Thúc đẩy tiêu dùng, sản xuất xanh thông qua mua sắm công bền vững và nhãn sinh thái

Dự án góp phần nâng cao nhận thức, tăng cường năng lực về mua sắm công bền vững cho các cơ quan quản lý nhà nước, thay đổi phương thức sản xuất cho các doanh nghiệp theo hướng tích cực và nâng cao hiệu quả các chương trình nhãn sinh thái của Việt Nam. 

 

Dự án đã hoàn thành các báo cáo quan trọng về mua sắm công bền vững và nhãn sinh thái như: xây dựng kế hoạch hành động về mua sắm công bền vững; các tài liệu hướng dẫn về nhãn sinh thái trong mua sắm công bền vững; hỗ trợ xây dựng các bộ tiêu chí cấp nhãn cho các sản phẩm mới; đăng ký là thành viên của Mạnh lưới Nhãn sinh thái toàn cầu; xây dựng bộ công cụ đào tạo về mua sắm công bền vững và nhãn sinh thái; đào tạo cho các giảng viên, các cán bộ phụ trách về mua sắm công, đấu thầu và các doanh nghiệp. 

 

Theo báo cáo về mua sắm công bền vững năm 2015, Việt Nam chi trung bình 20 - 30% ngân sách hàng năm vào mua sắm công. Con số này có thể tăng lên tới 50% nếu bao gồm chi tiêu cho thi công. Trong bối cảnh nền kinh tế tái cơ cấu hướng tới phát triển bền vững, ứng dụng mua sắm công bền vững sẽ góp phần nâng cao chất lượng sản xuất, sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyên thiên nhiên, an ninh và bình đẳng trong xã hội. Mua sắm công bền vững không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy bình đẳng cả về xã hội, các khía cạnh kinh tế như khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thúc đẩy sản xuất nội địa. 

 

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Hoàng Văn Thức cho biết, các chính sách và hoạt động liên quan đến mua sắm công bền vững đã được đưa vào thực tiễn trên toàn thế giới. Tuy không phải là dự án có quy mô lớn nhưng đây là dự án đầu tiên của Việt Nam đưa ra những nghiên cứu cơ bản cũng như tiến hành thí điểm việc mua sắm công bền vững. 

 

Quá trình triển khai dự án cho thấy những nỗ lực của các cơ quan hữu quan nhằm thực hiện mua sắm công bền vững tại Việt Nam là rất đáng ghi nhận với Chương trình Nhãn xanh Việt Nam, nhãn tiết kiệm năng lượng, Dịch vụ du lịch bông sen xanh... Việt Nam cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện mua sắm công bền vững như thiếu liên kết, thống nhất giữa các văn bản pháp luật, dẫn đến sự phối hợp lỏng lẻo giữa các cơ quan chủ quản; thiếu các văn bản pháp lý và các tài liệu hướng dẫn lồng ghép các tiêu chí bền vững vào quy trình đấu thầu. Nhận thức và năng lực của các cán bộ mua sắm, đấu thầu về mua sắm công bền vững còn hạn chế. 

 

Việt Nam đã và đang triển khai xây dựng và thực hiện hàng loạt các chính sách, pháp luật và quy định về bảo vệ môi trường. Việt Nam đã quan tâm đến vấn đề sản xuất và tiêu dùng bền vững, với những hoạt động đầu tiên liên quan đến sản xuất bền vững được khởi xướng từ những năm 90. Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2010 - 2020 đã được Chính phủ ban hành. Nỗ lực nhằm tái cơ cấu nền kinh tế và hướng đến nâng cao chất lượng, hiệu quả sử dụng tài nguyên, và sức cạnh tranh, Việt Nam đã xây dựng và phê duyệt Chiến lược Phát triển xanh giai đoạn 2011 - 2020, tầm nhìn đến năm 2050 và ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2014 - 2020… Nhiều tổ chức quốc tế, các nhà tài trợ đã cam kết sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong việc thực hiện mua sắm công bền vững và xây dựng nhãn sinh thái.