Hà Nội - Nước ngầm ô nhiễm vượt mức cho phép

Nghiên cứu mới nhất của Liên đoàn Quy hoạch&Điều tra Tài nguyên nước miền Bắc cho thấy, mức ô nhiễm asen trong nguồn nước ở Hà Nội, có nơi đã lên tới 40 lần so với mức độ cho phép.

Ô nhiễm amôni (NH4 ) cũng vượt mức cho phép 20 – 30 lần. Cùng với đó tốc độ lún  ở một số điểm trong thành phố cũng đã ở mức báo động.

Khoan xây dựng quá nhiều là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm nước ngầm

Nhiều nơi ô nhiễm asen cao hơn 40 lần cho phép

Trao đổi với Tiền Phong, TS Nguyễn Văn Đản, Liên đoàn Trưởng Liên đoàn Quy hoạch&Điều tra Tài nguyên Nước miền Bắc, cho biết kết quả nghiên cứu mới đây của Liên đoàn cho thấy việc khai thác và đi kèm với đó là chất lượng nước ngầm của thành phố ở nhiều khu vực đã ở mức đáng báo động.

Cũng theo ông Đản, về cơ bản nguồn nước ngầm tự nhiên ở Hà Nội là sạch dù lượng sắt và mangan trong nước ở Hà Nội khá lớn. Điều đáng quan tâm nhất hiện nay về vấn đề nước nhiễm bẩn ở Hà Nội là hàm lượng asen, amôni (NH4), sinh ra từ các vật chất hữu cơ, xác động vật, chất thải lỏng và rắn trong nước quá cao.

Những điểm ô nhiễm asen (còn gọi là thạch tín) đáng lưu ý mà Liên đoàn ghi nhận được là ở Đan Phượng (Hà Tây cũ) với mức 0,4 microgram/lít – cao hơn 40 lần so với tiêu chuẩn cho phép (tiêu chuẩn cho phép là 0,01 microgram/lít).

Một số khu vực ở Hà Nội cũng bị xếp vào diện phải báo động như khu vực Nam Dư thuộc huyện Thanh Trì với những điểm ô nhiễm Hoàng Mai, Quỳnh Lôi… ở mức 0,1 đến 0,2 (cao gấp 10 đến 20 lần so với mức cho phép).

Một số điểm khác mức ô nhiễm chừng 10 lần so với mức cho phép cũng được ghi nhận như khu vực ven sông. Khu vực phía Bắc Hà Nội không có ghi nhận hiện tượng nhiễm asen.

Điểm đáng báo động nhất hiện nay trong việc cấp nước ở Hà Nội là việc nhiễm amôni (NH4 ). Hàm lượng cho phép hiện nay là dưới 1,5 mg/lít nhưng nhiều khu vực ở Hà Nội có mức nhiễm nặng, cao hơn 20 – 30 lần mức cho phép, như: Hạ Đình, Pháp Vân, Định Công, Kim Giang, Bạch Mai, Bách Khoa, Kim Liên, Quỳnh Mai.

Một số khu vực có hàm lượng nhiễm NH4 lớn hơn 10 lần cho phép ở Hà Nội là khu vực phía Nam thành phố, Tương Mai, Ngô Sĩ Liên, Đồn Thủy, Nhổn với diện tích nguồn nước bị nhiễm lên tới gần 10 km2 và một số điểm nhỏ lẻ ở khu vực Gia Lâm.

Cùng với đó, việc cung cấp nước ở Hà Nội hiện nay, đặc biệt là những khu đô thị mới, cũng cần chú ý việc xử lý sắt không triệt để, chất lượng nước không đảm bảo, nước nhiễm khuẩn, nhiễm E.Coli và Coliform đã từng được ghi nhận ở các khu đô thị mới như Trung Hòa – Nhân Chính, Đại Kim, Mễ Trì, Định Công, Linh Đàm.

Do bị khoan quá nhiều

Về nguyên nhân dẫn đến việc nguồn nước cho Hà Nội bị nhiễm bẩn, theo phân tích của TS Đản, là do phải chịu quá nhiều lỗ khoan như khoan thăm dò, khai thác, lỗ khoan cho xây dựng và cả một phần do khai thác nước nhiều. Nước khai thác nhiều dẫn tới nước chảy mạnh, tốc độ thấm nước nhanh hơn kéo theo các chất bẩn ngấm vào nguồn nước và tình trạng lún cục bộ ở các khu vực.

Giếng khoan của tư nhân sau khi không sử dụng đã không được lấp đúng cách khiến các chất độc hại theo đường giếng chui vào mạch nước ngầm cũng là nguyên nhân khiến nước ngầm của thành phố bị ô nhiễm. 

“Hiện tất cả các chất thải của thành phố đều được đưa về khu vực phía Nam. Các con sông Lừ, Nhuệ, Sét… đều đổ về phía Nam trong khi các bãi rác lớn và những khu gây ô nhiễm lớn của thành phố như Văn Điển, Mễ Trì, nghĩa trang Văn Điển cũng nằm trên khu vực này.

Theo xác định của chúng tôi, thành phố hiện có khu vực nhiễm amôni nặng điển hình lên tới 100 km2 ở khu vực phía Nam với ranh giới áng chừng từ Ngã Tư Sở -Ngã Tư Vọng- Pháp Vân- Văn Điển rồi đến Hà Đông. Ngay các khu đô thị kiểu mẫu như Định Công, Linh Đàm trước đây cũng phải đối mặt với ô nhiễm amôni trong suốt một thời gian dài”- Ông Đản cho biết.

Có nơi lún đến 4cm/năm

Cũng theo đại diện Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Bắc, quan trắc động thái nước dưới đất 6 tháng đầu năm của thành phố cho thấy mực nước ngầm đang suy giảm nghiêm trọng. Số liệu quan trắc tại Hạ Đình (quận Thanh Xuân) cho thấy, mực nước dưới đất đang thấp hơn mực nước sâu nhất cách mặt đất quan trắc tại trung tâm bãi giếng Hạ Đình là 35,35m, thấp hơn cùng kỳ năm trước 0,8m. 

“Việc khai thác nước lớn cộng với sự xuất hiện tập trung nhiều công trình xây dựng lớn là nguyên nhân gây sụt lún ở nhiều khu vực Hà Nội hiện nay. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi mới đây cho thấy có những khu vực có tốc độ lún lớn ở Hà Nội như Pháp Vân với tốc độ lún tới hơn 3 cm/năm.

Một số khu vực có tốc độ lún xấp xỉ 2 cm được ghi nhận khác nhận tại các khu vực có nền đất yếu khác của Hà Nội như Thành Công, Pháp Vân, Hạ Đình, Tương Mai, Văn Điển, Mai Dịch...”- Ông Đản cho biết.

Số liệu nghiên cứu mới nhất về thay đổi mực nước ngầm từ năm 1991 cho đến nay của Viện Khoa học công nghệ và Kinh tế xây dựng Hà Nội, thuộc Sở Xây dựng Hà Nội cũng cho thấy cho thấy có những điểm ở Hà Nội bị sụt lún tới 4 cm/năm và đây là một con số đáng lưu ý đối với các cơ quan chức năng trong việc khai thác nước ngầm cũng như xây dựng của thành phố.

(Theo Tiền Phong)