Bồi thường của Vedan đợt 2: Dân ngoài tỉnh trắng tay !, Tin môi trường

Liên quan đến việc nhận tiền bồi thường thiệt hại của Công ty Cổ phần hữu hạn Vedan Việt Nam (Công ty Vedan), hiện có nhiều người dân ở các tỉnh Bến Tre, Tiền Giang, TPHCM… bức xúc, làm đơn khiếu nại về việc không có tên trong danh sách nhận tiền bồi thường đợt 2 của tỉnh Đồng Nai.

Phân biệt đối xử!

Ông Nguyễn Văn Bình (ngụ huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre) trình bày: Từ năm 1998 đến 2007, ông ký hợp đồng nhận khoán bảo vệ rừng và nuôi trồng thủy sản với Ban Quản lý rừng phòng hộ Long Thành trên diện tích 32 ha tại xã Phước An, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai, ông đã nuôi tôm và bị thiệt hại do nước sông Thị Vải ô nhiễm. Tháng 1-2011, ông nhận được 171 triệu đồng từ tiền chi trả bồi thường đợt 1 của Công ty Vedan, thế nhưng trong danh sách nhận bồi thường đợt 2 lại không có tên ông. “Như vậy là tôi bị thiệt thòi về quyền lợi và thiếu công bằng. Trong sản xuất, tôi cũng bị thiệt hại vì ô nhiễm nhưng cũng đóng thuế nuôi trồng thủy sản đầy đủ như những hộ dân ở địa phương”- ông Bình bức xúc.

Ao nuôi tôm của ông Nguyễn Văn Thể (ngụ Bến Tre) tại xã Phước An, huyện Nhơn Trạch bị thiệt hại nặng nhưng không được nhận tiền bồi thường trong đợt 2

Cũng như ông Bình, ông Nguyễn Xuân Lê (ngụ quận 1 - TPHCM) cho biết 4 năm nuôi tôm trên 40 ha diện tích mặt nước, lấy phải nguồn nước ô nhiễm từ sông Thị Vải, làm ông lỗ nặng. Đợt chi trả lần đầu ông nhận được 93 triệu đồng. “Cầm tiền thấy đau lòng nhưng tôi tự an ủi chắc đây mới chỉ là một phần diện tích bị thiệt hại, đợt 2 chắc đầy đủ hơn. Nhưng khi nghe nói không có hộ khẩu ở Đồng Nai sẽ không được nhận tiền đợt 2, tôi bủn rủn chân tay!”- ông Lê nói.

Quá bất ngờ và lo lắng, những người dân không có hộ khẩu ở Đồng Nai đã gửi đơn kiến nghị đến các cơ quan có thẩm quyền nhưng không được giải quyết. Đến ngày 18-8, ông Dương Văn Pháp, Chủ tịch UBND xã Phước An, ra thông báo khẳng định đợt 1 đã giải quyết đền bù dứt điểm cho tất cả các hộ dân trong và ngoài tỉnh có hoạt động nuôi trồng và đánh bắt thủy sản trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Đợt 2 chỉ chi trả hỗ trợ cho các hộ dân có hộ khẩu trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, còn các hộ dân của TPHCM và các tỉnh khác sẽ không chi hỗ trợ!

Nhiều điểm chưa hợp lý

Theo giải thích của ông Trần Minh Phúc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, đợt 2 không phải chi bồi thường mà là chi hỗ trợ. Về nguyên tắc, người dân canh tác ở địa phương nào bị thiệt hại do nước thải của Công ty Vedan thì địa phương đó phải chi bồi thường, tuy nhiên TPHCM và Bà Rịa - Vũng Tàu không chi trả nên Đồng Nai vẫn chi bồi thường cho các hộ dân này nên không có phân biệt đối xử.

“Đúng ra đây là ngân sách của tỉnh vì Vedan bồi thường cho diện tích trên 10.000 ha của các lâm trường (trên 80 tỉ đồng-PV), tỉnh phải thu về. Nhưng tỉnh không làm thế mà chia hết cho người dân trực canh. Đã là hỗ trợ thì chỉ hỗ trợ cho dân Đồng Nai thôi chứ làm sao hỗ trợ cho dân tỉnh khác được. Tôi khẳng định lại một lần nữa, đợt 1 đã chi đúng, chi đủ tiền bồi thường cho người dân bị thiệt hại, còn đợt 2 là chi hỗ trợ”- ông Phúc nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo chúng tôi, cách giải quyết của Đồng Nai còn nhiều vấn đề chưa hợp lý. Thứ nhất, thực tế là các lâm trường của tỉnh này không trực tiếp canh tác mà giao đất lại cho người dân canh tác và thu thuế, vì thế những thiệt hại do ô nhiễm từ nước thải của Công ty Vedan chính người dân canh tác phải gánh chịu, trong đó có khá nhiều người dân các tỉnh khác đến canh tác, sản xuất. Chưa kể, những hộ dân canh tác tại các lâm trường, không có hợp đồng chỉ được giải quyết 50% thiệt hại.

Thứ hai, theo cách tính của tỉnh Đồng Nai thì trên 6.000 hộ dân của tỉnh này chỉ thiệt hại có 38 tỉ đồng (số tiền người dân được chi trả trong đợt 1 trong tổng số 120 tỉ đồng Vedan bồi thường cho Đồng Nai), trong khi đánh giá của Viện Môi trường - Tài nguyên, hai huyện Long Thành và Nhơn Trạch của Đồng Nai nằm trong vùng ảnh hưởng ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng và ô nhiễm nghiêm trọng. Do đó, nếu so với mức bồi thường 53 tỉ đồng của Vedan dành cho 1.200 hộ ở Bà Rịa - Vũng Tàu và 42,5 tỉ đồng dành cho gần 900 hộ tại TPHCM (nằm trong vùng ảnh hưởng ô nhiễm - thấp nhất trong ba mức mà Viện Môi trường - Tài nguyên đưa ra), hóa ra các hộ dân bị ảnh hưởng ô nhiễm nhiều lại ít thiệt hại nhất?

Hội Luật sư xin bù kinh phí hỗ trợ pháp lý

UBND tỉnh Đồng Nai vừa có văn bản xin ý kiến Thường trực Tỉnh ủy về việc trích trong phần kinh phí 1 tỉ đồng do Công ty Vedan thanh toán chi phí điều tra, xác minh thiệt hại để hỗ trợ cho các luật sư, luật gia tham gia tư vấn, trợ giúp pháp lý vụ Vedan. Ông Nguyễn Đức, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Đồng Nai, cho biết lúc đầu chủ trương của Đoàn Luật sư là hỗ trợ miễn phí cho hơn 5.000 nông dân bị thiệt hại. Tuy nhiên, do tốn nhiều công sức nên đoàn luật sư đã có văn bản đề nghị tỉnh bù thêm cho các luật sư tiền giấy mực, xăng xe... theo quy định của Bộ Tài chính về trợ giúp pháp lý miễn phí cho người nghèo. “Mỗi trường hợp khoảng vài chục ngàn đồng, tính ra trên 100 triệu đồng nhưng đến nay chúng tôi vẫn chưa nhận được phản hồi từ lãnh đạo tỉnh” - ông Đức cho biết.