Chuyện về tảng ruby sao khủng nhất thế giới ở Việt Nam

Kỳ 1: Khổ công "đào bới" 15 năm 

Mới đây, Tập đoàn vàng bạc đá quý Doji giới thiệu với công chúng ba món đồ được coi là báu vật không những của tập đoàn, mà còn là báu vật của quốc gia, gồm tảng ruby lam ngọc (sapphire) nặng 15 tấn, viên ruby hồng ngọc (ruby sao) 15 cara tuyệt đẹp và đặc biệt là cục ruby sao thô khủng nhất thế giới, nặng tới 18,88kg, được đặt tên là Bảo hồng ngọc.

Rất nhiều người đã chen nhau ngắm viên Ruby lớn nhất thế giới.

Hàng vạn người yêu đá quý đã được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ ảo, hiếm có, đặc biệt là trọng lượng lớn quá sức tưởng tượng của nó. Nhưng ít ai biết rằng, để cục đá thuộc hàng siêu khủng này đến được với công chúng, hàng ngàn công nhân của tập đoàn Doji đã phải đào bới 15 năm nay và hàng chục nghệ nhân đã phải miệt mài chế tác mấy tháng trời. Ngoài ra, công tác bảo vệ cũng vô cùng vất vả.

Sau khi viên ruby sao khổng lồ được công bố trước công chúng, ban lãnh đạo của Tập đoàn Doji đã vô cùng vất vả bởi công tác… tiếp đón các đoàn tham quan, các chuyên gia đá quý, giới buôn bán trang sức trên khắp thế giới đến ngắm nghía, định giá, trả giá.

Thi nhau chụp ảnh.

Tôi hỏi ông Dương Anh Tuấn, Phó Giám đốc Tập đoàn Doji rằng, những chuyên gia đá quý của thế giới định giá cục ruby sao này thế nào, ông Tuấn bảo: “Nói về chuyện định giá thì khó lắm. Từ ngày khai thác được viên đá này, rồi quá trình chế tác, rồi cả trăm chuyên gia đầu ngành về đá quý của Việt Nam đã thẩm định, tính toán, song vẫn chưa thể đưa ra một cái giá chính xác cho nó. Giá trị của viên ruby sao này đến đâu, còn phải tiếp tục chế tác, phải xem các chuyên gia của thế giới thẩm định, các nhà buôn đấu giá. Tuy nhiên, với Tập đoàn Doji, hiện nó đang là vô giá”.

Hỏi viên đá siêu lớn này khai thác được từ đâu, ông Dương Anh Tuấn xin được giấu địa điểm, nhưng ông cũng tiết lộ rằng, nó được tìm thấy từ một trong những mỏ đá quý thuộc địa phận huyện Yên Bình, mà tập đoàn được quyền khai thác.     

Mỏ đá này nằm ở khu vực rừng thưa, trên độ cao 500m đến 700m so với mặt nước biển. Khu vực có nhiều núi đá xen lẫn thung lũng, sông suối, cách hồ Thác Bà không xa. Từ lâu, huyện Yên Bình đã nổi tiếng bởi có nhiều mỏ ruby sao, trong đó, Tân Hương là một mỏ đá có trữ lượng lớn nhất.

Mỏ đá này mới được Tập đoàn Doji tiến hành khai thác. Hàng chục chiếc máy ủi, san ủi cả năm trời để bóc lớp bùn đất bề mặt dưới thung lũng. Tiếp đó, những chiếc máy xúc lại kỳ công bốc lớp cát sỏi dày 5-10m lên những chiếc đại xa đổ ra thung lũng khác.

Khi tầng sa khoáng hiện ra thì một máy sàng lọc khổng lồ được vận chuyển vào khu vực khai thác. Những chiếc máy xúc liên tục múc tầng sa khoáng gồm cả đất, cát, đá, sỏi lẫn đá quý đưa vào băng chuyền.

Băng chuyền dẫn đất đá vào boong ke, nước được xối vào để rửa sạch bùn đất, sau đó nguyên liệu lại được đưa vào hệ thống sàng tuyển. Hệ thống này gồm nhiều lớp, có nhiệm vụ sàng lọc, gạt những tảng đá lớn ra ngoài băng chuyền khác và tiếp tục sàng lọc những viên nhỏ hơn để tìm đá quý.

Viên ruby sao khổng lồ này vẫn ở dạng thô.

Khi những tảng đá lớn chạy theo băng chuyền ra ngoài, những cán bộ kỹ thuật có kinh nghiệm sẽ trực tiếp kiểm tra lần cuối bằng mắt, tay và sự cảm nhận tinh tế.

Việc đầu tiên của những cán bộ kỹ thuật là quan sát hình khối những viên đá. Những viên đá nào có những đặc trưng tinh thể và có hình dạng đặc biệt, sẽ được cán bộ kỹ thuật chú ý. Khi đã được chú ý, họ chỉ cần nhấc viên đá lên và bằng cảm nhận, sẽ có thể kết luận chính xác nó là đá quý, bởi vì đá quý có trọng lượng lớn hơn đá thường. Trọng lượng của đá thường là 3gram/cm³, trong khi trọng lượng của đá quý là 4gram/cm³.

Theo ông Dương Anh Tuấn, việc phát hiện được một viên đá quý to như đá tảng có thể nói là vô cùng khó, khó như trúng xổ số giải đặc biệt. Tỷ lệ để phát hiện được một viên đá quý lớn như cục đá bằng nắm tay (chưa kể bằng quả mít) phải tính bằng một phần triệu. Tuy nhiên, các cán bộ kỹ thuật vẫn phải kiểm tra tỉ mỉ từng viên đá một.

Ruby sao sau khi được chế tác sẽ phát sáng với 5 cánh sao.

Và thật bất ngờ, có thể nói là một sự ngạc nhiên ghê gớm đối với hàng trăm cán bộ, công nhân ở mỏ đá này, đó là việc họ đã phát hiện được một khối đá quý khổng lồ.

Khi được phát hiện, cục đá này không có gì đặc biệt. Trông nó cũng như những viên đá tảng bình thường khác nằm dưới lòng đất hàng triệu năm. Không những thế, nó còn bị bọc bởi một lớp sa kết khá dày và ngoài cùng là lớp bùn đất bẩn thỉu, rất khó để phát hiện, nếu những cán bộ kỹ thuật không có kinh nghiệm lâu năm trong nghề cộng với sự may mắn trời cho.

Còn tiếp…