Đoàn đại biểu VACNE tham dự Hội thảo “Đánh giá tác động và việc Giảm CO2” tại Hàn Quốc Mua đất bằng giấy viết tay có được cấp sổ đỏ không?Tổng công ty giấy Việt Nam bị xử phạt 1,89 tỷ đồng Bão Trà Mi tăng lên cấp 11, giật cấp 14 và đang tiến vào vùng biển nước ta Tổng thư ký VACNE trình bày “Bài học kinh nghiệm thực tiễn về phòng ngừa ứng phó sự cố môi trường” tại Hội nghị của Liên đoàn các tổ chức kỹ thuật ASEAN

Công nghệ xanh » Khoa học- Công nghệ

Thứ tư, 30/10/2024, 00:27:00 AM (GMT+7)

Vì sao sạt lở liên tục ở vùng núi miền Trung?

(19:23:37 PM 29/10/2020)

(Tin Môi Trường) - Sạt lở liên tục ở miền Trung gây nhiều thiệt hại về người và tài sản. Nguyên nhân do đâu? Tiến sĩ TRẦN TÂN VĂN, viện trưởng Viện Khoa học địa chất khoáng sản đã có cuộc trao đổi

>> Vì sao năm nay xuất hiện nhiều siêu bão với sức tàn phá khủng khiếp? >> Vì sao Bệnh viện Chợ Rẫy, Từ Dũ "thoát" bị xử phạt vi phạm môi trường? >> Vì sao 21/6/2024 là ngày đặc biệt nhất trong vòng 228 năm qua? >> Vì sao nước đun sôi để nguội chỉ nên dùng trong ngày? >> Vì sao 40ha rừng tràm ở Cà Mau cháy lớn?

Một điểm sạt lở trên đường vào hiện trường vụ sạt lở ở Trà Leng (ảnh chụp sáng 29-10) - Ảnh: MINH HÒA

* Thưa ông, miền Trung thời gian qua liên tục sạt lở đất ở miền núi, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này?

- Với những người làm công tác nghiên cứu địa chất, việc sạt lở đất ở miền Trung tăng đột biến trong thời gian này là không bất ngờ. Nguyên nhân chính vẫn là sự thay đổi đột ngột của thời tiết, cộng với những thay đổi khi những sườn đồi này bị tác động bởi bàn tay con người.

* Ông có thể nói rõ hơn về việc sạt lở ở các sườn dốc miền núi các tỉnh miền Trung đã và đang xảy ra?

- Đối với các sườn dốc, nước là kẻ thù số 1. Mưa to dài ngày như ở miền Trung tháng 10 vừa rồi làm cho các sườn dốc giữ nước. Nước khiến cho các sườn dốc nặng hơn rất nhiều. Chính nước làm yếu đi tính chất cơ lý của đất đá. Tính kháng trượt của sườn dốc yếu đi rất nhiều. Hai yếu tố cộng hưởng cùng lúc là nguyên nhân gây ra sạt lở liên tục ở miền Trung.

* Trong nhiều năm qua, mỗi đợt mưa lớn nhưng sạt lở không nhiều như năm nay. Nếu nói mưa là yếu tố chính, vậy tại sao những năm trước lượng mưa cũng lớn nhưng sạt lở không lớn như năm nay?

- Mưa lớn là nguyên nhân chính nhưng kết hợp với sự kiện thời tiết của năm trước. Năm 2019, hiện tượng thời tiết El Nino dẫn đến khô hạn kéo dài, miền Trung cả năm chỉ hứng vài trận mưa nhỏ, đất đá "há mồm" vì hạn. El Nino cũng khiến cho cấu trúc đất đá thay đổi, độ rỗng trong lòng đất lớn hơn.

Năm nay xuất hiện hiện tượng La Nina, mưa bão liên tục đổ vào miền Trung. Những trận mưa lịch sử trút xuống liên tục. Miền Trung như một túi nước, khu vực miền núi lượng nước cực lớn ứ lại trong kết cấu rỗng của lòng đất. Chỉ cần có trận mưa lớn lập tức xảy ra sạt lở.

Như chúng ta thấy khi xuất hiện sạt lở, lập tức có hiện tượng lũ bùn, lũ ống quét mạnh. Những đợt cứu hộ vừa rồi, lượng đất đổ xuống lại trở thành bùn nhão, đá và đất không kết dính với nhau mà tạo thành hai khối riêng biệt. Hiện tượng thời tiết La Nina được các chuyên gia khí tượng thủy văn cảnh báo từ đầu năm.

Tiến sĩ Trần Tân Văn (phải) - Ảnh: TRẦN MAI

* Hiện tại khu vực miền núi nào của miền Trung nằm trong nhóm nguy cơ sạt lở cao?

- Như các chuyên gia khí tượng thủy văn đã cảnh báo, hiện tượng La Nina sẽ còn gây mưa lớn cho cả miền Trung. Năm ngoái El Nino cũng khiến cả miền Trung khô hạn. Cho nên không loại trừ bất kỳ khu vực nào, mà hiện tại với kết cấu đất đá của miền Trung, nhất là các sườn đồi, sạt lở có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Chỉ cần thêm những trận mưa lớn, nước ứ đọng trong đất đá sẽ tạo áp lực dẫn đến sự thay đổi đột ngột, lực kháng trượt không còn, mà lực gây trượt tăng lên gây sạt lở.

