Mô hình "nhà, đường phố và xã, phường không rác" ở Thừa Thiên - Huế

Thùng gom rác  (Ảnh minh họa)

Tại làng Mai Dương, xã Quảng Phước (huyện Quảng Điền) đã được công nhận là làng văn hoá. Kể từ đó, công tác bảo vệ môi trường tại địa phương có nhiều chuyển biến tích cực hơn. Hơn 282 hộ dân của thôn Mai Dương đều đã thực hiện qui ước bảo vệ môi trường của làng.

Mỗi một hộ dân trong làng đều có một túi đựng rác trước hiên nhà để thu gom rác thải túi ni lông sinh hoạt. Nhà nào cũng vậy, mỗi sáng sớm sau khi quét dọn nhà cửa, đi chợ, nấu ăn thì tất cả rác thải sinh hoạt được thu gom vào túi đựng rác của gia đình, cứ 2 ngày một lần mang đến nơi đổ rác tập trung để chở đi xử lý.

Ở vùng nông thôn rác thải sinh hoạt vốn vứt bừa bãi gây nên vấn nạn ô nhiễm môi trường. Thế nhưng, từ ngày xây dựng quy ước xây dựng làng văn hoá đến nay, Mai Dương đã có những chuyển biến tích cực trong công tác bảo vệ môi trường, người dân không còn tự đốt rác, hay xả bừa bãi ra ven phá Tam Giang như trước đây. Bên cạnh đó, mỗi năm người dân ở Mai Dương còn tự nguyện đóng 12 kg thóc để có kinh phí cho hoạt động bảo vệ môi trường.

Mỗi quý, làng huy động toàn bộ các hộ dân tham gia tổng dọn vệ sinh đường làng ngõ xóm một lần. Nếu ai không thực hiện thì có quy ước xử phạt rõ ràng nên hầu hết người dân đều chấp hành nghiêm túc. Về Mai Dương hiện nay, đường làng ngõ xóm ở quê luôn sạch đẹp, là niềm tự hào của người dân nơi đây. Mô hình thu gom rác thải vệ sinh môi trường ở thôn Mai Dương là một điển hình cần nhân rộng. Bởi không phải làm gì quá lớn mà chỉ cần thay đổi một hành vi nhỏ của người dân cũng đã có ý nghĩa lớn, góp phần vào bảo vệ môi trường của chính mình và cho cả cộng đồng xã hội.

Tại xã Phú Hải (huyện Phú Vang) áp dụng mô hình vận động nhân dân đóng góp 15.000đồng/hộ/tháng để tổ chức các tổ thu gom rác thải. Rác sau khi thu gom khoảng 17 m3/ngày, cứ 2-3 ngày/lần, xã hợp đồng với Ban quản lý vệ sinh môi trường chở đến địa điểm xử lý. Bên cạnh đó, Phú Hải nâng cao nhận thức cho người dân bằng việc trồng thêm nhiều cây xanh, vệ sinh nơi ở, nơi công cộng, rác được thu gom và phân loại ngay từ đầu, bỏ đúng nơi quy định. Các hộ có chế biến hải sản, nước mắm không để nước thải ra môi trường. Chăn nuôi gia sức, gia cầm có hầm chứa phân, có nắp đậy, không để ảnh hưởng đến các hộ xung quanh và đời sống sức khoẻ cộng đồng.

Riêng đối với các hộ dân vạn đò sống trên sông và trên đầm phá, các địa phương đã tổ chức "sọt rác" trên từng phương tiện. Hiện, phường Phú Bình (thành phố Huế) đang tích cực triển khai chương trình vệ sinh môi trường, đặt sọt rác cho các hộ sống trên thuyền, hàng ngày rác được vứt vào sọt, không thả bừa xuống sông, vài ba ngày có người đi thu gom tập trung xử lý. Nếu mô hình này được nhân rộng và trở thành nếp sinh hoạt thường xuyên thì việc gây ô nhiễm cho các con sông ở Thừa Thiên - Huế sẽ được cải thiện rất nhiều.

Tỉnh Thừa Thiên - Huế còn thực hiện xã hội hoá công tác vệ sinh môi trường bằng việc thu phí do dân đóng góp. Năm 2010, tỉnh thu được 6,6 tỷ đồng. Tỉnh phấn đấu đến năm 2015 nguồn thu phí vệ sinh môi trường do dân đóng góp đảm bảo 15% nguồn chi phí chung cho công tác xử lý vệ sinh môi trường, tăng 5% so với hiện nay...Tỉnh quy định mức thu phí phải căn cứ vào chất lượng dịch vụ công tác vệ sinh của từng loại đường phố, khả năng đóng góp của các tầng lớp dân cư, loại hình tổ chức, doanh nghiệp, mức độ độc hại và chi phí cần thiết cho hoạt động thu gom, xử lý rác thải....