Sáng tạo trân trọng môi trường sống

 

 

- NTK Nguyễn Hữu Bình: Bộ trang phục môi trường Hồn nước lấy ý tưởng từ bộ môn nghệ thuật rối nước truyền thống độc nhất vô nhị của Việt Nam. Bộ trang phục môi trường này truyền tải thông điệp về vẻ đẹp đầy sức sống của nước, sự thịnh vượng của văn hóa Việt từ ngàn xưa, bắt đầu từ sự dồi dào nguồn nước trong nông nghiệp, trên đồng lúa, trên cả sân khấu nghệ thuật.

 

Các nghệ nhân làm rối nước đã tạo tác 12 con rối gỗ với hình ảnh người nông dân cấy lúa, câu cá, đờn ca... thể hiện tính cần cù và sáng tạo của người Việt trong lao động và sinh hoạt cộng đồng. 12 con rối tượng trưng cho 12 tháng trong năm như một chu kỳ tự nhiên hài hòa nơi người Việt trân trọng mùa màng, sự an yên cũng như những mùa lễ hội.

 

Bộ trang phục được thực hiện bằng vật liệu tái chế, thân thiện với môi trường như cói, lát, mây, tre, lục bình theo đúng tiêu chí khắt khe của ban tổ chức cuộc thi yêu cầu.

 

Để hoàn thành, tôi và ê-kíp đã bàn bạc cùng Hà và mất nhiều tháng để phác thảo, hoàn thiện trang phục này. Trang phục hoàn thành làm từ vật liệu tái chế và vật liệu tự nhiên, ít gây hại cho môi trường, như một tuyên ngôn về thẩm mỹ được tạo tác từ tình yêu và sự trân trọng với môi trường sống.

 

 

- Vâng, dù không bị giới hạn về chất liệu ở bộ trang phục dân tộc, nhưng tôi quan niệm: trong muôn vàn cái đẹp thì vẻ đẹp tự nhiên là vẻ đẹp bền vững. Vì vậy với thiết kế Sống xanh, tôi sử dụng tối đa chất liệu thân thiện môi trường nhất có thể: Áo dài trắng với chất liệu lụa tơ tằm Việt Nam, nón lá chất liệu nan tre lợp lá, xe đạp được tạo tác từ những cây mây, sợi mây, dây chỉ sơ dừa, sợi lục bình…

 

 

Hình ảnh thiếu nữ Việt Nam trong trang phục áo dài trắng, nón lá đi kèm với xe đạp đã được Hoa hậu Nguyễn Thanh Hà trình diễn trên sân khấu Hoa hậu Môi trường thế giới là biểu trưng cho một thế hệ trẻ biết giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống, biết quan tâm và hành động vì môi trường. Ý tưởng này tôi xem là ý tưởng “sống” vì hành động và “xanh” vì hiệu quả lâu dài.

 

 -Quá trình hoàn thành các bộ trang phục độc đáo này chắc có nhiều kỷ niệm đáng nhớ?

 

- Ý tưởng trang phục thì tôi đã bàn bạc và phác thảo sơ bộ vài tháng trước đó cùng Hà và ê-kíp nhưng để hoàn thiện được trang phục là câu chuyện khác, vì phụ thuộc hoàn toàn vào chất liệu, vật liệu mình tìm được, đôi khi phải điều chỉnh liên tục đến sát ngày Hà lên đường dự thi.

 

Khó khăn của thiết kế trang phục môi trường là việc tìm vật liệu, chất liệu môi trường. Tôi dành thời gian và tự mình tìm đến các kho hàng thủ công mỹ nghệ, kho hàng mây tre lá, các tiệm thu mua phế liệu, hoặc tôi có thể tự thu lượm một vài vật dụng trên đường mà cảm thấy mình có thể sử dụng được.

 

Kỷ niệm đáng nhớ nhất là lần tôi chở cái bịch to đùng đựng các chai nhựa mua được từ các cô thu mua phế liệu dọc đường từ Q.5 về nhà ở Q.3 với dự định là làm bộ Hồn nước từ những chai nước suối bỏ đi này. Trên đường đi về, cái bịch bị rơi, vật liệu tung tóe giữa đường… Tôi thật sự rất ngại vì mọi người nhìn tôi như người thu mua ve chai và việc thu gom lại đã làm tắc giao thông một lúc.

 

 

 

- Với tôi, vì nó là vật liệu thiên nhiên nên có hồn và tính độc đáo riêng, phù hợp với tác phẩm và cá tính của tôi. Tôi nhìn thấy vẻ đẹp trong sự thô ráp, tôi yêu màu tự nhiên của cây cỏ, cả mùi hương, và trên hết là sự nguyên sơ của những chất liệu từ thiên nhiên.

