Đầu độc sông Phó Đáy vẫn xin châm chước

Ngay từ khi mua lại và tiếp nhận toàn bộ nhà máy giấy đế Bình Trung (thôn Pác Pậu, xã Bình Trung, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn) từ Công ty Cổ phần Trung Hoà, Công ty Lâm nghiệp Bắc Kạn cũng phải thừa nhận hệ thống xử lý nước thải cũ quá sơ sài và lạc hậu.

Ngay trong báo cáo gửi các cơ quan chức năng cũng nêu rõ, nước thải được xử lý chưa đạt tiêu chuẩn, song doanh nghiệp vẫn mong được châm chước.

Sông Phó Đáy lãnh đủ

Khi chúng tôi đến nhà máy nằm sát với nhiều hộ dân ven sông Phó Đáy này, công nhân Công ty TNHH Giấy&Gỗ Bình Trung đang vận hành máy móc sản xuất giấy, nước thải vẫn chảy qua các bể lắng rồi ra sông. Tại các bể ngâm nguyên liệu, công nhân cũng đang sử dụng những bình hoá chất để trộn lẫn. Hệ thống xử lý nước thải với những bể xây sơ sài, không rào chắn nổi đầy váng.

Chảy thẳng từ nhà máy là một dòng nước với màu vàng đậm, bốc mùi, chưa kể là một hệ thống mương khác dẫn một dòng nước đen đặc còn bốc mùi nồng nặc hơn. Tại bờ sông, nước được dẫn thẳng ra, đục ngầu rồi sủi bọt trắng. Sử dụng nhiều hoá chất ngâm, tẩy nhưng việc xử lý sơ sài với nước thải rồi xả thẳng ra sông của công ty đang gây nhiều bức xúc trong dư luận.

Nước thải màu vàng đục, bốc mùi chảy ra từ nhà máy. Ảnh: L.Sơn

Công ty TNHH Giấy&Gỗ Bình Trung được thành lập trên cơ sở Quyết định 1994/QĐ-UBND ngày 16/10/2007 của UBND tỉnh Bắc Kạn cho phép Công ty Lâm nghiệp Bắc Kạn mua lại toàn bộ nhà xưởng, mặt bằng nhà máy từ Công ty Cổ phần Trung Hoà. Tổng vốn điều lệ của công ty là 4,3 tỷ đồng, trong đó Công ty Lâm nghiệp Bắc Kạn góp 54 phần trăm. Còn lại là hai thành viên thể nhân góp 36 phần trăm.

Từ tháng 1/2008 đến 6/2008, công ty sản xuất được 637 tấn giấy đế, 35 tấn đũa tre. Từng ấy tháng đi vào sản xuất cũng là từng ấy thời gian công ty này xả thẳng nước thải ra môi trường.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Quốc Tự, Giám đốc Công ty TNHH Giấy&Gỗ Bình Trung, cho biết: "Hệ thống xử lý nước thải cũ hiện đang sử dụng đã được chấp nhận vào thời điểm thành lập nhà máy, nhưng đến nay không còn tác dụng". 

Báo cáo về tình hình thực hiện công tác bảo vệ môi trường của Công ty TNHH Giấy và Gỗ Bình Trung.  Ảnh: Linh Sơn

Tuy nhiên, ông Tự lại cho rằng: "Tuy đã cũ, nhưng vẫn chấp nhận được! Nước thải tuy có màu, nhưng không độc hại...".

Độc hại hay không thì cần có cơ quan chức năng làm rõ hơn, nhưng theo chính báo cáo số 174/BC-CT ngày 15/07/2008 của công ty thì kết quả phân tích nước thải với mẫu lấy ngày 22- 23/2/2008 do Công ty Cổ phần Kỹ thuật&Phân tích Môi trường (trụ sở tại phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội) tiến hành cho thấy, hầu như các kết quả thu được đều vượt xa so với tiêu chuẩn về quy định nước thải.

Cụ thể, mẫu ở hai bể nước thải trước bể lắng và nước thải sau bể lắng thì độ PH là 11.8 và 9.12 so với tiêu chuẩn là 5.5 - 9; độ đục là 542NTU và 237NTU so với tiêu chuẩn là 5.5 - 9NTU; TSS (tạp chất lơ lửng) là 554mg/l và 242mg/l so với tiêu chuẩn là 50mg/l...

