“Bom” hóa chất đe dọa môi trường

Nghiêm trọng nhất là vào năm 2011, trong quá trình thi công dự án đường nối Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài đoạn qua phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức của Công ty GS E&C, đã phát hiện hố chôn hóa chất thuốc bảo vệ thực vật, ước tính khối lượng đất nhiễm thuốc bảo vệ thực vật khoảng 1.300 tấn. Hiện việc xử lý lượng hóa chất này vẫn đang còn gặp nhiều khó khăn.

Quản lý từ gốc

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Phòng Kiểm soát phát thải hóa chất và khắc phục sự cố môi trường, Tổng cục Môi trường, hiện cơ quan quản lý gần như mất kiểm soát tình trạng sử dụng hóa chất là do tồn tại nhiều bất cập trong quy định quản lý; không thể xác định rõ cơ quan chức năng nào đang quản lý vấn đề này và trách nhiệm đến đâu. Trong khi hệ thống văn bản pháp luật cho lĩnh vực này thì mang tính đơn lẻ, không thống nhất yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn chung chung. Do vậy, rất khó cho cơ quan chức năng liên quan vận dụng để quản lý trong thực tế.

Để tránh rơi vào tình trạng “mất bò mới lo làm chuồng” trước hết, cần khắc phục yếu kém ngay trong hệ thống văn bản pháp luật quản lý hiện nay. Và trong khi chờ hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực hóa chất, các tỉnh thành, doanh nghiệp, ban ngành cần phải chủ động xây dựng kế hoạch phòng ngừa, ứng phó, khắc phục được các sự cố môi trường, trao đổi thông tin, kiểm tra, giám sát các điểm nhạy cảm về môi trường. Đặc biệt phải có kế hoạch khắc phục ô nhiễm môi trường sau sự cố.

Bà Nguyễn Kim Liên cho biết thêm, cần thiết buộc các cơ sở, dự án sử dụng hóa chất nguy hiểm, có nguy cơ gây ra sự cố hóa chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và môi trường trên phạm vi rộng phải xây dựng kế hoạch ứng phó. Tuy nhiên, để làm được việc này, cần có sự phối hợp của các cơ quan chức năng ở các tỉnh, thành phố hoặc của các lực lượng chuyên trách cấp trung ương. Về cơ chế, chính sách, cần rà soát và tiếp tục điều chỉnh, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc phân cấp quản lý môi trường; thực hiện tốt công tác đào tạo, tập huấn ứng phó sự cố hóa chất rò rỉ.

Các tập đoàn, tổng công ty, các cơ sở hoạt động sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất phải chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về công tác an toàn trong sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất, nhất là hóa chất nguy hiểm; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt việc thực hiện các quy trình, quy chuẩn kỹ thuật trong sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất nhất là các hóa chất nguy hiểm.