Sự đe dọa của dịch cúm lợn 2009

Từ bức tranh dịch cúm lợn làm hơn 60 người chết trên toàn thế giới và có thể tiếp tục tăng, một trận dịch cúm hoành hành trên thế giới với tầm vóc của trận dịch 1918-1919 kéo dài trong một hay hai năm sẽ rất lớn.

 

Nhìn lại lịch sử 

 

Cơ chế lây lan dịch cúm nay có thêm máy bay và tàu thủy

Trận dịch đầu tiên được ghi nhận xảy ra năm 1889.

 

Trong thế kỷ 20 có ba trận dịch.

 

Trận dịch cúm gà đầu tiên gọi là cúm Tây Ban Nha trong 18 tháng (từ năm 1918-1919) giết 50 triệu người trên thế giới, trong đó có 675.000 người Mỹ trên một dân số 105 triệu người.

 

Trận dịch cúm tiếp theo trong hai năm 1957-1958 giết 70.000 người tại Mỹ và trận dịch năm 1968-69 giết 34.000 người.

 

Dịch cúm ở Mỹ

 

Năm 1976, khi một quân nhân tại trại lính Fort Dix ở bang New Jersey chết vì cúm lợn, Bộ Y tế Hoa Kỳ báo động và tổng thống Ford chính thức loan báo với dân chúng Hoa Kỳ qua hệ thống truyền hình toàn quốc rằng, vào mùa thu hay mùa đông năm 1976 sẽ có dịch cúm tại Hoa Kỳ và tổng thống xin quốc hội chuẩn chi 135 triệu dollar để chủng ngừa cho dân chúng. Dịch cúm không tới như tổng thống Ford cảnh báo.

 

Và từ năm 1976 trở đi, Chính phủ Hoa Kỳ và thế giới trở nên thiếu cảnh giác đối với thiên tai này. Rất may, trước trận dịch cúm lợn lần này có hai tiếng chuông báo động.

 

Trận cúm gà năm 1997 rung lên tiếng chuông báo động lần thứ nhất, và trận cúm SARS năm 2003 báo động lần hai làm cho tổng thống Bush dù đang bận tâm với cuộc chiến tại Iraq cũng phải quan tâm.

 

Ngày 1/11/2005, Tổng thống Bush công bố một chương trình qui mô phòng chống nạn dịch cúm toàn cầu. Chương trình này dự trù chi phí 7.1 tỉ dollar để chuẩn bị cơ sở vật chất để Hoa Kỳ có thể sản xuất đủ thuốc chủng ngừa cho tất cả người Mỹ trong sáu tháng khi bệnh dịch bùng nổ và người ta biết được loại virus nào sinh ra bệnh.

 

Ngoài ra số tiền 7.1 tỉ dollar còn dùng để thực hiện một chương trình theo dõi sự lây lan và biến thái của virus cúm gà H5N1 là loại virus sinh ra bệnh dịch cúm gà tại Châu Á và lan đến các nước tây phương.

 

Chương trình phòng chống

 

Cúm lợn sẽ là mối đe dọa rất lớn nếu khinh xuất

Và một chương trình gồm sản xuất đủ thuốc chống bệnh cúm như thuốc Tamiflu của Châu  Âu đủ cho người Mỹ dùng trong khi chờ đợi thuốc chủng ngừa.

 

Nhờ chương trình của tổng thống Bush mà hiện nay Hoa Kỳ và thế giới có một tư thế sẵn sàng chừng mực chống đỡ cơn thiên tai cúm lợn đang đe dọa trước mắt.

 

Nhưng dù triển vọng ngăn chặn nạn cúm lợn hiện nay khả quan đến mức nào, thế giới - theo lời cảnh báo của bà Laurie Garrett, một chuyên viên Hoa Kỳ về săn sóc sức khỏe toàn cầu - cũng không thể khinh xuất mà không làm tất cả những gì cần thiết để giảm thiểu đến mức tận cùng cơ hội của hiện tượng biến thái của virus cúm.

 

Sinh hoạt thế giới trong khung cảnh toàn cầu hóa hiện nay không giúp cho sự ngăn chặn sự lây lan của dịch cúm. Trước hết là cái ăn. Thế giới cần thịt súc vật chính yếu là gà, lợn, bò. Và nuôi súc vật càng nhiều cơ may chung đụng phát bệnh càng tăng cho dù điều kiện chăn nuôi được cải tiến không ngừng.

 

Trong 20 năm qua, sự phát triển kinh tế của Trung Quốc và Ấn Độ cho phép dân (tổng số chiếm 37 phần trăm dân số thế giới) tại hai quốc gia này tăng lượng thịt tiêu thụ lên 250 phần trăm (từ 20kg mỗi năm lên 50kg mỗi năm) và làm cho lượng thịt tiêu thụ trên toàn thế giới từ năm 1983 đến năm 1997 tăng 150 phần trăm.

 

Thứ hai là sinh hoạt kinh tế và giải trí qua những chuyến bay dân sự hay những chiếc tàu cruise khổng lồ tạo điều kiện lý tưởng để virus di chuyển và lây lan nhanh chóng từ nơi này đến nơi khác.

