Chia sẻ kinh nghiệm biến đổi khí hậu và tài nguyên nước giữa Mỹ và Việt Nam

Sông Hồng nhìn từ trên cao (Ảnh minh họa)

Ông Nguyễn Ty Niên, chuyên gia về tài nguyên nước cho rằng, trong những thập kỷ gần đây, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng trong việc khai thác tài nguyên nước và ngăn ngừa những tổn hại do nước gây ra. Tuy vậy, Việt Nam không phải là quốc gia được bảo đảm về tài nguyên nước, bởi hơn 60% lượng nước ở Việt Nam bắt nguồn từ các nước khác, tình trạng thiếu nước đang xảy ra ở nhiều sông suối trong mùa khô kéo dài. Ô nhiễm nước ngày càng nghiêm trọng hơn ở nhiều lưu vực sông; nguồn tài nguyên nước đang bị đe dọa và suy thoái nghiêm trọng do sức ép của quá trình tăng trưởng kinh tế trong vài thập niên gần đây.

Biến đổi khí hậu là một thách thức mới, diễn biến phức tạp, làm gia tăng thêm những thách thức vốn đã rất nghiêm trọng đối với tài nguyên nước. Biến đổi khí hậu đã khiến lượng mưa thay đổi, có thể gây lũ lụt nghiêm trọng vào mùa mưa và hạn hán vào mùa khô, làm gia tăng mâu thuẫn trong sử dụng nước trên các sông lớn như sông Hồng, sông Cửu Long. Dòng chảy năm và dòng chảy kiệt có xu hướng giảm nhiều, dòng chảy lũ có xu thế tăng nhiều hơn. Các cộng đồng dân cư ven sông đang và sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ và thách thức do sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết bất thường, như mưa lớn, bão, lũ quét, lụt lội gây nên...
 

Thạc sĩ Shana Udvardy, Giám đốc chính sách quản lý lũ lụt sông ngòi Hoa Kỳ cho rằng: Tình trạng lũ lụt mới đây trên các sông Mit-xi-xi-pi đã tạo cơ hội để xây dựng lại các hệ thống đê điều một vài nơi nhằm đảm bảo đường lũ và cửa thoát lũ thay vì xây dựng lại hệ thống đê điều ở những nơi khác. Giám đốc cũng kiến nghị rằng các hoạt động nguồn lực nước cần phải được tập trung vào vận hành, bảo trì, khôi phục và nâng cấp, tái phân bổ hồ nước và phân bổ dựa trên sự thay đổi nhu cầu nguồn lực nước cũng như người sử dụng, khôi phục hệ thống sinh thái ở mức độ nào đó, trong đó đặc biệt chú ý tới các hệ thống thủy sinh bị thay đổi nhiều.

Thạc sĩ Shana Udvardy nhận định: Tương lai tài nguyên nước đang ngày càng trở nên bất ổn và mong manh. Vì vậy, khả năng thích nghi của chúng ta với khí hậu đang thay đổi, sẽ phụ thuộc vào vô vàn lựa chọn mà chúng ta đã thực hiện trong quá khứ và đang thực hiện trong hiện tại. Cần có một triết lý mới về khả năng chống đỡ như "một triết lý có thể uốn cong nhưng không bẻ gẫy", khi chúng ta đối mặt với hiện tượng biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Các hệ thống tự nhiên như đê điều hiện tại phải phụ thuộc vào các lá chắn tự nhiên như rừng ngập mặn, vì chính những khu rừng ngập mặn này có khả năng chống đỡ với biến đổi khí hậu một cách hiệu quả nhất.

Các đại biểu tham dự Hội thảo " Biến đổi khí hậu và tài nguyên nước: Chia sẻ kinh nghiệm từ lưu vực sông Mit-xi-xi-pi - Mỹ và lưu vực sông Hồng - Việt Nam" đều thống nhất đánh giá: để đáp ứng nhu cầu sử dụng nước ngày càng gia tăng, đảm bảo an ninh lương thực trong tương lai và các lợi ích trong cuộc sống, sức khỏe con người cũng như môi trường cần có những cách tiếp cận mới. Việc chia sẻ kinh nghiệm và các bài học của nước Mỹ nói riêng, cộng đồng quốc tế nói chung về biến đổi khí hậu đối với Việt Nam nhằm thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong quản lý tổng hợp lưu vực sông là rất bổ ích và cần thiết .