 

Đặc biệt với Hồn nước và Sống xanh, 2 tác phẩm chú trọng chất liệu thiên nhiên trong sáng tạo trang phục cho Nguyễn Thanh Hà vì tôi nhận thấy nó tôn lên vóc dáng, cá tính của người mặc và cả thông điệp môi trường, ý nghĩa văn hóa dân tộc mà Nguyễn Thanh Hà và ê-kíp mong muốn mang ra cuộc thi Hoa hậu Môi trường thế giới 2023.

 

 

- Tôi đã có nhiều năm làm việc trong lĩnh vực thiết kế, đặc biệt là công việc sáng tạo mang tính ký hiệu, cách điệu cao như: sáng tác logo, nhận diện thương hiệu cùng đa dạng các sản phẩm mỹ thuật ứng dụng, thiết kế quảng cáo…

 

 

Riêng lĩnh vực thiết kế trang phục dân tộc, tôi là tác giả của bộ trang phục Hồn Việt cho Á hậu Nguyễn Thị Loan đại diện Việt Nam dự thi Miss Universe 2017 tại Mỹ.

 

Năm 2018, tôi đã hỗ trợ ê-kíp Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam phát triển hoàn thiện phiên bản mới bộ trang phục Bánh mì của tác giả Phạm Phước Điền cho Hoa hậu H’Heniê dự thi Miss Universe 2018 tại Thái Lan.

 

 

- Từ những bài tập về chất liệu khi còn đang theo học tại Khoa Mỹ thuật công nghiệp Trường đại học Kiến trúc TP.HCM, hay trong những bài giảng mỹ thuật cho sinh viên ngành Thiết kế nội thất tại Trường đại học Văn Lang, những khi hướng dẫn tốt nghiệp cho vài bạn sinh viên đến công ty tôi thực tập, thực hiện trang phục cho một vở diễn kịch sân khấu chỉ sử dụng những sản phẩm tái chế chẳng hạn, tôi đều chú trọng yếu tố văn hóa, yếu tố môi trường trong sáng tạo…

 

Lần chạm ngõ lĩnh vực thời trang là vào năm 2016, tôi là thí sinh dự thi cuộc thi tìm kiếm Trang phục dân tộc cho đại diện Việt Nam tại Miss Universe 2016 với bộ trang phục Hồn Việt, tôi đã mạnh dạn phối hợp chất liệu môi trường vào trong thiết kế với áo dài cùng 2 chiếc nón lá khổng lồ, Trống đồng làm bằng chất liệu: lụa tơ tằm, mây, tre, lá. Hay khi chỉnh sửa bộ trang phục Bánh mì, tôi đã đưa vào giải pháp sử dụng vật liệu thiên nhiên như thúng, mẹt, vải bố kết hợp bánh mì, giúp cho trang phục cũng như câu chuyện ẩm thực đường phố trở nên thật hơn, thuyết phục hơn trong mắt công chúng.

 

 

- Thực tế hiện nay, xu hướng thời trang xanh, thời trang bền vững đã được nhiều nhà mốt, thương hiệu nổi tiếng trong và ngoài nước quan tâm và theo đuổi. Việc sử dụng chất liệu tái chế, chất liệu thiên nhiên như: sử dụng sợi lanh, sợi cotton, nút gỗ thay cho nút nhựa vào trong sản phẩm, nhiều sản phẩm handmade đã có mặt trên thị trường. Cái khó là bài toán kinh tế trong cung - cầu và sự thay đổi về tư duy thời trang. Xã hội cần nhìn thấy và công nhận những giá trị mà thời trang bền vững mang lại, sẽ tạo động lực cho những NTK quan tâm và thực thi các sản phẩm về môi trường.

 

 21 năm từ lúc khởi nghiệp (2002-2023), thời gian thực nghiệm là lúc tôi hiểu rằng để tồn tại nghề ngoài chuyên môn cần có sự đam mê, dấn thân và luôn đổi mới.

 

- Đồng Nai là vùng đất quan trọng và ghi dấu nhiều dấu tích trong lịch sử mở cõi của người phương Nam. Với văn hóa đa dạng cùng nhiều lớp trầm tích, vị trí địa lý thuận lợi, Đồng Nai đã và sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong xu hướng hội nhập, phát triển chung của đất nước. Tôi nghĩ nếu có thiết kế biểu tượng (logo) cho tỉnh Đồng Nai thì đó sẽ là lựa chọn hàng đầu của tôi, tôi yêu công việc thiết kế này, vì đặc tính sáng tạo cùng những giá trị văn hóa lịch sử mà nó biểu đạt.

Lê Việt Nhân (thực hiện)