Cho Trung Quốc thuê đất trồng khoai lang: Tiềm ẩn nguy cơ

Chăm sóc khoai lang tại huyện Bình Minh (Vĩnh Long) - Ảnh: M.Thuận

Đáng lo ngại nhất hiện nay là phần lớn sản lượng khoai lang ở tỉnh này đều bán cho Trung Quốc, và nếu thị trường này không tiêu thụ nữa người trồng khoai lang sẽ gặp khó.

Hợp đồng miệng

Ông Nguyễn Văn Liêm, phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Vĩnh Long, cho biết hiện nay diện tích trồng khoai lang trên địa bàn tỉnh tăng khoảng 800ha so với trước, đạt 6.000ha. Trong đó huyện Bình Tân trồng nhiều nhất với 5.575ha (tăng 700ha), huyện Bình Minh 215ha (tăng hơn 100ha). Tuy nhiên toàn bộ diện tích trồng khoai lang ở hai huyện này vẫn nằm trong quy hoạch.

Sở dĩ diện tích trồng khoai lang tăng là do vùng đất này phù hợp với khoai lang, nên tỉnh khuyến khích nông dân canh tác theo mô hình “hai vụ màu, một vụ lúa”. Việc này hoàn toàn đúng với chủ trương tăng diện tích cây trồng mang lại hiệu quả cao để tăng thu nhập cho nông dân. Theo tính toán của ngành nông nghiệp, trồng khoai lang thu lợi nhuận tăng gấp 3-5 lần trồng lúa. Nếu khoai lang tím ở mức 200.000 đồng/tạ (100kg) thì vẫn có lời so với trồng lúa. Trong khi đó hiện nay giá khoai lang vẫn ở mức 400.000-450.000 đồng/tạ, nông dân rất phấn khởi.

Theo điều tra của ngành nông nghiệp, đến thời điểm này chỉ có ba hộ dân cho người Trung Quốc thuê 60ha để trồng khoai lang ở xã Thuận An, huyện Bình Minh, chiếm 1% diện tích trồng khoai lang toàn tỉnh. Tuy nhiên người Trung Quốc không có mặt tại địa phương mà thông qua đại diện người VN. Theo ông Võ Văn Dũng - phó chủ tịch UBND xã Thuận An, trong số 60ha đất được xác định có chủ là người Trung Quốc thì chỉ 10ha được làm hợp đồng cho thuê có UBND xã xác nhận, còn lại đều là hợp đồng miệng. Tuy nhiên, những người chủ Trung Quốc không bao giờ xuất hiện trực tiếp mà nhờ người VN đứng tên thuê đất.

Giá cho thuê đất trồng khoai lang trung bình 30 triệu đồng/ha/năm. Trong đó, người thuê trả trước 20 triệu đồng/ha, còn lại trả sau khi kết thúc hợp đồng. Theo nông dân, giá này cao hơn so với thu nhập từ trồng lúa.

Tiềm ẩn nguy cơ

Theo UBND tỉnh Vĩnh Long, việc phát triển vùng trồng khoai lang ở hai huyện Bình Tân và Bình Minh hiện nay là phù hợp với chủ trương của tỉnh. Mấy tháng qua, thương lái Trung Quốc đến mở vựa thu mua khoai lang tím ở đây với giá cao hơn thị trường trong nước, giúp nông dân thu lãi khá. Hơn 10 vựa của người Trung Quốc (người VN điều hành) thu mua hơn 50 tấn khoai lang tím mỗi ngày để xuất sang Trung Quốc nên không còn tình trạng dội chợ như trước. Người dân cũng rất phấn khởi về việc này.

Tuy nhiên, các cơ quan chức năng của tỉnh Vĩnh Long cũng thấy được những nguy cơ tiềm ẩn trong việc ồ ạt phát triển diện tích trồng khoai lang tím như hiện nay. Chị Phạm Thị Diệu, cán bộ nông nghiệp xã Thuận An, lo lắng: “Đầu ra duy nhất cho khoai lang tím chỉ là xuất qua Trung Quốc thông qua 14 vựa thu mua khoai ở địa phương. Nếu các thương lái Trung Quốc ngưng mua đột ngột, người dân sẽ chết đứng vì người Việt không ưa chuộng khoai lang tím như người Trung Quốc. Khi đó bán cho thị trường nội địa cũng khó”.

Sau khi đi kiểm tra thực tế tại hai huyện Bình Minh và Bình Tân, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Văn Diệp đã chỉ đạo các cơ quan chức năng giúp nông dân về cập nhật thông tin thị trường xuất khẩu khoai lang; tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng khoai lang của tỉnh. Tỉnh sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho nông dân sản xuất khoai lang xuất khẩu, nhưng phải nằm trong quy hoạch và kế hoạch của từng địa phương. Việc cần làm ngay là khẩn trương tìm những biện pháp để chủ động ứng phó trong trường hợp thị trường Trung Quốc giảm hoặc dừng tiêu thụ khoai lang tím từ VN.