Tập trung cao độ đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm dịp Tết

Ông Nguyễn Công Cẩn. Ảnh: Chinhphu.vn

-Thưa ông, Bộ Y tế vừa thành lập các đoàn thanh tra liên ngành về an ATVSTP trong dịp Tết Nhâm Thìn sắp tới, xin ông cho biết cụ thể về việc thanh kiểm tra này?

Ông Nguyễn Công Khẩn: Tết thường là dịp tiêu thụ thực phẩm tăng mạnh, tình trạng vi phạm ATVSTP luôn luôn có xu hướng tái diễn và diễn biến phức tạp ở tất cả các địa phương. Vì vậy, Bộ trưởng Bộ Y tế đã thành lập 12 đoàn thanh tra liên ngành thực hiện kiểm tra ATVSTP tại 21 tỉnh, thành phố trọng điểm. Đồng thời địa phương trên cả nước cũng có các đoàn thanh tra hậu kiểm các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ về vấn đề ATVSTP.

Lần này Bộ chỉ đạo các đoàn thanh tra liên ngành triển khai vào trọng tâm tập trung vào những nơi có đầu mối sản xuất cung cấp hàng trong dịp Tết,  vào  mặt hàng (phụ gia, thực phẩm tươi sống), vào việc vận chuyển thực phẩm, giết mổ, dịch vụ ăn uống.

Bên cạnh thanh tra theo kế hoạch, sẽ có những cuộc thanh tra đột xuất, không báo trước và yêu cầu xử lý nhanh chóng, nghiêm minh, công khai trước các phương tiện thông tin đại chúng để từ đó người dân được biết.

Hà Nội, TP.HCM là những địa phương mà Bộ Y tế yêu cầu các đoàn thanh tra không những của Trung ương mà của 2 thành phố trên phải tổ chức thường xuyên ngay từ bây giờ cho đến Tết và sau Tết, đặc biệt là tập trung vào đầu mối cung cấp thực phẩm.

-Xin ông cho biết  năm 2011 các vụ việc liên quan đến mất ATVSTP tăng hay giảm so với năm 2010, diễn biến của những vụ mất VSATTP có điểm gì mới và khác, thưa ông?

Ông Nguyễn Công Khẩn: So với những năm trước, số vụ vi phạm năm 2011 tăng hơn. Tuy nhiên, số vi phạm được theo dõi thì đã giảm đi so với những năm trước rất nhiều.

Điều đó thể hiện ở chỗ, các cơ sở kinh doanh có nề nếp, được các địa phương lập chương trình theo dõi tốt hơn. Ngộ độc thực phẩm, ngộ độc đông người mắc giảm đi so với năm 2010 khoảng 30%.

Hơn nữa, công tác cảnh báo về những nguy cơ sớm hơn và làm tốt hơn, không những ở nước ngoài mà còn ở trong nước, nhất là những vùng trọng điểm như biên giới đã báo về Trung ương những mối nguy từ thực phẩm nhập khẩu. Công tác kiểm tra ngẫu nhiên cũng được triển khai tốt hơn.

Tuy nhiên công tác đảm bảo ATVSTP còn nhiều những khó khăn vì không chỉ đơn thuần ở khâu trên thị trường đến bàn ăn mà còn về sản xuất ban đầu. Hiện nay Bộ Nông nghiệp cũng đang xác định tập trung làm vấn đề này để có những giải pháp quyết liệt nhằm kiểm soát thức ăn chăn nuôi, bảo vệ thực vật, giết mổ gia súc gia cầm…

Càng về cuối năm các vụ buôn bán nội tạng động vật càng nhiều hơn và người dân rất lo lắng cho thực phẩm này dịp Tết, vì vậy các đoàn thanh kiểm tra có tập trung vào mặt hàng này hay không, thưa ông?

Ông Nguyễn Công Khẩn: Chúng tôi hết sức chú trọng đến vấn đề này, Cục ATVSTP đã làm việc với Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT) để đưa nội dung đó vào kiểm tra trọng tâm. Đây là điểm mà Bộ NN&PTNT rất quan tâm. Đích thân Bộ trưởng Bộ NN&PTNT chỉ đạo sát sao để chúng tôi có thể hợp tác chặt chẽ với Cục Thú y, Cục Chăn nuôi nhằm kiểm soát chặt chẽ, hiệu quả.

Chưa bao giờ ngành NN&PTNT đặt sự quan tâm đến vấn đề vận chuyển thực phẩm tươi sống, liên tục phát hiện và xử lý các vụ việc vi phạm như hiện nay. Nhờ sự phối hợp liên ngành đã phát hiện rất nhiều vụ việc, hành vi vận chuyển gian lận đưa thực phẩm không rõ nguồn gốc vào Việt Nam.

-Luật ATVSTP có từ ngày 1/7/2011, tuy nhiên Nghị định quy định chi tiết một số điều của luật và Nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực ATVSTP chưa có. Vậy trong dịp Tết này chúng ta có hy vọng sẽ có chế tài đủ mạnh để xử các vi phạm không thưa ông?