Bản thân công ty cũng đã ghi trong báo cáo gửi đoàn giám sát của HĐND tỉnh Bắc Kạn trong lần kiểm tra mới đây: "Nước thải đã được xử lý sơ bộ bằng hệ thống lắng, tuy nhiên chưa đạt tiêu chuẩn, về hàm lượng TSS, độ màu, BOD, COD còn cao vì một số lý do mà chúng tôi đã nêu, rất mong đoàn thông cảm châm chước". 

Nước thải chảy thẳng ra sông Phó Đáy. Ảnh: L.Sơn

Công ty này cũng cho rằng, nước thải với kết quả trên không độc hại lắm cho môi trường và sông Phó Đáy vẫn rất nhiều cá! Quan sát tại thực tế hiện trường, nhận thấy ba bể lắng nước Xeo dung tích 250m3/bể với công nghệ lọc thấm cát đều rất sơ sài, nước sủi bọt, bốc mùi, nổi váng dầy cộm. Nước này được xả thẳng ra sông Phó Đáy mà không có một biện pháp kỹ thuật nào khác ngoài việc được xả vào bể lắng lọc.

Còn ở bể lắng dịch đen dung tích 500m3, ông Tự cho biết là để bốc hơi chứ không xả ra sông. Tuy nhiên, ở cuối bể, phóng viên chúng tôi phát hiện nước dịch đen bốc mùi này rò rỉ, chảy nhỏ theo một khe nước rậm rạp và lại chảy ra sông.

Với hệ thống lắng lọc cũ như vậy, thì việc không gây ô nhiễm mới là lạ, khi quy trình sản xuất của công ty sử dụng tới 280.000kg/năm NaOH (Xút) 96- 98 phần trăm, SO4 (lưu huỳnh) 4.000kg/năm, hoá chất xử lý nước thải là Axit Sunfuric...

Với công suất 400m3/ngày đêm nước tự nhiên dùng cho sản xuất (chủ yếu là ngâm tre, nứa nguyên liệu), không biết bao nhiêu nước thải độc hại đã chảy ra sông Phó Đáy?

Xây dựng hệ thống xử lý nước thải mới chậm chạp

Để khắc phục việc gây ô nhiễm cho môi trường, Công ty TNHH Giấy&gỗ Bình Trung xây dựng dự án đầu tư bổ sung công trình xử lý nước thải với tổng vốn hơn hai tỷ đồng. Tổng diện tích mặt bằng 450m2 sẽ được xây dựng hệ thống xử lý nước thải theo công nghệ sinh - lý - hoá học. Thời gian thực hiện dự kiến là đến hết tháng 11. Hiện tại, đơn vị thi công đang xây các bể lắng lọc.

Tuy nhiên, do đơn vị tư vấn thiết kế là Công ty Cổ phần Kỹ thuật&Phân tích Môi trường hoàn thành thiết kế quá chậm nên việc thi công phải chờ. Hợp đồng ký từ 19/2/2008 nhưng đến tận 30/6/2008, đơn vị tư vấn mới làm xong thiết kế và dự toán buộc các thành viên phải thực hiện chỉ thầu thay vì đấu thầu. Điều này cũng đặt ra dấu hỏi về chất lượng công trình khi mà thời hạn thi công đang rất gấp rút. 

Nước thải chảy ra bể chứa sơ sài như thế này. Ảnh: L.Sơn

Theo lãnh đạo công ty này, thì việc thi công ít nhất cũng sẽ được hoàn thiện trong năm nay để công ty có thể bước vào sản xuất hết công suất. Và hệ thống xử lý nước thải được hoàn thành mới chính là điều kiện quan trọng để công ty thoát khỏi tình thế khó khăn hiện nay, nhất là hạn chế gây ô nhiễm cho chính sông Phó Đáy.

Mặc dù vậy, chính lãnh đạo công ty cũng cho rằng, xử lý theo công nghệ sinh - lý - hoá tuy hiệu quả nhưng phải duy trì tốt môi trường trong các bể lắng để giữ cho vi sinh vật sống. Được biết, công ty này cũng đang tham khảo thêm công nghệ dùng hoàn toàn chất hoá học.

Trong khi đó, lãnh đạo Công ty Lâm nghiệp Bắc Kạn vẫn đang rất băn khoăn vì cho rằng, sẽ có khó khăn khi vận hành hệ thống xử lý mới.

Nhưng dù sao, dân nơi đây vẫn đang chờ đợi công ty sẽ thôi đầu độc sông Phó Đáy khi xây dựng xong hệ thống này trong thời gian tới.

(Theo Vietnamnet)