Nhà sạch thì mát

Các yếu tố môi trường là nước, không khí, tiếng động, giao tiếp... Không thể sống khỏe nếu không có nguồn nước sạch. Không thể sống khỏe nếu không khí không trong lành. Không thể vui tươi nếu quá nhiều tiếng ồn hay giao tiếp không hòa thuận.

Hàng ngày, ti vi trình chiếu các bộ phim Hàn Quốc, hình ảnh các gia đình có không gian sạch đẹp đã tác động đến lối sống của người Việt Nam. Chi tiêu cho dụng cụ lau rửa ngày càng được chú trọng. Dân ta đang cố gắng để được sống khỏe trong một không gian yên lành.

Tuy nhiên, ngay cả khi chính mình đã ý thức và thực hiện được những điều về “vệ sinh thường thức” cho cái nhà của mình thì cũng chưa chắc đã được “nhà sạch”.

Bỗng dưng mà cảm thấy khó thở vì khói bụi xăng dầu từ đâu đưa tới. Bỗng dưng mà tiếng ồn chan chát đập vào tai. Bỗng dưng mà mùi khí đá nặng nề chui vào lồng ngực. Bỗng dưng mùi hóa chất tẩy nhuộm từ cống rãnh sau nhà xông lên đến tận óc...

Sau một ngày lao động nhọc mệt trở về tổ ấm để được nghỉ ngơi, nhưng người ta không cảm thấy sự yên bình nữa. Ho ra đàm. Tai trở nên nghễnh ngãng. Quần áo dính đầy bụi bặm. Giấc ngủ không yên vì tiếng ồn sầm sập...

Sáng sớm thức dậy, tinh thần không tỉnh táo do mất ngủ. Nhà mới lau đêm hôm, sáng dậy đã bụi đầy! Chạy ra sân cạnh con mương để tập thể dục, bỗng dưng phải nín thở do mùi hôi từ cống rãnh.

Không biết tự bao giờ, người ta đã phải sống cùng với những thứ ô nhiễm hỗn tạp đó. Bà già lên cơn hen suyễn, em bé thường xuyên viêm họng, chị hàng xóm thường xuyên đỏ mắt, hàng xóm gặp nhau không còn tươi cười... Ai nấy đều mỏi mệt. Mỏi mệt, nhưng cũng phải vội vã đi làm.

Chỗ làm không xa, gần nhà thôi, cách vài trăm mét.

Chỗ làm là một xưởng làm cửa sắt bên lề đường. Tiếng búa đập chát chúa, mùi hàn xì hôi nghẹt thở. Bụi khói đèn hàn bay ám vào những bức tường xung quanh.

Chỗ làm là một xưởng sản xuất khí đá. Tiếng ống thép đựng khí đá va vào nhau rổn rảng. Mùi khí đá bay lan xung quanh, không một ai né tránh được.

Chỗ làm là một cửa hàng bán quần áo. Chiếc loa bật nhạc hết công suất, quất mạnh vào tai tất cả mọi người đi ngang qua.

Chỗ làm là xưởng nhuộm vải, nước thải nhuộm đen cống rãnh và nhuộm luôn một con kênh.

Chỗ làm và chỗ ở trộn lẫn vào nhau, hòa quyện vào nhau ngày và đêm. Hình ảnh tổ ấm bỗng dưng nhuốm đầy mùi vị công xưởng. Trong giấc ngủ có tiếng nhạc xen cùng tiếng búa. Trong hơi thở có mùi tiệm phở lẫn mùi khí đá. Trong chén cơm có cả bụi than. Trong tinh thần có điều ám ảnh.

Nhìn lên tường nhà có câu khẩu hiệu của đứa con mới tập viết: “Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”. Thực sự thì nhà không thể mát, bát không ngon cơm do bao nhiêm ô nhiễm vây quanh. Những nhà máy, những chuồng trại đan xen vào nơi dân cư sinh sống đã thải ra môi trường xung quanh bao nhiêu độc hại. Hơi độc từ các lò đốt than bùn sản sinh ra các hợp chất Sulfate, Phosphore, Carbonic... bụi bặm từ các xưởng dệt, hóa chất tẩm nhuộm hương nhang, khí Ethylene từ các bình khí đá... gây bệnh hen suyễn, suy hô hấp. Tiếng ồn từ máy dệt, tiếng nhạc inh ỏi làm giảm thính lực, gây bệnh điếc không hồi phục do tiếng ồn. Khói xăng dầu gây kích ứng niêm mạc mắt, ngứa da, chàm... Các chất thải đặc sệt từ các lò đường, lò nhuộm vải đổ thẳng vào cống, ra kênh rạch tiêu diệt hoàn toàn mầm sống thủy sinh.

Người ta vì mưu sinh mà đã ra tay diệt sinh. Những cơ sở sản xuất chen lẫn trong khu dân cư đã gây ô nhiễm môi trường sống. Để tăng lợi nhuận và giảm chi phí, doanh nghiệp bỏ qua tất cả các công đoạn xử lý ô nhiễm trước khi đưa chất thải ra môi trường. Có những hộ kinh doanh không cần quan tâm đến sự yên lành của những người xung quanh.

Trong một môi trường sống đầy ô nhiễm như vậy, việc hiển nhiên xảy ra là sức khỏe người ta bị giảm sút về cả sức khỏe thân thể và sức khỏe tinh thần. Những bệnh cấp tính và mạn tính xảy ra, chi phí y tế tăng cao, năng suất lao động giảm sút. Như vậy sức khỏe tinh thần cũng bị xâm hại, hạnh phúc bị ảnh hưởng, bất an nảy sinh, gia đình dễ lâm vào gây gổ, đổ vỡ, xã hội thêm nhiều vấn đề cần giải quyết.

Hãy trả lại nhà sạch, hãy trả lại bát cơm ngon. Hãy mang đi khỏi khu dân cư, mang khỏi những mái ấm gia đình các cơ sở sản xuất, kinh doanh gây ra nguồn ô nhiễm.