Cách mạng 4.0 và những thách thức đối với sự nghiệp Bảo vệ TN&MT của VACNE

 

 

 

Cách mạng công nghiệp đầu tiên (1.0) sử dụng năng lượng nước và hơi nước để cơ giới hóa sản xuất. Cuộc cách mạng 2.0 ứng dụng điện năng để sản xuất hàng loạt. Cuộc cách mạng lần 3 sử dụng điện tử và công nghệ thông tin để tự động hóa sản xuất.  Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 hiện nay xuất phát từ cách mạng 3.0, kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh thái học.

 

Tốc độ đột phá của Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang tiến triển theo một hàm số mũ chứ không phải là tốc độ tuyến tính như 3 cuộc cánh mạng công nghiệp trước. Nó phá vỡ hầu hết ngành kinh tế, quản lý, xã hội, văn hóa,… ở mọi quốc gia. Những thay đổi này kéo theo sự chuyển đổi cực nhanh của toàn bộ hệ thống từ sản xuất, quản lý và quản trị đến đánh giá, lập kế hoach,….

 

Trên lĩnh vực Kỹ thuật số, 3 yếu tố cốt lõi trong CMCN 4.0 là: Trí tuệ nhân tạo (AI), Vạn vật kết nối - Internet of Things (IoT) và dữ liệu lớn (Big Data).

 

Trên lĩnh vực Sinh thái học, Cách mạng Công nghiệp 4. tạo ra những bước nhảy vọt trong Nông nghiệp, Thủy sản, Y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, hóa học và vật liệu.

 

Lĩnh vực Vật lý với robot thế hệ mới, máy in 3D, xe tự lái, các vật liệu mới (graphene, skyrmions…) và công nghệ nano.

 

3 lĩnh vực này trong cách mạng 4.0 không phải là những lĩnh vực riêng lẻ mà kết hợp trong cùng một sản phẩm. Đó là sự phát triển của công nghệ thực tại ảo (Virtual reality VR) và thực tại tăng cường (Augmented reality AR) trong các Hệ thống nhúng (embedded systems - ES)– một bộ phận của Điện toán đám mây (cloud computing) xây dựng và xử lý Dữ liệu lớn (Big data)

 

Hệ thống nhúng (embedded system ES) là một hệ thống chuyên dụng, thường có khả năng tự hành và được thiết kế tích hợp vào một hệ thống lớn hơn để thực hiện một chức năng chuyên biệt nào đó. Khác với các máy tính đa chức năng (multi-purposes computers), ví dụ như máy vi tính cá nhân (PC), một hệ thống nhúng thường chỉ thực hiện một hoặc một vài chức năng nhất định. Hệ thống nhúng bao gồm cả thiết bị phần cứng và phần mềm, hầu hết đều phải thỏa mãn yêu cầu hoạt động theo thời gian thực .

 

Dữ liệu lớn có thể kết hợp với công nghệ Mạng lưới vạn vật kết nối Internet (Internet of Things hay IoT). Dữ liệu được chiết xuất từ các thiết bị IoT cung cấp một bản đồ kết nối giữa các thiết bị. Internet vạn vật (IoT kiến trúc mang tính kết nối) Vạn Vật được xem là một tổng thể không thể tách rời của phần cứng, phần mềm, dữ liệu và dịch vụ mạng.

 

Một mạng lưới IoT có thể chứa đến 100 nghìn tỉ đối tượng được kết nối và có thể theo dõi sự di chuyển của từng đối tượng. Một người dân thành thị có thể bị bao bọc xung quanh đến 5000 đối tượng có khả năng theo dõi. IoT có ứng dụng rộng, có thể kể ra một số lĩnh vực như: Quản lý chất thải, Quản lý và lập kế hoạch quản lý đô thị, Quản lý môi trường  Tư vấn – phản biện xã hội. Đánh giá tác động môi trường hay đánh giá môi trường chiến lược, Phản hồi trong các tinh huống khẩn cấp, Mua sắm thông minh, Quản lý các thiết bị cá nhân, Đồng hồ đo thông minh, Tự động hóa ngôi nhà v.v…

 

Những xã hội già cỗi không thích ứng được cách mạng 4.0 sẽ bị qua mặt trong cuộc chạy đua hối hả không đợi ai này, và cách mạng 4.0 sẽ là một lĩnh vực An ninh Phi truyền thống mới nảy sinh.