Khám phá Xuân Thủy

Hai bên sông Vọp là những rặng sú mọc xanh ngắt - Ảnh: Lam Thanh

Tấm biển “Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng” hiện ra trước mắt chúng tôi. Chiều muộn, từng đàn chim lạ chúng tôi chưa nhìn thấy bao giờ cùng những bầy cò, vịt trời... bay về tổ trên những rặng sú, khóm trang... tạo nên một bức tranh sinh động phản chiếu trên mặt nước yên bình. Hàng ngàn tiếng kêu của các loài chim tạo thành một sóng âm lớn khiến Xuân Thủy như sân khấu của một khúc hòa tấu lạ thường.

Chỉ kịp rút chìa khóa khỏi xe máy, chúng tôi bước thật nhanh về hướng có nhiều chim nhất. Anh Tuấn, một người bạn đam mê nhiếp ảnh và động vật hoang dã đi cùng đoàn, chợt ra hiệu rồi đưa tay chỉ về những rặng sú nhỏ sát chúng tôi. Một đàn cò lạo Ấn Độ (loài cò lớn gấp năm lần cò bợ VN) đang “tâm sự” gần đó.

Rón rén cúi thấp người sau những bụi cây, chúng tôi bấm liên tục những tấm ảnh về loài cò ít người từng thấy. Tiếp tục đi sâu vào khu vực Cồn Lu, chúng tôi phải xắn ống quần cao hơn một chút khi lội xuống bùn. Dưới mặt bùn chi chít những “ngôi nhà” của loài cáy - các hang tròn nhỏ bằng đầu ngón chân; chúng vác chiếc càng to quá khổ so với thân hình chạy rất nhanh vào hang.

Trên triền cát bãi Cồn Lu là một rừng gỗ lũa tuyệt đẹp - Ảnh: Thanh Lam

Men theo những triền đê chắn sóng, chúng tôi bắt gặp vài chiếc thuyền nan nhỏ của ngư dân bỏ lại. Trong khung cảnh hoang dã,  những chiếc thuyền phủ kín những con hà nhỏ bé với vỏ sắc khiến chúng tôi có cảm giác như đang đi khảo cổ. Cứ thế chúng tôi đi mãi cho tới khi gió biển se lạnh thổi vào đất liền mới quay lại điểm xuất phát khi trời sụp tối, lúc này trên những rặng sú chỉ nghe được tiếng kêu của các loài chim.

Đi quãng đường gần 150km bằng xe máy từ Hà Nội rồi lại lăn lê bò toài chụp ảnh khiến chúng tôi thấm mệt. Anh Dũng, cán bộ vườn quốc gia, cho biết: “Những đoàn khách nước ngoài cũng lăn lê như các anh, họ đi suốt mấy ngày và sung sướng khi quan sát động thực vật nơi đây. Nhưng cũng không bằng mấy tay “phượt”. Có khi họ trở về tôi không nhận ra nữa: quần áo, mặt mũi bê bết bùn đất, giày dép chiếc mất chiếc còn...”.

Rừng ngập mặn tại vườn quốc gia Xuân Thủy - Ảnh: Nguyễn Tài Tuệ

Sau giấc ngủ tại vườn quốc gia, bản hòa tấu ríu rít của bao loài chim báo thức chúng tôi dậy sớm. Nhờ anh Dũng liên hệ với một bác ngư dân, chúng tôi lên chiếc thuyền nhỏ đi sâu vào khu vực rừng ngập mặn. Bác ngư dân cho biết một số ít hộ dân sống trong khu vực vườn quốc gia mưu sinh bằng nghề cào nghêu, câu mực và nuôi hà. Bác chỉ những đám hà to bằng nắm tay nằm lăn lóc trên bãi bùn: “Chúng tôi gom hà lại rồi vứt ở đây, một năm sau là thu hoạch được”.

Trong khi chiếc thuyền chèo tay chậm rãi trôi dọc sông Vọp, bác ngư dân giải thích đặc điểm của từng loài chim cũng như điều kiện sống của động thực vật ở đây. Mái chèo khuấy nước lộ ra những đàn cá gần bằng bàn tay. Bác ngư dân nói: “Cá, chim nhiều như vậy nhưng chúng tôi không đụng đến một cọng lông hay cái vảy của chúng”.

Con thuyền đưa chúng tôi ra tới cửa Ba Lạt, thăm hải đăng Tiền Hải, đài quan sát cồn Ngạn và cồn Xanh, một đảo cát pha mới bồi đắp.

Bạn có thể đi theo tour du lịch đến đây, ngồi xuồng máy thăm thú vùng cửa sông ngập mặn, xem các loại chim trời, tham quan đời sống sinh hoạt của ngư dân trên bến cá Giao Hải, thăm làng dệt lưới, làm nước mắm và chợ quê... nhưng thú vị hơn vẫn là tự khám phá một vùng thiên nhiên hoang dã với một người dân bản địa dẫn đường.

Cò mỏ thìa ở Xuân Thủy - Ảnh: Nguyễn Tài Tuệ

Con thuyền bị hà bao phủ trông như thuyền cổ - Ảnh: Thanh Lam