Tin Môi Trường- Tin nhanh về môi trường Việt Nam
Hotline: 091.5203050 - 091.5203070
Email: tinmoitruong@tinmoitruong.com
Website: tinmoitruong.com.vn
ENV phản hồi về vụ việc: Rùa đầu to được “phù phép” có nguồn gốc hợp pháp từ trang trại
(20:48:27 PM 12/11/2018)(Tin Môi Trường) - Liên quan đến vụ việc rùa đầu to được “phù phép” có nguồn gốc từ trang trại ở Đồng Tháp, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên
(ENV) đã có phản hồi về thông tin của ông Nguyễn Tấn Thành - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp đăng tải trên báo Báo Lao động. Chi tiết như sau:
>>Đồng Tháp: Rùa đầu to được “phù phép” có nguồn gốc hợp pháp từ trang trại
Liên quan đến vụ việc rùa đầu to được “phù phép” có nguồn gốc từ trang trại, ENV được biết ông Nguyễn Tấn Thành - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp vừa có phản hồi đến Báo Lao động trong đó xác định (1) Rùa đầu to (Platysternum megacephalum) là loài thuộc nhóm IIB theo quy định tại Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30/3/2006 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Nghị định 32). Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) chỉ quy định về việc buôn bán quốc tế và không áp dụng đối với hoạt động trao đổi trong nước;
(2) việc cấp Giấy chứng nhận của Chi cục Kiểm lâm Đồng Tháp là tuân thủ đúng trình tự thủ tục hành chính theo quy định tại Nghị định số 82/2006/NĐ-CP ngày 10/8/2006 của Chính phủ về quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất khẩu, nhập nội từ biển, quá cảnh, nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng và trồng cấy nhân tạo các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm (được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 98/2011/NĐ-CP ngày 26/10/2011 của Chính phủ) (Nghị định 82); và (3) các cá thể rùa đầu to có nguồn gốc hợp pháp từ trang trại theo Bảng kê lâm sản được Chi cục Kiểm lâm thành phố Hồ Chí Minh xác nhận ngày 3/4/2017.
.JPG)
Đối với các vấn đề được Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp đưa ra, ENV có một số phản hồi như sau:
1. Rùa đầu to là loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm thuộc Phụ lục I của CITES
Hiện nay, rùa đầu to được liệt kê đồng thời trong Phụ lục I CITES (Công ước mà Việt Nam là thành viên từ năm 1994) và Nhóm IIB Nghị định 32. Theo quy định tại Khoản 2 Điều 1 Nghị định 32, “trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác với quy định tại Nghị định này thì áp dụng theo quy định của điều ước quốc tế đó”. Như vậy, trong trường hợp này, phải hiểu rùa đầu to là loài thuộc Phụ lục I CITES. Đây là cách hiểu được các cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng trong những vụ việc xét xử về ĐVHD trong thời gian gần đây. Cụ thể, ngày 19/9/2018, Tòa án nhân dân huyện Điện Biên (tỉnh Điện Biên) đã đưa ra xét xử một đối tượng vận chuyển 27 cá thể rùa đầu to và 4 chi gấu và áp dụng quy định tại điểm b Khoản 3 Điều 244 Bộ luật hình sự 2017 (sửa đổi, bổ sung 2017 - BLHS) – tuyên phạt 10 năm tù giam với đối tượng phạm tội. Điểm b Khoản 3 Điều 244 BLHS được áp dụng đối với các hành vi phạm tội tác động đến loài thuộc Phụ lục I CITES và loài nhóm IB của Nghị định 32.
2. Việc cấp Giấy chứng nhận nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng rùa đầu to của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp là trái với quy định của pháp luật.
Như đã phân tích, rùa đầu to là loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm thuộc Phụ lục I CITES, theo quy định tại Điều 10 Nghị định 82, một trong các điều kiện tiên quyết để đăng ký thành lập các trang trại nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm thuộc Phụ lục của CITES (như rùa đầu to) là:
Đối với trại nuôi sinh sản: loài ĐVHD phải “được cơ quan khoa học CITES Việt Nam xác nhận bằng văn bản là có khả năng sinh sản liên tiếp qua nhiều thế hệ trong môi trường có kiểm soát.”
Đối với trại nuôi sinh trưởng: loài ĐVHD phải “được cơ quan khoa học CITES Việt Nam xác nhận bằng văn bản là việc nuôi sinh trưởng không ảnh hưởng tới việc bảo tồn loài đó trong tự nhiên.”
