Sông Đồng Nai đủ sức chịu bao nhiêu thủy điện?

Cán bộ đoàn khảo sát Viện Sinh học nhiệt đới trao đổi với ngư dân trên sông Đồng Nai (cách nơi dự kiến xây đập thủy điện 6A hơn 1km) - Ảnh: Đức Tuyên

Ông Trần Văn Thành (giám đốc vườn quốc gia Cát Tiên):

Coi chừng thế giới rút các danh hiệu đã công nhận

Hệ thống sông Đồng Nai gánh trên mình hàng chục thủy điện nhưng ta vẫn chưa có nghiên cứu ảnh hưởng của nó đến vườn quốc gia và vùng hạ lưu ra sao. Ta phát triển thủy điện nhưng cũng không thể không làm công tác bảo tồn. Vườn được công nhận khu Bàu Sấu là hệ thống ngập nước Ramsar và là khu dự trữ sinh quyển thế giới. Hiện vườn đang xây dựng hồ sơ để được công nhận là khu di sản thiên nhiên thế giới.

Nếu dự án thủy điện mọc lên mà không tính toán kỹ, làm mất tính đa dạng sinh học ở vườn, không đảm bảo cảnh quan thì thế giới rút các danh hiệu đã công nhận cho vườn quốc gia Cát Tiên. Sau nhiều ý kiến phản hồi của các nhà khoa học, tôi nghĩ chủ đầu tư nên cân nhắc và suy nghĩ có nên dừng dự án lại không.

Tiến sĩ Đào Trọng Tứ (cố vấn mạng lưới sông ngòi VN - nguyên phó tổng thư ký Hiệp hội sông Mekong):

Hệ thống sông Đồng Nai đang bị thủy điện chặn hết

Tôi không phản đối làm thủy điện, nhưng những câu chuyện về dòng sông không còn “trinh nguyên” đã cho chúng ta thấy Nhà nước phải nhìn nhận việc bảo vệ dòng sông cho hôm nay và mai sau. Thông điệp làm thủy điện để phát triển thì phải coi đó là sự phát triển chung, coi tài nguyên là tài sản chung của mọi người thì mới phát triển bền vững.

Hiện thủy điện trên hệ thống sông Đồng Nai quá dày đặc. Dòng sông đã bị thủy điện chặn hết. Giống như sông Mekong, trên sông Đồng Nai hiện có nhiều dự án, nhiều chủ đầu tư thủy điện và mang những lợi ích khác nhau. Vì vậy Nhà nước nên cân đối vấn đề phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.

Cần có sự thống nhất quản lý trong quy trình vận hành liên hồ để quản lý được quá trình tích nước, xả nước ở các hồ, tránh việc gây tai họa cho vùng hạ lưu.

GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh (chủ tịch Hội Động vật học VN):

Lợi ích nhóm đang chi phối lợi ích cộng đồng

Ngày xưa “rừng che bộ đội, rừng vây quân thù” thì ngày nay chúng ta càng phải giữ gìn rừng vì giữ rừng là giữ an ninh quốc phòng. Chúng ta có thể triển khai những hình thức tăng cường năng lượng khác chứ không thể ồ ạt phát triển thủy điện mà phá rừng, khiến đời sống người dân khốn khổ.

Tôi thấy hiện nay lợi ích nhóm đang chi phối lợi ích cộng đồng quá nhiều và chúng ta cần có cơ chế kiểm soát điều này. Đảng và Nhà nước không bao giờ có chủ trương, quyết định việc thay thế tài nguyên rừng nguyên sinh vì lợi ích của vài người thay vì lợi ích toàn dân. Dự án thủy điện cứ mọc lên nhưng người dân ở các vùng bị ảnh hưởng sẽ khổ, sẽ nghèo, sẽ đói thì điều đó càng không nên cho phép xây dựng.

 Hai dự án thủy điện Đồng Nai 6, 6A nên dừng triển khai để các cấp, ngành xem xét lại toàn bộ dự án.