Ngải cứu - dùng quá liều có thể trúng độc
(09:25:49 AM 07/01/2015)Ngải cứu là vị thuốc bình dân, nhưng có thể chữa được rất nhiều chứng bệnh. Có thể vì thế mà “Danh y biệt lục” - bộ sách thuốc có những ghi chép sớm nhất về tính năng của ngải cứu, đã đặt cho nó cái tên là “y thảo”, có nghĩa là thứ cỏ chuyên dùng trong y học.
Theo Đông y:
Lá ngải cứu (ngải diệp) có vị khổ (đắng), tân (cay), tính ôn, hữu tiểu độc (hơi có độc); đi vào 3 kinh Tỳ, Can và Thận. Có tác dụng ôn kinh chỉ huyết (làm ấm kinh mạch và cầm máu), tán hàn chỉ thống (làm ấm, chống đau), trừ thấp, chỉ dương (chống ngứa). Thường sử dụng để chữa bụng lạnh đau, chảy máu cam, ho ra máu, phụ nữ băng lậu (băng huyết, rỉ huyết), động thai ra máu, kinh nguyệt không đều, không thụ thai do tử cung hư hàn, thấp chẩn (eczema), ngứa da...
Liều dùng:
Sắc uống từ 3 - 10g. Trường hợp đặc biệt (tùy theo bệnh tình và cơ địa) có thể sử dụng tới 30g (cần có ý kiến của thầy thuốc).
Bình thường, nếu là lá ngải cứu khô, nói chung chỉ nên sử dụng uống trong với liều từ 3 - 5g, nếu là ngải cứu tươi chỉ dùng 9 - 15g.
Dùng ngoài: lượng tùy theo yêu cầu, giã đắp, bó, rửa và dùng làm ngải nhung trong khoa châm cứu.
Khi dùng để cầm máu, thường sao cháy thành than. Khi dùng để hoạt huyết thông kinh, thường dùng sống hoặc tẩm rượu sao.
- Nghi kỵ: thích hợp với các chứng hàn, người thể tạng “âm hư huyết nhiệt” (theo cách phân loại chứng hậu của Đông y) sử dụng phải cẩn thận. Nói chung, đối với những phụ nữ cơ thể suy yếu, kinh nguyệt không điều hòa, hành kinh đau bụng, thích chườm ấm, sắc diện tím tái,... thuộc “chứng hàn”, ngải diệp có tác dụng trị liệu rất tốt. Nhưng người có nội nhiệt, cao huyết áp thì không nên dùng.
Theo kết quả nghiên cứu hiện đại:
Ngoài khẳng định những tác dụng như: ôn kinh, chỉ huyết, tán hàn... mà người xưa đã phát hiện, các nghiên cứu hiện đại còn phát hiện: ngải diệp còn có tác dụng ức chế nhiều loại vi khuẩn và virút gây bệnh: Nước sắc ngải cứu có tác dụng ức chế tụ cầu vàng, liên cầu an-pha tan máu, phế song cầu khuẩn, trực khuẩn bạch hầu, trực khuẩn lỵ, trực khuẩn thương hàn và phó thương hàn...
Có tác dụng ức chế đối với một số loại virút, trong số đó có adenovirus (ADV, là một loại virút trong nhóm virút chứa DNA gây nhiễm bệnh tiềm ẩn ở đường hô hấp trên, dẫn tới những triệu chứng giống như cảm lạnh) và rhinovirus (nguyên nhân chủ yếu gây nên bệnh cảm mạo thông thường).
Đặc biệt, các nghiên cứu hiện đại còn cho thấy, nhận định của người xưa về độc tính của ngải diệp là có cơ sở: Tinh dầu trong ngải diệp là thành phần có tác dụng trị liệu, mà cũng là thành phần có độc tính cao nhất trong ngải cứu. Dùng ngoài, có thể làm cho niêm mạc da bị nóng rát, đỏ ửng. Dùng uống trong với liều khoảng 3 - 5g có tác dụng kích thích dạ dày tăng tiết dịch vị, khiến ăn ngon hơn. Nhưng dùng liều cao có thể dẫn tới phản tác dụng hoặc bị, trúng độc.
Biểu hiện trúng độc: ban đầu, miệng và họng bị kích thích nhẹ, họng người bệnh có cảm giác khô, khát. Sau khi dùng thuốc khoảng nửa giờ, xuất hiện cảm giác khó chịu ở vùng thượng vị; đau bụng, lợm giọng, buồn nôn, nôn... do dạ dày, ruột bị viêm cấp tính. Sau vài ngày, khi dược chất đã đi vào gan, có thể gây rối loạn chuyển hóa của tế bào gan, dẫn tới viêm gan cấp tính do trúng độc và viêm gan vàng da; gan to, nước tiểu đục, nước tiểu có lẫn dịch mật (chứng bệnh biliuria)... Dược chất của ngải cứu cũng có thể gây tổn hại huyết quản và thành các vi huyết quản, dẫn tới sung huyết và xuất huyết tử cung, khiến cho thai phụ bị sảy thai...