 

Điều kiện lây lan mới

 

Tin bài liên quan >> Số ca cúm H1N1 trên thế giới tăng tới gần 6,500 >> Số người chết vì cúm A-H1N1 tiếp tục tăng >> Một phần ba dân số thế giới có thể nhiễm cúm lợn >> Hoa Kỳ có thêm người chết vì cúm A-H1N1 >> Nước thứ tư có người chết vì cúm A-H1N1 >> Hai tỷ người có thể mắc cúm A-H1N1 >> Cúm A-H1N1 đặc biệt đánh vào giới trẻ

Hãy tưởng tượng hình ảnh một chiếc máy bay dân sự khổng lồ chở từ 300 đến 400 hành khách ngồi san sát nhau trong một khoảng không gian khép kín chỉ trong 5 hay 10 giờ đã đi từ lục địa này đến lục địa khác, hay hình ảnh một chiếc cruise chở 3000 hay 4000 khách du lịch sống chung đụng nhiều ngày trong khoang thuyền, chúng ta sẽ thấy được điều kiện sống của chúng ta đã giúp virus dịch cúm đến mức độ nào!

 

Nhìn lại năm 2003, bệnh SARS xuất hiện tại Quảng Đông (Trung Quốc) và trong sáu tháng đã được chặn lại do khả năng y khoa thế giới nhưng ảnh hưởng kinh tế của nó không nhỏ.

 

Tại Mexico năm nay, những biện pháp tích cực và ráo riết của tổng thống Felipe Calderon cùng với các động thái cảnh giác của các quốc gia khác đối với Mexico đã ảnh hưởng nặng nề đến kinh tế Mexico vốn đang suy thoái theo đà suy thoái của nền kinh tế Hoa Kỳ, nhất là lĩnh vực du lịch và xuất cảng thực phẩm.

 

Nhiều hãng máy bay chấm dứt các chuyến bay đến Mexico. Khách sạn trống không. Bảy nước, trong đó có Liên bang Nga và Trung Quốc, ngưng nhập cảng sản phẩm nông nghiệp của Mexico.

 

Trong những ngày cuối Tháng Tư, thành phố Mexico City thiệt hại mỗi ngày hơn 100 triệu dollar, đồng peso sụt giá 5,5 phần trăm đối với đồng dollar, và tổng sản lượng quốc gia Mexico giảm 0,3 phần trăm.

 

Từ bức tranh đó một trận dịch cúm hoành hành trên thế giới với tầm vóc của trận dịch 1918-1919 kéo dài trong một hay hai năm sẽ rất lớn.

 

Thiệt hại kinh tế   

Dịch cúm sẽ gây tác hại cho nền kinh tế

Theo ước lượng của các chuyên viên kinh tế tài chánh thế giới nếu dịch cúm hợn hiện nay lây lan thế giới, mức tăng trưởng của kinh tế Hoa Kỳ sẽ giảm từ 3 đến 5 phần trăm, Nhật Bản giảm 8.3 phần trăm, và Hoa Kỳ sẽ thiệt hại từ 71.3 đến 166.5 tỉ dollar.

 

Câu hỏi cốt lõi hiện nay là: Dịch cúm lợn có còn là một đe dọa không?

 

Câu trả lời của bác sĩ Margaret Chan, Giám đốc Cơ quan Y tế Thế giới là đe dọa rất lớn nếu khinh xuất.

 

Theo bác sĩ Chan, lúc này thế giới cần tích cực chuẩn bị cho một trận dịch cúm tương lai. Có một điều là chúng ta chỉ có thể chuẩn bị mà không thể quả quyết rằng chúng ta sẽ ngăn không cho dịch tác hại.

 

Sự tác hại của nó hoàn toàn tùy thuộc vào tính bất định của hiện tượng biến thái của các chuỗi proteine H và N, hai loại proteine cấu thành virus cúm mà không một thuốc chủng ngừa nào hay một thuốc trị nào dự liệu trước.

 

Sự ngăn chặn tác hại một loại virus mới tùy thuộc vào khả năng khám phá và thời gian bào chế thuốc chủng ngừa và thuốc chữa.

 

Hiện nay tại bắc bán cầu mùa hè đến, đe dọa của dịch cúm lợn H1N1 giảm dần cường độ, và nó đang tìm đường vào nam bán cầu vì khí trời lạnh ở đó.

 

Cúm đổi mùa 

 

Đề cao cảnh giác là điều tối quan trọng

Vào mùa thu tới virus cúm sẽ trở lại bắc bán cầu và chúng ta không biết nó có biến thái hay không. Cho nên sự chuẩn bị là tối cần thiết.

 

Các cơ sở bào chế các thứ thuốc có khả năng chữa trị bệnh cúm gà H5N1 và lợn H1N1 như Tamiflu và Relenxa cần làm việc tối đa.

 

Ngoài ra cần kiện toàn phương pháp đoán định virus cúm mới nếu nó biến thái, và tìm tòi phương pháp chế tạo thuốc chủng sao cho nhanh cho nhiều và phân phối thật hữu hiệu.

 

Sự đề cao cảnh giác là điều tối quan trọng. Mọi triệu chứng bệnh cần được theo dõi và mẫu máu cần được gửi đến các phòng thí nghiệm được trang bị hiện đại để thử nghiệm kịp thời.

 

Lời cảnh giác của tờ tuần báo The Economist (May 2nd - 8th, 2009) là các chuyên viên sức khỏe đa số ở bắc bán cầu đừng thấy dịch cúm lợn suy giảm tại bắc bán cầu mà yên chí rằng đã kiểm soát được dịch. Nó có thể sẽ trở lại với một sức tàn phá ghê gớm.

 

(Theo BBC)