Nhiều “đại gia” tiền ảo bị sờ gáy?

Các công tố viên liên bang Mỹ đã chính thức đóng cửa Liberty Reserve, một mạng thanh toán thay thế dựa trên “tiền ảo”, trong vụ điều tra rửa tiền lớn nhất lịch sử nước Mỹ với quy mô lên tới 6 tỷ USD. Theo tờ Washington Post, vụ việc đang khiến những người sở hữu Bitcoins trong ví điện tử không khỏi bất an.

Nghi phạm chính trong vụ điều tra này, Arthur Budovsky, nhà sáng lập Liberty Reserve, năm 2006 từng phải đối mặt với cáo buộc cung cấp dịch vụ chuyển tiền không tuân thủ các quy định về phòng chống rửa tiền khi thành lập công ty Gold Age. Vụ việc khiến Budovsky bị kết án 5 năm tù treo.

Không chịu dừng lại, sau đó tên này chuyển tới Costa Rica, từ bỏ quốc tịch Mỹ để mở một mạng lưới tài chính mới có tên Liberty Reserve, và không ngừng phát triển trước khi bị chính phủ Mỹ điều tra. Bản thân Budovsky đã bị bắt giữ tại Tây Ban Nha.

Theo quan điểm của các công tố viên liên bang Mỹ, Liberty Reserve được thiết kế một cách có chủ định để nhắm vào các hoạt động phi pháp. “Liberty Reserve đã trở thành một trung tâm tài chính của thế giới tội phạm mạng, hỗ trợ cho một loạt hoạt động tội phạm trực tuyến”, cáo trạng viết.

“Không giống như các ngân hàng truyền thống hay các nhà xử lý thanh toán trực tuyến hợp pháp, Liberty Reserve không yêu cầu người dùng phải xác thực thông tin danh tính, ví dụ như cung cấp hồ sơ nhân thân chính thức hoặc thẻ tín dụng. Các tài khoản có thể được mở một cách dễ dàng bằng những tên giả hoặc ẩn danh”.

Những miêu tả trên phần nào tương tự như Bitcoin. Bất kỳ ai cũng có thể tạo một địa chỉ mới để nhận tiền ảo Bitcoin và sau đó chuyển tới các địa chỉ Bitcoin khác mà không cần cung cấp thông tin về danh tính. Đặc điểm này làm dấy lên lo ngại rằng loại tiền điện tử này có thể đã được dùng cho các giao dịch như buôn bán ma túy hoặc đánh bạc bất hợp pháp.

Chính phủ Mỹ khẳng định Liberty Reserve đã phạm luật khi yêu cầu người dùng phải chuyển tiền thông qua các trung gian được gọi là “người đổi tiền”. Theo quan điểm của cơ quan công tố, những trung gian này đã giúp cho mạng lưới lõi của Liberty Reserve “né” được việc phải thu thập thông tin danh tính người dùng. Bitcoin cũng có một cấu trúc tương tự.

Người dùng mua Bitcoin bằng tiền thông thường thông qua điểm đổi tiền trực tuyến. Một số người trung gian này có thu thập thông tin về người dùng, nhưng sau khi đã mua được, người dùng có thể tiến hành các giao dịch không được kiểm soát và gần như không thể truy tìm dấu vết, với những người dùng Bitcoin khác.

Dù vậy, ít nhất giữa Bitcoin và Liberty Reserve cũng có một sự khác biệt quan trọng đó là: Nếu cơ quan công tố xác định Bitcoin là một mạng lưới rửa tiền, không rõ họ sẽ phải khởi tố ai. Không hề có một nhà sáng lập như Budovsky tại Bitcoin.

Các giao dịch Bitcoin được xử lý theo kiểu phi tập trung bởi hàng nghìn “thợ mỏ” trên khắp thế giới. Chính phủ Mỹ sẽ khó lòng kết tội tất cả họ và nếu có, chỉ khiến hoạt động này chuyển vào thế giới ngầm, và càng trở nên hấp dẫn hơn với tội phạm.

Trong một diễn biến mới nhất liên quan đến “ông trùm” của Liberty Reserve, theo tờ Guardian của Anh, chính quyền Costa Rica nhận định, rất có thể Budovsky đã trả 800 USD để kết hôn với một người bán hàng rong địa phương để tránh bị dẫn độ.

Ông Gustavo Vega, đại diện cơ quan công tố Costa Rica cho biết họ vẫn đang điều tra vụ kết hôn năm 2010 giữa triệu phú Arthur Budovsky với một người phụ nữ được báo giới nước này xác định là Valerio Vargas.

Tờ La Nacion cho biết người phụ nữ này từng làm nghề bán hàng rong bên ngoài văn phòng cơ quan nhập cảnh của chính phủ tại thủ đô San Jose. Người này cho biết bà được trả 800 USD để kết hôn với doanh nhân người Mỹ và cam kết sẽ ly hôn sau 2 năm. Bà cho biết đến nay họ vẫn còn là vợ chồng.

Từ lâu Costa Rica được xem như nơi trú ẩn an toàn của giới tội phạm Mỹ bởi họ có thể dễ dàng có được quốc tịch Costa Rica với giá rẻ và không sợ bị dẫn độ về Mỹ do hai nước này chưa có thỏa thuận dẫn độ tội phạm.