Độc tính của ngải diệp tác động rõ nhất đối với thần kinh trung ương. Với liều điều trị, ngải diệp có tác dụng gây hưng phấn vỏ não và tổ chức hạ bì. Nhưng khi dùng liều quá cao, thần kinh trung ương bị hưng phấn quá mức, dẫn tới chân tay run giật, sau đó cục bộ hoặc toàn thân co giật; sau vài lần có thể dẫn đến kinh quyết (co cứng), nói nhảm, thậm chí tê liệt. Kiểm tra bằng kính hiển vi có thể phát hiện các tổn thương ở tế bào não. Sau khi khỏi bệnh, vẫn thường để lại những di chứng như: hay quên, ảo giác, viêm thần kinh...
Vì vậy, trong sinh hoạt, khi dùng uống trong, nói chung dùng khoảng 3 - 5g (khô) là tốt. Tối đa cũng không thể dùng quá 10g (khô). Dùng 20 - 30g đã có thể dẫn tới trúng độc. Một số thông báo khoa học cho biết: một vài trường hợp dùng khoảng 100g sắc uống, đã dẫn tới tử vong.
Khi sử dụng lá ngải cứu sắc uống thay trà, chỉ nên sử dụng khoảng 3 - 5g khô (9 - 15g tươi). Chỉ nên sử dụng theo từng đợt, khỏi bệnh thì nghỉ.
Đối với những chị em cần dùng món “trứng gà ngải cứu” để tẩm bổ hoặc để an thai... chỉ nên dùng 3 - 5 ngọn nhỏ (khoảng 9 - 15g tươi), tránh dùng quá liều. Cần bỏ thói quen xin nhà hàng cho thêm ngải cứu.
Người bình thường, không có bệnh, không sử dụng nước sắc ngải cứu như một thứ nước uống thường xuyên, giống như nước trà.
Bạn cũng có thể quan tâm:
- Vì sao Bệnh viện Chợ Rẫy, Từ Dũ "thoát" bị xử phạt vi phạm môi trường?
- AstraZeneca thừa nhận vaccine Covid-19 của hãng gây đông máu
- Thói quen của nhiều người Việt trong buổi tối làm tăng nguy cơ ung thư
- Nắng nóng cháy da, làm sao để hồi phục?
- Bạn có chắc sản phẩm Fucoidan Okinawa đang dùng là sản phẩm chính hãng?
- Lễ dâng hương và an tượng Y tổ Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác nhân kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2.
- Lá ổi chứa chất chống ung thư
- Công dụng chữa bệnh của lá ổi có thể bạn chưa biết
- Ăn ổi, đừng bỏ phí vỏ, thậm chí lá vì công dụng kỳ diệu này
Bài viết mới:
- Đoàn đại biểu VACNE tham dự Hội thảo “Đánh giá tác động và việc Giảm CO2” tại Hàn Quốc (28/10/2024)
- Mua đất bằng giấy viết tay có được cấp sổ đỏ không? (26/10/2024)
- Tổng công ty giấy Việt Nam bị xử phạt 1,89 tỷ đồng (26/10/2024)
- Bão Trà Mi tăng lên cấp 11, giật cấp 14 và đang tiến vào vùng biển nước ta (26/10/2024)
- Tổng thư ký VACNE trình bày “Bài học kinh nghiệm thực tiễn về phòng ngừa ứng phó sự cố môi trường” tại Hội nghị của Liên đoàn các tổ chức kỹ thuật ASEAN (24/10/2024)
- Học sinh thích thú khám phá trang trại, nhà máy "Xanh" sản xuất ra hộp sữa Vinamilk (24/10/2024)
- Cây thị 700 năm tuổi được bảo vệ nghiêm ngặt ở Thanh Hóa (21/10/2024)
- Hội đồng Ban giám khảo vòng sơ khảo cuộc thi “Sáng tạo xanh - Sống trong lành” (21/10/2024)
- Quảng Ninh: Hai cây đầu tiên của huyện Hải Hà được công nhận Cây Di sản Việt Nam (14/10/2024)
- Ảnh "Voọc mũi hếch" giành giải nhất cuộc thi "Chim và thú hoang dã Việt Nam 2024" (14/10/2024)
Vinamilk trao tặng gần 20.000 hộp sữa cho trẻ em nhân ngày hội tựu trường
(Tin Môi Trường) - Trong không khí “Ngày hội toàn dân đưa trẻ đến trường” – 5/9/2024, Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk) đã phối hợp với Quỹ Bảo trợ Trẻ em Việt Nam (Quỹ BTTEVN) tổ chức trao tặng gần 200.000 hộp sữa tươi đến với các em học sinh theo kế hoạch năm 2024 của chương trình Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam. Dịp này, một buổi lễ khai giảng đặc biệt đã được tổ chức cho các học sinh tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre như một món quà ý nghĩa đón các em đến trường đầu năm học mới.
Thông nước: Cây Di sản làm thuốc
(Tin Môi Trường) - Thông nước hay Thủy tùng, gọi như vậy vì cây này gần giống cây Thông, nhưng mọc ở dưới nước hay ven nước, tên khoa học là Glyptostrobus pensilis (Staunt.) K. Koch, họ Bụt mọc (Taxodiaceae).
"Kết hợp chết người" nếu dùng Viagra và thứ này cùng lúc
(Tin Môi Trường) - Viagra và một số thuốc trị rối loạn cương dương cùng thành phần có thể gây nguy hiểm khi kết hợp với một loại thuốc dùng trong bệnh động mạch vành.