Quảng Bình: Cả làng đua nhau xuất ngoại tìm trầm

Người dân ở làng Trúc Ly, xã Võ Ninh (huyện Quảng Ninh) vài thập kỷ nay đã mang mộng đổi đời từ trầm. Hàng trăm thanh niên trai tráng cho đến những người đàn ông đứng tuổi đã bỏ lại vợ con nơi quê nhà để xuất ngoại tìm vận may…

Nhiều biệt thự và nhà cao tầng ở làng Trúc Ly mọc lên như nấm nhờ nghề đi lấy trầm cực nhọc. Ảnh:Trần An.

Chỉ tính riêng xóm 4 đã có gần 200 người đi trầm, cả trong nước và xuất ngoại. Ông Lê Quang Hiếu, trưởng thôn Trúc Ly cũng từng bôn ba lâu năm như thế. Chỉ có điều không may mắn như những người khác, đến khi trở lại quê nhà, ông chỉ dành dụm chưa đầy chục triệu để cất ngôi nhà tạm cho vợ con.

Ông Hiếu cho biết làng Trúc Ly vốn nổi tiếng là vùng tìm và trúng trầm từ những năm 80, 90 của thế kỷ trước. Cuộc sống của người dân nơi đây vì thế cũng "thay da đổi thịt". Dù là làng quê nhưng những ngôi nhà tầng, biệt thự mọc lên như nấm. Xe máy thì toàn là loại đắt tiền…Thế nhưng mấy ai biết rằng những thay đổi lớn về đời sống vật chất ấy được xây đắp bởi nước mắt, mồ hôi và cả mạng sống của những phu trầm.

Cũng bởi kinh nghiệm của dân Trúc Ly trong việc tìm trầm mà những năm trở lại đây, nhiều đại gia ở Quảng Bình và các địa phương khác tìm cách móc nối với đường dây ở Malaysia, Lào, Thái Lan… để thuê các phu trầm ở đây sang tìm kiếm. Có người đổi đời từ đó và cũng có người bỏ mạng.

Mới đây nhất, tháng 6 vừa qua, anh Phạm Văn Sâm, 42 tuổi cùng người cháu ruột vay tiền mua lương thực và làm lộ phí để lên đường sang Malaysia. Thế nhưng trong một lần đi rừng, anh bị cây lớn đổ xuống đè tử vong ngay. Hơn 10 ngày sau tro của anh mới đưa được về quê nhà. Giờ đây, chị Lê Thị Tý vợ anh cùng hai con nhỏ đang gồng gánh nuôi nhau sau nỗi đau mất chồng, mất cha.

Chị Tý kể, trước đó, anh Sâm từng là một tay đi trầm lâu năm ở trong nước. Sau khi lập gia đình một thời gian, anh quyết định ở nhà và đi làm thợ xây. Bẵng đi một thời gian, người dân ở Trúc Ly ồ ạt xuất ngoại tìm trầm và đã có nhiều gia đình đổi đời, anh Sâm lại quyết định quay về đường cũ. Lần đầu tiên anh đi Malaysia cũng là lần cuối cùng.

Anh Trường (bên phải) - một phu trầm nhớ lại cái chết đau lòng của người thân Phạm Văn Sâm. Ảnh:Trần An.

Phu trầm Hoàng Văn Thanh, 19 tuổi vừa trở về nước sau chuyến đi “kha khá” ở Malaysia và dự định sẽ đi tiếp khi thủ tục hoàn tất. Thanh cho biết, để được đi như vậy, phu trầm chỉ cần làm giấy tờ xuất ngoại dưới dạng đi du lịch với thời gian một tháng. Vừa tiết kiệm và vừa nhanh gọn. Tuy nhiên chỉ chừng đó thời gian thì chỉ đủ cho việc lưu thông ở nước bạn, còn chuyện tìm trầm có khi phải ở lại mất cả năm. Chính vì thế, sau khi đến nơi, các phu trầm hầu như chỉ sống trong rừng chứ không dám lộ mặt bởi dễ bị an ninh kiểm tra và bắt giữ.

“Trước khi đi, các phu trầm cũng phải bỏ ra 1-2 triệu để mua thuốc trị sốt rét, đau bụng, cảm...để phòng trừ ở trong rừng lâu dài”, một phu trầm nói.

Khu vực rừng mà các phu trầm đến thường là nơi giáp ranh của các quốc gia khác nhau. Do đó nhiều người gặp nạn vì bị lạc.

Ông Phạm Văn Tâm, người từng có nhiều chuyến xuất ngoại đi tìm trầm, kể: “Đã đi trầm thì phải len lỏi giữa rừng sâu nên nhiều lúc không biết mình đang ở địa phận của nước nào. Có khi đang ở Lào nhưng do ham tìm kiếm nên lần mò tận sang rừng của Thái Lan”.

Những phu trầm ở Trúc Ly thường đi theo tốp 3-5 người. Vào được rừng, họ dựng lán trại và phân chia nhau đi tìm. Mỗi ngày, họ phải đi 20-30km nên chuyện lạc đường không phải là hiếm. “Mặc dù được đem theo thức ăn dự trữ nhưng chỉ khoảng 20 ngày là hết nên những ngày sau chúng tôi phải ăn uống thiếu thốn, hết nước thì phải tìm các khe suối mà lấy dùng…”, ông Tâm kể.

Cảnh đổ xô đi tìm trầm ở Trúc Ly khiến cho làng trở nên thiếu đàn ông và trai tráng. May lắm, một năm mới có dịp cả gia đình đoàn tụ bên mâm cơm Tết và sau đó lại tất tả lên đường. “Không có nghề nghiệp, ruộng đất thì ít và cằn cỗi nên cha rồi con cứ nối tiếp nhau đi trầm. Bởi với họ chỉ có con đường đó mới cải thiện cuộc sống của gia đình”, ông Hiếu, trưởng thôn Trúc Ly nói.