“Bom nước” đe doạ người dân

Hồ chứa Hóc Mít tại Quảng Ngãi nước lũ đã tràn bờ gây nguy cơ vỡ đập.

Thống kê của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng Ngãi cho biết, trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có 115 hồ chứa nước lớn phục vụ nước sản xuất cho nông nghiệp. Trong đó có đến 50 hồ chứa nước được xây dựng từ những năm 80-90 của thế kỷ trước hiện đã xuống cấp, nhưng không được duy tu, gia cố sửa chữa.

Điều đáng quan tâm là hầu hết các hồ chứa nước được xây dựng cách đây hơn 20 năm chủ yếu thi công bằng phương pháp thủ công (sức người đào đắp), nên các bờ đập đã bị nhiều lỗ rò rỉ.

'Đặc biệt là tần suất mưa lũ ngày càn khác biệt so với qui luật, nên rất khó điều tiết các hồ chứa' - chuyên gia thuỷ lợi trên nói.

Hiện các hồ chứa này có nguy cơ vỡ đập, đe dọa tính mạng hàng trăm nghìn người dân sống ở vùng hạ lưu và khu vực dưới chân đập. Nhiều hồ đập đã bị sụt lún bờ đập không được gia cố kịp thời.

Ngay trong đợt mữa lũ vừa qua, ngành nông nghiệp đã kiểm tra và phát hiện sự xuống cấp tại 50 hồ đập lớn có sức chứa hàng triệu m3.

Hầu hết các hồ chứa này thuộc loại “hồ treo” nằm ở độ cao so với các khu dân cư trong khu vực.

Khảo sát trong đợt mưa lũ này tại các hồ chứa nước trên địa bàn Quảng Ngãi trong đợt mưa lũ này có 50/115 hồ đập lớn trong tình trạng báo động đỏ, hiện có 30 hồ nằm trong danh sách cần “quan tâm đặc biệt 24/24 giờ” của ban phòng chống lụt bão tỉnh.

Nhiều hồ có dung tích hàng triệu mét khối treo lơ lửng trên đầu người dân trong một khu vực nhỏ như tại xã Đức Phú huyện Mộ Đức hiện có đến 4 hồ thủy lợi với dung tích gần 40 triệu m3 nước gồm Mạch Điểu, Hóc Mít, Hóc Sằm, Lỗ Thùng chỉ cách khu dân cư chưa đầy… 50m đang là mối đe dọa của hơn 2.000 hộ dân với 8.000 nhân khẩu.

Hiện cả 4 hồ đều xuống cấp nghiêm trọng, có hồ đang trong gia đoạn thi công, sửa chữa chưa hoàn thành nên rất dễ xảy ra tình trạng vỡ đập.

Tại hồ Hóc Mít, trong những ngày vừa qua nước lũ đã tràn đập và người dân cùng đơn vị thi công phải dùng bao cát ngăn không cho nước tràn qua đập gây nên tình trạng vỡ đập.

Còn tại các hồ chứa nước khác ở các huyện Nghĩa Hành, Bình Sơn, Đức Phổ, Tây Trà, Sơn Hà nằm trong tình trạng tương tự, đe dọa hàng trăm nghìn người dân phía hạ lưu.

Hồ chứa nước Phú Ninh (Quảng Nam) đã được gia cố an toàn.

Tương tự, tại Quảng Nam, hiện có 73 hồ đập (chưa kể các hồ chứa thuỷ điện nằm ở thượng nguồn vùng núi). Các hồ đập này cũng được xây dựng từ những năm 70-80 của thế kỳ trước. Trong đó Hồ chứa nước Phú Ninh là hồ chứa lớn nhất khu vực.

Qua khảo sát, chỉ có 10 hồ đập mới được gia cố sữa chữa đảm bảo an toàn, số còn lại 63 hồ chứa cũng đang xuống cấp nghiêm trọng.

Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp phát triển nông thôn Quảng Nam cho biết, qua khảo sát sơ bộ, 10 hồ chứa nước lớn đe doạ hàng trăm nghìn dân như hồ Phú Ninh đã được gia cố an toàn. Số còn lại đang xuống cấp và nằm trong diện phải theo dõi và ứng trực khi có mưa lũ để đảm bảo an toàn.

Theo nhận định của Ban phòng chống lụt bão hai tỉnh Quảng Nam-Quảng Ngãi, mỗi mùa mưa bão, lo lắng nhất là sự an nguy của các hồ chứa nước trên địa bàn xuống cấp. Bởi các hồ chứa nước này nếu bị vỡ chẳng khác nào những trái “bom nước” gây thiệt hại nặng về kinh tế và đe doạ tính mạng người dân nếu không được kiểm soát an toàn.