Đất trồng rừng cho nước ngoài thuê giá chỉ 180.000 đồng/ ha

Bùi Công Sáng ở Tam Quang (Tam Dương, Nghệ An), một điển hình về trồng rừng kinh tế. Ảnh: Thanh Tùng.

Sau 13 năm triển khai dự án, độ che phủ rừng tăng dần từ 32% (năm 1998) lên 39,5% (năm 2010); diện tích rừng được bảo vệ đạt 2,4 triệu ha; diện tích rừng bị cháy giảm, y thức về bảo vệ, phát triển rừng của địa phương và người dân đã có bước chuyển biến.

Tuy nhiên, qua giám sát Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường đã chỉ ra 8 điểm hạn chế, trong đó có việc giao đất, giao rừng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp thực hiện chưa tốt, chậm tiến độ. Người dân làm nghề rừng thu nhập còn thấp. Với mức giao đất lâm nghiệp bình quân hiện nay khoảng 5-6 ha một hộ thì chưa đủ để người dân có thu nhập chủ yếu từ rừng.

Đặc biệt, việc cho thuê đất lâm nghiệp đối với nhà đầu tư nước ngoài còn có nhiều bất cập, gây bức xúc trong dư luận. Hiện tổng diện tích đất cho nhà đầu tư nước ngoài thuê để trực tiếp trồng rừng là 288.974 ha, giá thuê đất quá thấp (bình quân khoảng 180.000 đồng một ha) trong khi người dân địa phương vẫn có nhu cầu nhận đất để trồng rừng.

"Một số địa phương còn có tình trạng cấp giấy chứng nhận đầu tư ở những địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh hoặc cấp giấy chứng nhận đầu tư trên cả những diện tích đất rừng đã giao cho hộ gia đình quản lý", báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường nêu rõ.Theo đánh giá của Ủy ban này, công tác bảo vệ rừng tuy đã có bước chuyển biến nhưng các hành vi vi phạm pháp luật vẫn diễn ra phổ biến, có lúc rất gay gắt, đặc biệt là tình hình chống người thi hành công vụ. Tình trạng đốt phá rừng để làm nương rẫy còn xảy ra ở nhiều nơi, nhiều khu rừng trồng xong, hết tiền đầu tư bảo vệ có nguy cơ bị phá hoặc bị cháy.

Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường kiến nghị Chính phủ chỉ đạo bảo vệ tốt diện tích rừng hiện có, ổn định quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp, có giải pháp hợp lý đối với diện tích đã cho nhà đầu tư nước ngoài thuê trồng rừng sản xuất để bảo đảm quyền lợi người dân địa phương.

Vấn đề cho nước ngoài thuê đất trừng rừng từng làm nóng nghị trường tại kỳ họp giữa năm 2010. Trả lời câu hỏi liên quan đến trách nhiệm, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát khẳng định theo Luật đầu tư, Luật đất đai, việc xem xét cho đầu tư thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh. Các bộ chỉ có ý kiến khi được địa phương yêu cầu. Bộ đã đi kiểm tra ở hai tỉnh và thấy địa phương đã nghiêm túc thực hiện quy định của luật pháp, có xem xét khía cạnh kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng an ninh Lê Quang Bình lại phản ánh tuy không khảo sát hết, nhưng qua một số địa phương và thông tin từ Bộ Quốc phòng, Công an, có 19 dự án được cấp phép trồng rừng tại 18 tỉnh với diện tích cao hơn hẳn báo cáo của Bộ Nông nghiệp. "Bộ Nông nghiệp không nói rõ đặc điểm của đất, nhưng chúng tôi xác định hầu hết đất nằm ở khu vực trọng yếu về quốc phòng an ninh, có khu vực là đất rừng phòng hộ, đầu nguồn", ông Bình thông tin.