Gốc cây 4.000 năm tuổi ở Hòa Bình

Lúc này, tôi mới để ý đến bộ bàn ghế bằng gỗ lũa của ông Đức mà tôi đang ngồi thưởng trà. Bộ bàn ghế gỗ lũa này chính là một phần vỡ ra của gốc cây gù hương khổng lồ. Nó cũ kỹ, cục mịch mà lúc nào cũng tỏa mùi thơm thoang thoảng.  

Ông Đức kể, cách đây 8 năm, khi lang thang trên sườn một ngọn núi đá ở huyện Kim Bôi, ông Đức dẫm chân lên một tảng đá to như cái sân nhà, bề mặt tảng đá phẳng lỳ, rêu phong xanh rì. Ông Đức cứ ngắm nghía rồi băn khoăn không hiểu thiên nhiên kiến tạo thế nào mà tài tình, kỳ lạ đến vậy.

Giữa lúc ấy, một ông già người Mường đi qua bảo: “Gốc cây gù hương đấy, nó nằm trên đất nhà tao, nếu mày thích tao bán cho?”.  

Ông lão người Mường kể rằng, vào đầu những năm 40 của thế kỷ trước, người Pháp đã xẻ cây gù hương này ròng rã suốt một tháng rồi đóng vào hàng chục công-ten-nơ đưa xuống tàu chở về nước chiết xuất tinh dầu. Riêng phần gốc cây chìm sâu trong lòng núi, lại ít tinh dầu, khó đào nên họ bỏ lại.

Ông Đức giật mình khi biết rằng cái mặt đá khổng lồ kia lại là một gốc cây đã bị cắt. Chỉ đến khi ông tận mắt những cái rễ to như cột đình lộ ra ở khe núi ông mới tin đó là gốc cây thật.  

Ông Đức hỏi giá: “Thế cụ đòi bao nhiêu tiền cái gốc cây này? Cụ già trả lời không đắn đo: “Tao lấy một triệu hai trăm ngàn để uống rượu thôi”.  

“Gốc cây to thế này thì mang thế nào xuống núi được?” - ông Đức băn khoăn. Cụ già người Mường đáp lại: “Yên tâm đi, tao huy động đàn trâu và đám trai bản kéo xuống chân núi cho mày”.

Ông Đức liền đề xuất trả trọn gói cho cụ già người Mường để vần gốc cây xuống chân núi với giá 25 triệu đồng. Cụ già người Mường cũng gật đầu đồng ý liền.

30 con trâu lật gốc  

Hôm sau, ông Đức mang tiền và chở hơn tạ dây thừng đến. Cụ già người Mường tập hợp 20 thanh niên trong bản vác cuốc, xẻng, xà beng lên núi.  

Đám người này phải đào bới hì hục suốt nửa tháng trời hệ thống rễ cây mới lộ ra. Lúc gốc cây gù hương lộ thiên, ông Đức lấy thước dây đo, đường kính của gốc cây lên tới 7m.

Những chiếc dây thừng được buộc vào hệ thống rễ. 30 con trâu mộng được huy động trong bản kéo vẹo mông mới lật được gốc cây lên.  

Chỉ tiếc, khi gốc cây đổ ập xuống thì vỡ làm ba mảnh. Ông Đức cứ ngồi nhìn gốc cây bị vỡ mà than thở. Giá như gốc cây với đường kính 7m còn nguyên vẹn thì đây sẽ là bộ bàn ghế lũa gù hương lớn nhất Việt Nam.