Thế giới đạt cột mốc 7 tỉ người

Kể từ ngày đầu tiên xuất hiện trên trái đất, loài người mất khoảng 200.000 năm để đạt dân số 1 tỉ người vào năm 1804. Nhưng từ cột mốc 6 tỉ (ngày 12.10.1999) đến 7 tỉ, chúng ta chỉ mất vỏn vẹn 12 năm.

 

Theo báo cáo công bố ngày 26.10 của Quỹ Dân số LHQ (UNFPA), sự phát triển của khoa học kỹ thuật, giáo dục và kinh tế là nguyên nhân bùng nổ dân số nửa sau thế kỷ 20. Cụ thể, tuổi thọ trung bình của con người tăng từ 48 tuổi vào đầu thập niên 1950 lên 68 tuổi hiện nay. Các chương trình chủng ngừa trên diện rộng và điều kiện vệ sinh, y tế được cải thiện cũng đã giúp giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em. 

 

 

 

 

Tuy nhiên, sinh suất của nhiều nước ở khu vực châu Phi hạ Sahara vẫn còn rất cao. Đơn cử, trung bình phụ nữ Niger vẫn có khoảng 7 con, gần gấp 5 lần so với phụ nữ Thụy Sĩ. Vì thế, theo dự báo, người châu Phi sẽ ngày càng đông đúc và chiếm 35,3% dân số toàn cầu vào năm 2100. Ngược lại, dân số châu Âu sẽ tăng rất ít, chỉ còn chiếm 1/15 dân số thế giới vào cuối thế kỷ 21. 

 

 

 

Mối quan tâm lớn nhất hiện nay là liệu trái đất có thể “cầm cự” được bao lâu trước 7 tỉ người hiện tại và 9 tỉ người trong tương lai gần? Một thế giới “đất chật người đông” cùng lúc dẫn đến 2 thách thức về lương thực và môi trường.

 

Theo Tổ chức Lương nông LHQ (FAO), giá lương thực tăng cao trong năm nay đã đẩy 70 triệu người phải sống ở mức “nghèo khổ cùng cực” và trên thế giới hiện còn gần 1 tỉ người chịu cảnh thiếu ăn. Tiêu biểu là nạn đói đang hoành hành tại Somalia chỉ trong vòng 3 tháng đã làm hơn 29.000 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong và hàng triệu người đói khát. FAO ước tính cần phải tăng năng suất nông nghiệp của thế giới lên 70% từ đây đến năm 2050 mới có thể loại bỏ được nạn đói.

 

Ngoài ra, theo FAO, hằng năm có 1,3 tỉ tấn, tương đương 1/3 tổng sản lượng lương thực toàn cầu bị lãng phí.

 

 

Trung bình mỗi người dân ở châu Âu và Bắc Mỹ phung phí 95-115 kg lương thực/năm, chủ yếu do hệ thống phân phối, sử dụng thường dẫn đến việc vất bỏ nhiều loại thực phẩm vẫn còn dùng được. Trong khi đó, tại các nước đang phát triển, lương thực bị lãng phí do kỹ thuật sản xuất, thu hoạch và chế biến nông sản chưa đem lại hiệu quả cao.

 

 

Tuy nhiên, đầu tư cho nông nghiệp phải dựa trên các nguyên tắc phát triển bền vững để không gây ảnh hưởng xấu cho môi trường. Mỗi ngày, hoạt động của con người tạo ra 2.700 tỉ lít nước thải và khiến 960.000 ha rừng “tan thành khói bụi”, theo Le Parisien. Cùng lúc đó, cứ 20 phút lại có một loài động vật hoặc thực vật tuyệt chủng. Làm thế nào để các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi không làm kiệt quệ nguồn nước ngầm, khiến đất mất hết độ màu mỡ hay làm tăng lượng khí thải nhà kính là câu hỏi không dễ giải đáp.

 

Một số vấn đề khác được UNFPA nhấn mạnh là giảm tỷ lệ thất nghiệp của giới trẻ (43% dân số thế giới dưới 25 tuổi); lập chiến lược để quá trình đô thị hóa hợp lý hơn; các quốc gia phải phối hợp chặt chẽ để quản lý các luồng di - nhập cư trong bối cảnh tỷ lệ gia tăng dân số giữa các châu lục không đồng đều…

 

 

Nam giới hiện đông hơn phái đẹp khoảng 150 triệu người, hậu quả từ việc chuộng “quý tử” ở một số quốc gia. Tỷ lệ để giữ được sự cân bằng tự nhiên là 106 nam - 100 nữ (nam giới cần đông hơn chút ít vì phụ nữ có tuổi thọ trung bình cao hơn), theo AFP. Tuy nhiên, tỷ lệ này không được đảm bảo ở nhiều nước châu Á như Trung Quốc (120-100), Ấn Độ hay Việt Nam (112-100) cũng như ở một số quốc gia thuộc các khu vực khác như Georgia, Armenia, Serbia, Bosnia (cùng xấp xỉ 115-100). Các chuyên gia về nhân khẩu học lo ngại tình trạng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội. Hậu quả trước mắt là hàng trăm triệu “nam nhi” ở các nước nói trên sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc kiếm vợ. Kế đến, các loại tội phạm tình dục, những đường dây buôn người có nguy cơ gia tăng và thậm chí có thể xuất hiện tình trạng “đa phu”.