Bìa sách Gold Warriors. Ảnh: T.LĐó là những gì mà vợ chồng ông Sterling và bà Peggy Seagrave tiết lộ trong cuốn Gold Warriors: America’s Secret Recovery of Yamashita’s Gold (2003) nói về việc người Mỹ chiếm được kho vàng Nhật và sử dụng nó như thế nào.
Ông Seagrave là một nhà báo, nhà sử học Mỹ sinh ở Ohio năm 1937 nhưng lớn lên ở vùng biên giới Myanmar-Trung Quốc. Am hiểu lịch sử các nước Đông Á và Đông Nam Á, ông viết nhiều cuốn sách nói về những mặt khuất của lịch sử chính trị các nước này.
Bí mật quốc gia
Năm 1943-1944, điệp viên nằm vùng Mỹ gốc Philippines Severino Garcia Diaz Santa Romana (tên thường gọi là Santy) từng chứng kiến tàu Nhật chở nhiều thùng hàng cập cảng Philippines. Người Nhật lấy xe tải chở chúng đem giấu trong các hầm ngầm rồi dùng thuốc nổ đánh sập cửa hầm.
Sau khi Philippines được giải phóng, Santy gặp Edward Lansdale, đại úy OSS (tiền thân của CIA) tại Manila, kể lại những gì tai nghe mắt thấy. Do tướng Yamashita không chịu tiết lộ về những kho báu chôn giấu ở Philippines, Santy đích thân tra khảo thiếu tá Kojima Kashii, tài xế riêng của vị tướng này, dưới sự giám sát của Lansdale.
Đầu tháng 10-1945, Kashii bắt đầu khai hơn một chục địa điểm chôn vàng Yamashita. Những gì Santy và Lansdale tìm thấy - đường hầm chứa những đống vàng thỏi cao 2 m - khiến người Mỹ, từ tướng McArthur (Tư lệnh Tối cao Lực lượng Đồng minh vùng Tây Nam Thái Bình Dương kiêm Thống chế quân đội Philippines) cho đến các quan chức cao cấp Nhà Trắng kinh ngạc.
Sau đó, tướng McArthur cùng với Bộ trưởng Chiến tranh Henry Stimson và Lansdale đến Philippines thị sát những kho vàng tìm thấy và báo cáo tình hình với Tổng thống Truman. Sau khi bàn bạc với các cố vấn, ông Truman quyết định chuyện tìm thấy kho vàng Yamashita là một “bí mật quốc gia”.
“Theo lời các quan chức cao cấp dân sự và quân sự Mỹ, chính quyền ông Truman dùng kho vàng Nhật và vàng bạc châu báu mà phát xít Đức-Ý cướp bóc ở châu Âu thiết lập một quỹ bí mật dùng để chống lại chủ nghĩa cộng sản trong thời kỳ chiến tranh lạnh” – ông Seagrave đã viết như vậy. Cụ thể, ở các nước châu Á, CIA đã dùng quỹ này để tạo điều kiện cho các đảng chống cộng chiến thắng trong những cuộc bầu cử quốc hội.
Ký gửi vàng ở 42 nước
Ngoài lý do chống cộng còn có một lý do khác khiến Mỹ giấu kín chuyện chiếm được kho vàng Yamashita. Đó là bình ổn giá vàng và hệ thống tiền tệ bảo đảm bằng vàng. Nếu tiết lộ chuyện này, thị trường thế giới bỗng dưng có thêm một số lượng lớn vàng, giá vàng chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng.
Ông Sterling Seagrave. Ảnh: SchoolnetĐể che giấu chuyện chiếm được kho vàng Yamashita - theo ông Seagrave - Mỹ buộc phải nói dối, đặc biệt nói dối về Nhật Bản. Sau thế chiến thứ 2, Mỹ muốn Nhật trở thành một pháo đài chống cộng ở châu Á sau khi Trung Quốc trở thành nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Vì vậy, Mỹ tuyên bố nước Nhật không cướp bóc ai và đứng bên bờ vực phá sản sau khi chiến tranh kết thúc. Nhưng sau đó, Nhật mau chóng trở nên giàu có.
Nhận lệnh từ Washington, Lansdale cho kiểm kê số vàng bạc châu báu tìm thấy ở Philippines và dùng xe tải chở đến các nhà kho căn cứ hải quân Mỹ ở vịnh Subic và căn cứ không quân Mỹ ở Clark Field.
Theo ông Seagrave, hai thành viên của Bộ Chiến tranh Mỹ và các chuyên gia tài chính của CIA mới thành lập chỉ Santy cách ký gửi vàng vào 176 ngân hàng đáng tin cậy của 42 nước do Santy đứng tên dưới nhiều tên khác nhau nhằm che giấu chủ nhân thực. Sau khi ký gửi, ngân hàng cấp giấy chứng nhận có giá trị hơn cả tiền mặt vì được bảo chứng bằng vàng.
CIA đã dùng giấy chứng nhận này để lập quỹ đen khuynh đảo chính trị ở Nhật, Hy Lạp, Ý, Anh và nhiều nước khác. Ví dụ, CIA đã trích quỹ đen bí mật thanh toán tiền mua vũ khí tái vũ trang cho Nhật khi chiến tranh Triều Tiên bùng nổ sau khi Quốc hội Nhật từ chối cung cấp số tiền này.
CIA cũng từng dùng quỹ đen đó để tài trợ cho lực lượng phản cách mạng tấn công chính phủ Nicaragua. Vụ này đổ bể dưới cái tên xì-căng-đan Iran-Contra thời Tổng thống Reagan. Theo ông Seagrave, tất cả những người dính dáng đến quỹ đen CIA có nguồn gốc là kho vàng Yamashita đều tiêu tan sự nghiệp.
Hơn 900 MB tư liệu đính kèm
Theo nhà phê bình sách Chalmers Johnson, cuốn Gold Warriors không được các nhà sử học đánh giá cao mặc dù bán rất chạy. Cũng dễ hiểu vì nội dung câu chuyện thuộc loại “thâm cung bí sử” cho nên có nhiều chi tiết gây tranh cãi.
Tuy nhiên, có một điều đáng ghi nhận là các tác giả đã viết cuốn sách này rất nghiêm túc. Kèm theo sách là 2 CD chứa hơn 900 MB dữ liệu về những tài liệu mà họ đã tham khảo khi viết cuốn sách này.
Trong đó có giá trị nhất là phần tiết lộ của cựu thứ trưởng tư pháp Mỹ Norbert Schlei về quỹ đen của CIA giúp Đảng Dân chủ Tự do Nhật, điều mà chính phủ Mỹ cho là không có thực, khiến ông Schlei phải kết thúc sớm sự nghiệp.
Để chứng minh sự nghiêm túc và tin tưởng tuyệt đối vào những gì đã phát hiện, các tác giả có ghi chú như sau: “Chúng tôi đã lưu trữ tất cả tài liệu trên một số website. Nếu chúng tôi bị “ám sát”, quý độc giả có thể tìm thấy rất dễ dàng”. Ông bà Sterling và Peggy Seagrave hiện nay vẫn đang sống ở châu Âu.