Tôi đánh giá toàn bộ khu vực miền núi của miền Trung nằm trong nhóm nguy cơ sạt lở cao. Nhất là các sườn đồi có hoạt động dân sinh tác động trực tiếp.

* Nhiều quả đồi có rừng và nhiều quả đồi không có rừng cũng bị sạt lở. Vậy theo ông, rừng có gia cố, chống sạt lở ở sườn đồi vùng núi miền Trung?

- Rừng có tác dụng hai chiều, một mặt bộ rễ làm cho sườn dốc khỏe hơn, ổn định hơn. Mặc khác hệ thống thân, lá làm cho sườn dốc gánh sức nặng nhiều hơn. Nên rừng quan trọng nhất là thảm phủ thực vật nguyên sinh nhiều tầng, nhiều lớp, nhiều chủng loại, khi đó tác dụng thẩm thấu tốt hơn, giúp cho đất đá có thời gian liên kết, hay nói đơn giản là sự kết dính trong lòng đất.

Còn rừng trồng, rừng sản xuất phía dưới không còn thảm thực vật nào khác, tác dụng thẩm thấu từ từ không còn. Mưa xuống, trong lòng đất là túi nước, và còn gánh thêm sức nặng của thân lá, thì rừng sản xuất vô tình trở thành gánh nặng, chứ không giúp giảm sạt lở.

Đã đến lúc trả lại cho thiên nhiên. Trong thời gian qua, việc tập trung phát triển kinh tế lấn sân vào tự nhiên quá nhiều.

* Sự tác động của con người vào thiên nhiên, những hiện tượng thời tiết cực đoan có phải cục bộ ở miền Trung không?

- Không, hoàn toàn không phải đặc hữu hay cực đoan đối với Việt Nam mà trên thế giới đã đúc kết từ lâu. Chúng ta có thể thấy toàn thế giới thiên tai ngày càng nhiều hơn cả về cường độ lẫn tần suất, thiệt hại cũng nhiều và lớn hơn.

Trong khi đó vai trò của các hoạt động dân sinh ngày một tăng lên. Nhiều nước trên thế giới đã nhìn nhận thẳng vấn đề sự tác động của con người là nguyên nhân chủ yếu gây ra thiên tai.

Những vụ việc rất đau lòng do sạt lở núi, nhưng chúng ta cần nhìn thẳng rằng thời tiết cực đoan, kết cấu đất thay đổi là thiên tai hay nhân tai khi chúng ta đã khai thác thiên nhiên quá nhiều để phục vụ cho sự phát triển.

(T.T)

[Quay lại]

Từ khóa liên quan: Vì sa, o sạt lở, liên tục, vùng nú, i miền Trung

Gửi ý kiến bạn đọc về: Vì sao sạt lở liên tục ở vùng núi miền Trung?

*	*
*
Nội dung*

Chọn file

(File: .Zip - 2M)

(Tin Môi Trường hoan nghênh các ý kiến đóng góp của bạn đọc cho bài viết. Các thảo luận sẽ được xem xét trước khi đăng tải. Tin Môi Trường giữ quyền từ chối những lời lẽ xúc phạm cá nhân, tổ chức; lời lẽ trái thuần phong mỹ tục, vi phạm pháp luật. Bạn đọc thảo luận bằng tiếng Việt có dấu. Ý kiến không nhất thiết thể hiện quan điểm của Tin Môi Trường. Cám ơn sự đóng góp và hợp tác của các bạn)

Bạn cũng có thể quan tâm:

Bài viết mới:

Xem theo:

Đọc nhiều nhất

Phản hồi nhiều

Phát minh - Sáng chế

Quái thú 230 triệu tuổi "lai" giữa cá sấu và chim

(Tin Môi Trường) - Vào cuối kỷ Tam Điệp, miền đất nay là bang Wyoming của nước Mỹ tồn tại một quái thú kỳ lạ với chiếc mỏ như vẹt, mình khủng long. Nó được đặt tên là Beesiiwo cooowuse, một loài mới.

Vật liệu xanh

Những người còn theo đuổi ống hút 'xanh'

(Tin Môi Trường) - Một thời, các loại ống hút làm từ tre, cỏ bàng, tinh bột, giấy... được nhiều người lựa chọn theo xu hướng sống thân thiện với môi trường. Hiện nay, dù không còn là trào lưu thời thượng, các sản phẩm 'xanh' này vẫn có thị trường riêng.

Sản phẩm mới

Cảnh báo: Lừa đảo hỗ trợ cập nhật sinh trắc học

(Tin Môi Trường) - Theo ghi nhận của các chuyên gia Bkav, lợi dụng tình trạng nhiều khách hàng gặp khó khăn khi cập nhật sinh trắc học trên các ứng dụng, kẻ xấu giả danh cán bộ ngân hàng vờ hỗ trợ cài đặt sinh trắc học để lừa đảo, chiếm đoạt tiền trong tài khoản của nạn nhân.