xin ý kiến Cục Người có công?
- Như tôi vừa nói, Chính phủ cho phép tổ chức cá nhân cùng với Nhà nước tham gia. Lẽ ra khi phát hiện được thì phải phối hợp với chính quyền địa phương và Bộ Quốc phòng để thực hiện quy tập.
Vụ phát hiện hài cốt ở Quảng Trị, chúng tôi thấy có dấu hiệu không yên tâm nên yêu cầu tất cả hài cốt tìm thấy dứt khoát phải giám định ADN và đề nghị Viện Pháp y quân đội, Viện Khoa học hình sự Bộ Công an làm việc đó.
Khi khẳng định những thứ giám định không có cơ sở kết luận là xương người thì chúng tôi đã đề nghị Cơ quan an ninh Bộ Công an khởi tố điều tra để làm rõ.
* Xin cám ơn Bộ trưởng!