-Ông Nguyễn Công Khẩn: Hy vọng vào dịp Tết này sẽ áp dụng được cả 2 Nghị định nói trên. Bởi cả 2 Nghị định đều đã được chuẩn bị rất kỹ và đang được Chính phủ xem xét và chuẩn bị ban hành.

Sở dĩ chúng ta phải làm kỹ vì 2 Nghị định này đều liên quan đến rất nhiều ngành, chi phối nhiều bên khác nhau như chi phối về doanh nghiệp trong và ngoài nước, đồng thời liên quan đến Luật pháp quốc tế. Khi chúng ta đã hoàn thành việc biên soạn và trình Thủ tướng Chính phủ thì việc ban hành sẽ sớm trong nay mai.

Đây cũng là lần đầu tiên chúng ta có Nghị định xử phạt về ATVSTP riêng rẽ. Trước đây xử phạt này nằm trong Nghị định 45 chỉ về trong lĩnh vực y tế. Bây giờ có Nghị định xử phạt về ATVSTP riêng thì sẽ quy định tất cả những hành vi từ sản xuất ban đầu đến chế biến, vận chuyển, kinh doanh, ra bàn ăn, đến ăn đều có những hành vi xử lý. Khác với trước đây, chúng ta chưa có xử lý ban đầu, không biết vận chuyển nội tạng sẽ xử lý ở mục nào.

-Thưa ông, trước đây mức xử phạt trong lĩnh vực ATVSTP còn thấp chưa đủ tính răn đe, vậy với Nghị định xử phạt mới này thì mức xử phạt cao nhất là bao nhiêu, có đủ mức răn đe hay không?

-Ông Nguyễn Công Khẩn: Lần này chúng ta có chế tài khá nặng đối với các hành vi. Đặc biệt lần này là “chẻ” theo các hành vi, ví dụ có một vi phạm nhưng có tới 4 hành vi phải chịu số phạt chứ không gộp vào một. Mức xử phạt cao nhất lên tới 100 triệu đồng, trong khi đó trước đây là từ 30-40 triệu.

Điều quan trọng mà chúng ta chờ đợi ở Nghị định này là về thẩm quyền xử phạt. Trong đó những người làm công tác thanh tra chuyên ngành có chứng chỉ sẽ có quyền năng để thực hiện xử phạt. Các đoàn đi kiểm tra có 1 người nắm được toàn bộ quy trình đó và có các cộng tác viên. Mặt khác bên cạnh những người có nghiệp vụ về thanh tra thì phải có người có nghiệp vụ chuyên môn để phân tích kiểm nghiệm để đưa ra mức xử phạt hợp lý.

Hiện nay chúng ta đã đào tạo gần 700 chứng chỉ cho gần 700 cán bộ trong ngành y tế và gần 200 cán bộ ngành nông nghiệp. Với những cơ sở pháp lý trên, chúng ta có đủ cơ sở để hy vọng hiện tượng ngộ độc thực phẩm sẽ được khống chế.

-Nhìn lại vấn đề ATVSTP trong năm qua, xin ông cho biết ngành ATVSTP đã đạt được những kết quả gì, thưa ông?

Ông Nguyễn Công Khẩn: Chưa nằm nào chúng ta xử phạt và công khai nhiều như năm nay. Chỉ riêng TP.HCM là 43 lần, Hà Nội 17 lần. Như vậy là đã đi theo hướng xử lý đi đôi với công khai.

Có thể kể đến kinh nghiệm tốt về bài học công khai trong thanh tra hậu kiểm là vụ ngộ độc ở Thanh Hóa, Quảng Ninh trên báo chí thì tất cả các doanh nghiệp đó phải họp nhau lại để thống nhất và kiên quyết không thể để xảy ra tình trạng này nhằm lấy lại uy tín.

Năm 2011 cũng là năm gặt hái nhiều thành công trong công tác xây dựng pháp luật, đặc biệt là các Đề án trình Chính phủ.

Bên cạnh đó còn triển khai được nhiều việc liên quan hội nhập quốc tế, nhiều hiệp định, quy chuẩn kỹ thuật được ban hành, trong đó có trên 50 quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

-Xin ông cho biết những thách thức mà công tác đảm bảo VSATTP đang phải đối mặt?

-Ông Nguyễn Công Khẩn: ATVSTP luôn có những thách thức và không thể nói được rằng bất cứ lúc nào hết khó khăn. Đây là công tác lâu dài và phải thay đổi cả nhận thức và thực hành của từng người dân. Thách thức lớn nhất chính là phải kiểm soát được sản xuất ngay từ ban đầu trong điều kiện sản xuất nhỏ lẻ như hiện nay là rất khó khăn. Muốn làm được điều này phải đi đôi với các chính sách về nông nghiệp để phát triển toàn diện.

Thứ hai là thách thức về tính giao lưu của thực phẩm, thực phẩm giao lưu càng nhiều thì tình trạng giả mạo càng lớn, thị trường càng phát triển thì mặt trái của thị trường càng tăng.