Vụ chôn thuốc trừ sâu ở Thanh Hóa: “Đá bóng” trách nhiệm sang Bộ Quốc phòng

Trong báo cáo của mình, ông Vũ Đình Xinh - GĐ Sở TNMT Thanh Hóa - khẳng định: “Đây là vụ vi phạm pháp luật đặc biệt nghiêm trọng, một hành vi phi đạo đức trong sản xuất kinh doanh không thể chấp nhận được”. Tuy nhiên, giải thích lý do vì sao để Cty Thanh Thái chôn hóa chất trong thời gian dài mà không phát hiện được, báo cáo của GĐ sở này cho rằng: “Từ năm 2008 trở về trước, Cty Thanh Thái là đơn vị thuộc quyền quản lý của Tổng cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phòng. Việc chôn lấp chất thải nguy hại trái quy định của Cty Thanh Thái chủ yếu thực hiện trong giai đoạn này. Vì vậy việc kiểm tra, giám sát công tác BVMT đối với Cty chủ yếu do Bộ Quốc phòng thực hiện”.

Sở này cũng cho hay,từ năm 2008 đến nay đã thành lập 4 đoàn kiểm tra giám sát về công tác BVMT, có sự tham gia của UBND huyện Cẩm Thủy, lãnh đạo xã Cẩm Vân nhưng không thể phát hiện được hành vi chôn lấp chất hóa học độc hại vì “đây là hành vi thực hiện một cách tinh vi, lén lút và núp dưới bóng một đơn vị do Bộ Quốc phòng quản lý; mặt khác, thời gian chôn lấp quá xa so với thời điểm kiểm tra”. Báo cáo này còn “nhấn mạnh là Cty Thanh Thái đã cố tình chôn trộm chất thải thuốc BVTV theo kế hoạch định sẵn”.

Bên cạnh đó là lý do khách quan do “địa hình, địa thế khu vực hoạt động của Cty rất rộng, khu vực sản xuất nằm trong thung lũng, xung quanh là rừng nên khó phát hiện hành vi chôn lấp khi hành vi này được thực hiện cố ý và bí mật”. Báo cáo không quên đổ lỗi do cơ chế “các quy định về công tác thanh tra chuyên ngành còn nhiều bất cập. Đoàn thanh tra trước khi tiến hành phải thông báo trước cho đơn vị biết, một số đơn vị có hành vi vi phạm sẽ chủ động đối phó”.

Từ các lý do trên, Giám đốc Sở TNMT “khẳng định rằng chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước chính quyền các cấp, trước nhân dân về việc chôn lấp chất thải thuốc BVTV trái quy định gây ô nhiễm môi trường là Giám đốc Cty Thanh Thái qua các thời kỳ”.

Khéo léo… chuyền xuống dưới

Trong báo cáo, Giám đốc Sở TNMT còn khéo léo “đá quả bóng trách nhiệm” xuống chính quyền địa phương khi cho rằng “nhiều năm qua, thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri và phản ánh của nhân dân tại các kỳ họp HĐND huyện, UBND các xã Yên Lâm, Cẩm Vân, Cẩm Tâm, UBND các huyện Cẩm Thủy, Yên Định có nắm được nội dung Cty Thanh Thái sản xuất thuốc BVTV gây ô nhiễm môi trường nhưng chưa kịp thời phản ánh các kiến nghị của cử tri về Sở TNMT để kịp thời xác minh, xử lý các vi phạm của Cty Thanh Thái theo đúng quy định”.

Sở này còn cho rằng “các cuộc kiểm tra của sở đều có mời đại diện UBND huyện và lãnh đạo UBND xã Cẩm Vân tham gia nhưng không thấy phản ánh ý kiến của nhân dân liên quan đến vụ việc; hàng năm UBND huyện Cẩm Thủy không thực hiện việc tổng hợp báo cáo sở về công tác BVMT tại Cty Thanh Thái theo quy định”.

Về việc này, trao đổi với PV Lao Động bên lề kỳ họp, ông Phạm Văn Tiến – Chủ tịch UBND huyện Cẩm Thủy - cho hay, “những lần đi cùng đoàn của sở hay kiểm tra độc lập, chỉ kiểm tra các biên bản của các cơ quan có thẩm quyền, thấy người ta cho rằng việc ô nhiễm môi trường dưới mức cho phép và nhìn bằng mắt và chỉ… ngửi, thấy thế cũng yên tâm đối với cơ quan cấp trên” do vậy mà không có báo cáo. PV hỏi UBND huyện có quy trách nhiệm đối với UBND xã Cẩm Vân – nơi Cty Thanh Thái đóng chân – không, ông Tiến cũng trả lời gần giống như giải trình nguyên nhân trong báo cáo của GĐ Sở TNMT rằng đây là Cty của quân đội, lại nằm trong rừng núi hẻo lánh nên khó (?!).

Chất độc nguyên chất được đóng trong các thùng phuy chưa được đem đi tiêu hủy

Sở chỉ cần “rút kinh nghiệm sâu sắc” (?!)

Về phía Sở TNMT, báo cáo của Giám đốc Vũ Đình Xinh cho rằng, “quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, Sở TNMT luôn làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, đúng quy định và không có các hành vi bao che, dung túng cho các sai phạm hoặc tiêu cực của Cty”. Thiếu sót của sở này nhận ra là “trong quá trình kiểm tra chỉ tập trung vào kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế các công trình xử lý môi trường theo nội dung báo cáo ĐTM đã được phê duyệt mà không lường trước, tính đến việc Cty Thanh Thái cố tình chôn trộm chất thải nên không thực hiện kiểm tra hành vi chôn lấp”. Mặc dù xác định như vậy nhưng báo cáo còn “thòng” thêm một câu: “Thực tế, với địa bàn hoạt động của Cty, việc kiểm tra phát hiện hành vi này là rất khó khăn”.

Do vậy, dù xác định “có trách nhiệm quản lý của Sở TNMT” và chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm của cá nhân và tập thể có liên quan nhưng kết quả kiểm điểm chỉ là tập thể Chi cục BVMT (Sở TNMT) “cần rút kinh nghiệm sâu sắc để làm tốt hơn trong quá trình tổ chức, thực hiện công việc được giao”; cá nhân ông Nguyễn Quang Thái – Chi cục trưởng Chi cục BVMT “rút kinh nghiệm sâu sắc trong quá trình tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ”, ông Lê Văn Bình – Phó Chi cục trưởng cũng “rút kinh nghiệm sâu sắc”. Tập thể lãnh đạo Sở TNMT cũng như cá nhân giám đốc và các phó giám đốc không thực hiện việc kiểm điểm này.

Ông Phạm Văn Tiến – Chủ tịch UBND huyện Cẩm Thủy cũng cho hay, ngay sau khi có chỉ đạo của tỉnh, huyện “đã tiến hành thực hiện việc kiểm điểm trách nhiệm việc quản lý nhà nước đối với UBND, phòng TNMT cũng như UBND xã Cẩm Vân và Cẩm Tâm”. Tuy nhiên, ông Tiến không cho biết cụ thể mức kiểm điểm đó là gì.