Dân hai thôn uống nước... mương

 

 

Khó ai ngờ người dân ở hai thôn nằm ven quốc lộ 1, cách thị trấn Vạn Giã (huyện Vạn Ninh) chỉ hơn mười cây số về phía nam, giáp giới thị xã Ninh Hòa, lại phải sống trong cảnh thiếu thốn nước sinh hoạt nghiêm trọng kéo dài kể từ năm 1991 đến bây giờ.

 

Hầu như trước mặt ngôi nhà nào ở đây cũng có một cái ao vuông vức trên dưới 200m² nước đục ngầu, đó chính là ao chứa nước sinh hoạt hằng ngày.

Hai thôn Xuân Đông và Xuân Tây không có mạch nước ngọt, đào giếng sâu khoảng 2m là gặp nước mặn, có nơi không đào được giếng vì bên dưới là đá tảng.

 

Ông Vũ Trọng Nậm, trưởng thôn Xuân Đông, cho biết để có nước sinh hoạt, cứ khoảng mươi ngày, hàng chục người trong thôn lại rủ nhau lên kênh dẫn của hồ chứa nước Đá Bàn, nằm cách đó non chục cây số, để cản nước đưa qua một con mương đầy rác rưởi chạy dọc đường thôn, dẫn về ao từng gia đình. Nước trong ao được người dân dùng máy bơm đưa vào một ao khác nhỏ hơn phía sau nhà, trong ao làm một cái “giếng” để nước thẩm thấu qua, người ta dùng nước đó để sinh hoạt.

 

Ông Lê Thế Huệ, người dân thôn Xuân Đông, cho biết để có nước uống, nấu nướng thì xách nước từ “giếng” đổ vào một cái chậu bên trong chứa cát, sỏi lọc cho trong hơn. Ông Đậu Xuân Trình ở thôn Xuân Tây thổ lộ: “Cứ nghĩ cảnh người ở đầu nguồn tắm táp, giặt giũ ngay trên kênh, hoặc kênh dẫn đầy xác súc vật và trăm thứ chất thải khác, rồi ruộng lúa với biết bao loại phân bón, thuốc trừ sâu... mà mình phải dùng nước ấy để ăn uống, chúng tôi ghê sợ lắm. Nhưng đành phải chịu vậy thôi”.

 

Điều khiến người dân hai thôn Xuân Đông và Xuân Tây lo lắng nhất là khoảng bảy năm trở lại đây, số người bị bệnh hiểm nghèo quá nhiều, không biết nguyên nhân gây bệnh có do uống nước không sạch hay không.

 

Theo bà Trần Thị Thu, chủ tịch UBND xã Vạn Hưng, năm 2005 Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Khánh Hòa đầu tư một hệ thống dẫn nước bơm từ kênh của hồ chứa nước Đá Bàn phục vụ dân hai thôn Xuân Đông, Xuân Tây với mức đầu tư 2,7 tỉ đồng. Tuy nhiên, hệ thống này chỉ hoạt động vài tháng rồi hư hỏng nặng.

 

Trao đổi với PV  ngày 4-10, ông Lê Văn Hùng - giám đốc Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Khánh Hòa - cho biết công trình không hoạt động do hệ thống này lấy nước ở cuối kênh dẫn hồ Đá Bàn nên vào mùa kiệt không chủ động được nguồn nước; dây chuyền xử lý quá đơn giản nên chất lượng nước đầu ra không đảm bảo; thiết kế công suất 200m³/ngày đêm của công trình này chỉ là “thiết kế trên giấy”.

 

Thanh tra Sở NN&PTNT tỉnh Khánh Hòa năm 2006 đã thanh tra, phát hiện một số sai phạm và xử lý kỷ luật người liên quan. Ông Hùng nói thêm việc sửa chữa, xử lý lại công trình này có nhiều vấn đề nhưng vẫn làm được, UBND huyện Vạn Ninh cần chủ động đề xuất để các cấp có thẩm quyền quyết định.

 

DUY THANH (Tuổi trẻ)