(Tin Môi Trường) - Sau khi rà soát, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang đã thẳng thắn chỉ ra một doanh nghiệp được Bộ TN&MT cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất trong khi doanh nghiệp này còn chưa lập hồ sơ đề nghị xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường theo quy định. Vậy sự việc cụ thể ra sao?
Với tinh thần chủ động ứng phó với nguy cơ trở thành kho bãi phế liệu nhập khẩu khi mà thời gian gần đây có xu hướng nhiều dự án, cơ sở đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Bắc Giang có nhu cầu đầu tư, mở rộng sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất, lượng tạp chất đi kèm theo phế liệu này rất khó kiểm soát do nằm xen kẽ, rải rác trong các khối phế liệu nên rất khó xác định rõ thành phần, tính chất hóa lý của tạp chất, nguy cơ gây ô nhiễm tích đọng và phát tán thời gian qua là rất lớn, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang đã có báo cáo số 1729/TNMT-BVMT do ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc ký gửi Bộ TN&MT đề xuất hướng giải quyết và rất thẳng thắn chỉ ra một trường hợp doanh nghiệp cụ thể được Bộ TN&MT cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất trong khi doanh nghiệp này còn chưa lập hồ sơ đề nghị xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường theo quy định trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
Cán bộ không hiểu luật hay tham mưu "nhầm"?
Cụ thể, dù mới được thành lập ngày 1/6/2018, Công ty TNHH sản xuất AC&T Vina còn chưa lập hồ sơ đề nghị xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường theo quy định nhưng ngày 9/7/2018, Bộ TN&MT đã cấp giấy xác nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất cho công ty này.
Theo đó, ngày 09/7/2018, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Võ Tuấn Nhân đã ký Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất số 83/GXN-BTNMT cấp cho Công ty TNHH sản xuất AC&T Vina (Công ty AC&T Vina) có địa chỉ trụ sở chính tại lô 15-17, cụm công nghiệp Nội Hoàng, xã Nội Hoàng, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.
Ngày 1/6/2018, Công ty TNHH sản xuất AC&T Vina mới hình thành nhưng ngày 9/7/2018, Bộ TN&MT đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất cho công ty này trong khi công ty chưa lập hồ sơ đề nghị xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường theo quy định.
Nội dung của Giấy xác nhận nêu rõ các điều kiện về bảo vệ môi trường của Công ty AC&T Vina như sau:
Kho, bãi lưu giữ phế liệu nhôm nhập khẩu: Công ty AC&T Vina có kho lưu giữ phế liệu nhập khẩu diện tích 400m2 nằm trong nhà xưởng sản xuất, được phân khu chức năng riêng biệt với các khu còn lại. Kho có nền móng bằng cọc bê tông D 300x300, lớp mái tôn, tường bao được xây bằng gạch và tấm panel cách nhiệt. Nước mưa được thu gom bằng hệ thống cống bê tông cốt thép đường kính phi 300 và đường ống thoát nước chính kích thước 0,5mx0,8m về hệ thống thoát nước chung của Cụm công nghiệp Nội Hoàng.
Công ty không sử dụng bãi lưu giữ phế liệu nhôm.
Các biện pháp thu gom, lưu giữ, xử lý chất thải phát sinh trong quá trình sơ chế, chuẩn bị phế liệu nhôm trước khi đưa vào dây chuyền sản xuất:
Công ty có biện pháp thu gom, lưu giữ tạp chất, chất thải rắn thông thường đi kèm phế liệu (đất, cát, nilon, bìa carton…) tại kho chứa chất thải thông thường diện tích 6m2 và chuyển giao để xử lý theo quy định.
Về công trình, thiết bị xử lý chất thải trong quá trình sản xuất, tái chế, tái sử dụng phế liệu nhôm, cụ thể:
Nước thải sản xuất bao gồm nước làm mát và dung dịch Ca(OH)2 dùng trong hệ thống xử lý khí thải. Nước làm mát được tuần hoàn, tái sử dụng toàn bộ. Dung dịch Ca(OH)2 sau khi hấp thụ khí thải được bơm về bể chứa để tuần hoàn sử dụng toàn bộ, bùn lắng từ bể chứa được định kỳ chuyển giao để xử lý theo quy định;
Nước thải sinh hoạt sau khi xử lý bằng bể tự hoại 3 ngăn có thể tích 16m3 được thu gom và đấu nối về hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tập trung công suất 120m3/ngày đêm của Công ty TNHH Mạo Hợi để xử lý trước khi thải ra môi trường;
Nước mưa chảy tràn được thu gom bằng hệ thống cống bê tông, cốt thép đường kính phi 300 và đường cống thoát nước chính có kích thước 0,5m x 0,8m xây bằng gạch đặc và đấu nối trực tiếp vào mạng lưới thoát nước mưa của Cụm công nghiệp Nội Hoàng;
Bụi và khí thải từ lò nung và tinh luyện được xử lý bằng hệ thống xử lý khí thải công suất 19.000m3/h trước khi thải ra môi trường qua ống khói đường kính 60cm, chiều cao 12m;
Chất thải rắn sinh hoạt được thu gom và lưu giữ trong các thùng chứa chuyên dụng đặt xung quanh nhà xưởng, định kỳ được chuyển giao, xử lý theo quy định;
Chất thải rắn công nghiệp thông thường bao gồm bao bì, bavia nhôm, vụn nhôm, xỉ nhôm… được lưu giữ trong kho lưu giữ chất thải thông thường có diện tích 6m2 và khu lưu giữ tạm thời đặt trong nhà xưởng có diện tích 50m2, định kỳ được chuyển giao, xử lý theo quy định;
Chất thải nguy hại được thu gom, phân loại, lưu giữ tại kho chứa chất thải nguy hại diện tích 6m2, có kết cấu đảm bảo theo quy định tại Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT ngày 30//6/2015 của Bộ TNMT về quản lý chất thải nguy hại, và định kỳ chuyển giao, xử lý theo quy định.
Các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường khác: đã có phương án xử lý đối với lô hàng phế liệu nhập khẩu vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường hoặc không thể tái xuất;
Đã trang bị đầy đủ các thiết bị phòng cháy chữa cháy và được Công an tỉnh Bắc Giang cấp giấy chứng nhận thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy số 1068/TD-PCCC ngày 19/5/2017.
Điều 2 của Giấy xác nhận cũng nêu rõ, Công ty AC&T Vina đã ký hợp đồng với đơn vị có chức năng, đủ năng lực để xử lý tạp chất, chất thải phát sinh trong quá trình sử dụng phế liệu nhôm nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất.
Ngoài ra, Công ty AC&T Vina đã có văn bản cam kết tái xuất hoặc xử lý phế liệu nhôm trong trường hợp không đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu số 1006/CC-AC&T ngày 08/6/2018.
Loại phế liệu được phép nhập khẩu trong thời hạn hiệu lực của Giấy xác nhận là nhôm phế liệu và mẩu vụn với mã hs là 7602.00.00. Khối lượng phế liệu được phép nhập khẩu trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày được cấp Giấy xác nhận là 2.200 tấn. Khối lượng phế liệu được phép nhập khẩu trong thời hạn của Giấy xác nhận là 8.800 tấn.
Tại cuộc họp về quản lý nhập khẩu và sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất do Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức ngày 12/7/2018, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, địa phương tìm ra giải pháp căn cơ để ngăn chặn tình trạng nhập khẩu phế liệu ồ ạt vào Việt Nam.
Một số yêu cầu khác được đề cập đến trong Giấy xác nhận bao gồm:
Nhập khẩu đúng chủng loại, khối lượng phế liệu nhôm được phép nhập khẩu và đảm bảo phù hợp với sức chứa của kho lưu giữ phế liệu nhôm tại cơ sở sản xuất của Công ty AC&T Vina;
Phế liệu nhôm nhập khẩu phải đáp ứng quy định tại Công văn số 2570/BTNMT-TCMT ngày 25/6/2015 của Bộ TNMT về việc hướng dẫn tạm thời về mô tả phế liệu, yêu cầu chất lượng và mục đích sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất. Sau khi Bộ TNMT ban hành Quy chuẩn kỹ thuật môi trường đối với phế liệu nhôm nhập khẩu hoặc kim loại màu nhập khẩu thì phế liệu nhôm nhập khẩu phải đáp ứng Quy chuẩn kỹ thuật môi trường này;
Thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, xử lý chất thải phát sinh trong quá trình sơ chế phế liệu và sản xuất đảm bảo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường, tuân thủ các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường và Quyết định về phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường số 741/QĐ-UBND ngày 11/12/2015 của UBND tỉnh Bắc Giang;
Công ty AC&T Vina cần lưu giữ các chứng từ chuyển giao chất thải cho các đơn vị xử lý chất thải tại công ty trong thời hạn của Giấy xác nhận để cơ quan cấp Giấy xác nhận theo dõi, kiểm tra;
Trường hợp có thay đổi các biện pháp bảo vệ môi trường, thay đỏi đơn vị xử lý chất thải phát sinh trong quá trình sử dụng phế liệu nhôm làm nguyên liệu sản xuất thì phải báo cáo cơ quan cấp Giấy xác nhận để theo dõi, kiểm tra;
Trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày được cấp Giấy xác nhận, Công ty AC&T Vina phải nộp bổ sung báo cáo quản lý và giám sát môi trường đối với các công trình, thiết bị xử lý chất thải trong quá trình sản xuất, tái chế, tái sử dụng phế liệu cho cơ quan cấp Giấy xác nhận để tổ chức kiểm tra thực tế. Trường hợp không đủ điều kiện theo quy định, cơ quan có thẩm quyền quyết định thu hồi Giấy xác nhận theo quy định của pháp luật.
Kết quả thực hiện các biện pháo bảo vệ môi trường đã cam kết tại hồ sơ đề nghị cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất phải được Công ty AC&T Vina báo cáo định kỳ 01 lần/năm gửi về cơ quan quản lý nhà nước để kiểm tra giám sát.
Giấy xác nhận này có hiệu lực 2 năm kể từ ngày ký.
Cần hành động vì một môi trường phát triển bền vững!
Theo báo cáo số 1729/TNMT-BVMT do ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc ký gửi Bộ TN&MT, trên địa bàn tỉnh Bắc Giang hiện có 3 đơn vị được cấp giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất. Cụ thể, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang cấp 2 giấy xác nhận cho Công ty TNHH Hoa Hạ Việt Nam (nhập khẩu phế liệu và mẩu vụn nhựa) và Công ty TNHH Bắc Hà (nhập khẩu phế liệu giấy loại); Bộ TN&MT cấp 1 giấy xác nhận ngày 9/7/2018 cho Công ty TNHH sản xuất AC&T Vina (nhập khẩu phế liệu nhôm).
Tuy nhiên, Công ty TNHH Hoa Hạ Việt Nam chưa thực hiện việc nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất từ khi được cấp giấy phép. Công ty TNHH Bắc Hà đã thực hiện nhập khẩu hơn 100 tấn phế liệu qua cảng Hải Phòng từ đầu năm 2018 nhưng chưa báo cáo việc thực hiện ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu.
Cùng đó, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang cũng bày tỏ rõ những khó khăn, vướng mắc cụ thể: Cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền chỉ kiểm tra các điều kiện về bảo vệ môi trường khi đáp ứng việc xử lý chất thải, phế liệu và cấp giấy phép theo quy định; Sau khi có có giấy phép thì tiến hành tiếp nhận thông báo về lô hàng phế liệu nhập khẩu cho các tổ chức, cá nhân mà không có chức năng kiểm tra, giám định các loại phế liệu nhập khẩu của tổ chức, cá nhân nhập khẩu phế liệu trước khi đưa về kho bãi phục vụ sản xuất, do đó tiềm ẩn nguy cơ rủi ro về môi trường.
Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang chủ động đưa ra những đề xuất trước nguy cơ địa phương có thể trở thành bãi phế liệu nhập khẩu.
Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang cho biết thời gian qua, hoạt động nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất trên địa bàn tỉnh Bắc Giang là tương đối ít (từ đầu năm 2018 đến nay mới nhận được thông báo nhập khẩu phế liệu khoảng 103 tấn).
Tuy nhiên, thời gian gần đây có xu hướng nhiều dự án, cơ sở đang hoạt động trên địa bàn tỉnh có nhu cầu đầu tư, mở rộng sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất. Lượng tạp chất đi kèm theo phế liệu này rất khó kiểm soát do nằm xen kẽ, rải rác trong các khối phế liệu nên rất khó xác định rõ thành phần, tính chất hóa lý của tạp chất, nguy cơ gây ô nhiễm tích đọng và phát tán thời gian qua là rất lớn.
Từ đó, Sở TN&MT Bắc Giang đã báo cáo và kiến nghị UBND tỉnh Bắc Giang xem xét ban hành văn bản chỉ đạo các ngành, cơ quan có liên quan và các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh không chấp thuận mới hoặc mở rộng dự án sản xuất nhựa, các sản phẩm từ nhựa từ nguyên liệu là phế liệu nhựa nhập khẩu cũng như các dự án tái chế phế liệu khác.
Cùng đó, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang đề nghị Bộ TN&MT: Xem xét hạn chế nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất vào Việt Nam cũng như trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
Trong quá trình xem xét cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu đề nghị các doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường theo quy định.