Qua tham khảo ý kiến bốn cơ quan khoa học CITES Việt Nam (Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Viện Nghiên cứu Hải sản thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội), ENV được biết các cơ quan này CHƯA BAO GIỜ xác nhận bằng văn bản về khả năng nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng rùa đầu to.
Mặt khác, theo quy định tại Điều 11 Nghị định 82, Chi cục Kiểm lâm tỉnh là cơ quan chịu trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ xin cấp phép nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng loài thuộc Phụ lục I CITES. Cũng theo quy định này, “Trong thời hạn mười lăm (15) ngày làm việc, kể từ khi nhận được hồ sơ đầy đủ theo quy định, Cơ quan tiếp nhận hồ sơ phải hoàn thành việc thẩm định và gửi hồ sơ đã thẩm định cho Cơ quan quản lý CITES Việt Nam”. Cơ quan quản lý CITES Việt Nam sẽ là đơn vị cấp Giấy chứng nhận đăng ký trại nuôi sinh sản, trại nuôi sinh trưởng, cơ sở trồng cấy nhân tạo vì mục đích thương mại (bất kể thương mại trong nước hay quốc tế) loài thuộc Phụ lục I của CITES cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân.
Như vậy, ENV khẳng định một lần nữa, việc Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp cấp Giấy chứng nhận đăng ký trại nuôi sinh sản, trại nuôi sinh trưởng đối với loài rùa đầu to (loài Phụ lục I CITES) là trái với quy định hiện hành của pháp luật. Cơ quan duy nhất có thẩm quyền cấp phép theo quy định của pháp luật là cơ quan quản lý CITES Việt Nam và yêu cầu bắt buộc khi cấp phép là phải có xác nhận bằng văn bản của cơ quan khoa học CITES về khả năng sinh sản trong môi trường có kiểm soát hoặc hoạt động nuôi sinh trưởng không làm ảnh hưởng đến quần thể loài trong tự nhiên.
3. Việc Chi cục kiểm lâm Hồ Chí Minh cấp phép gây nuôi rùa đầu to đang cho thấy vấn đề trong quản lý gây nuôi thương mại ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm không chỉ tại Đồng Tháp.
Như đã phân tích, việc Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp cấp phép nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng rùa đầu to vì mục đích thương mại không những không phù hợp với đặc tính sinh học của rùa đầu to, tạo điều kiện cho các đối tượng buôn lậu “hợp pháp hóa” rùa đầu to bất hợp pháp mà còn trái với quy định hiện hành của pháp luật. Thông tin thêm từ Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp về nguồn gốc của số rùa đầu to từ trang trại tại Hồ Chí Minh đã cho thấy vấn đề trong quản lý gây nuôi thương mại rùa đầu to nói riêng và các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm đang là một vấn đề lớn tại các địa phương trong cả nước.
Bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc ENV chia sẻ: “Thật đáng buồn là các cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc thực thi pháp luật về ĐVHD và quản lý hoạt động gây nuôi ĐVHD lại chưa thực sự nắm rõ các quy định của pháp luật về bảo vệ ĐVHD cũng như chưa hiểu được các đặc tính sinh học của các loài ĐVHD. Việc cấp phép gây nuôi thương mại cho những loài không hề có khả năng sinh sản, phát triển trong môi trường có kiểm soát đã vô tình tạo điều kiện cho các đối tượng buôn lậu lợi dụng để hợp pháp hóa ĐVHD bất hợp pháp. Chúng tôi một lần nữa hi vọng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ vào cuộc để giải quyết triệt để vấn đề này”.
ENV đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ngay lập tức có biện pháp can thiệp để giải quyết triệt để vấn đề như sau:
1. Đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có văn bản chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Chi cục Kiểm lâm các địa phương không cấp phép gây nuôi sinh sản, sinh trưởng vì mục đích tương mại đối với rùa đầu to cũng như các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm thuộc Phụ lục I CITES khác và các loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP) của Chính phủ. Có biện pháp thống kê, xác minh và thu hồi giấy phép của những cơ sở đã được cấp phép gây nuôi thương mại những loài này.
2. Đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Chi cục Kiểm lâm các địa phương tăng cường công tác quản lý các cơ sở gây nuôi ĐVHD trên địa bàn, kiên quyết rút giấy phép những cơ sở không đủ điều kiện nuôi ĐVHD cũng như thắt chặt quy trình cấp phép vận chuyển ĐVHD.
3. Đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo thành lập đoàn kiểm tra liên ngành với sự có mặt của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp về công tác quản lý, gây nuôi ĐVHD trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp và xử lý triệt để các dấu hiệu sai phạm, tắc trách nếu có.
NHẬT VIÊN -Nguồn ảnh:Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên