Người Việt không ngồi một chỗ nên biển chết vẫn "thất nghiệp không nhiều"?

Bà Nguyễn Thị Hải Vân, Cục trưởng Cục Việc làm đánh giá sau sự cố Formosa xả thải người dân 4 tỉnh miền Trung thất nghiệp không cao, thiệt hại vừa phải - Ảnh: Lê Đình Dũng.

"Thất nghiệp không cao", "thiệt hại vừa phải"

Tại hội nghị báo cáo tiến độ kê khai, thống kê thiệt hại do sự cố môi trường và bàn giải pháp chỉ đạo sản xuất thủy sản do Bộ NN-PTNT tổ chức tại tỉnh Thừa Thiên-Huế sáng 27.8, bà Nguyễn Thị Hải Vân thay mặt Bộ LĐ-TB-XH đánh giá tình hình và góp ý kiến xây dựng đề án "Xác định, bồi thường thiệt hại và hỗ trợ khắc phục hậu quả, khôi phục sản xuất, chuyển đổi nghề cho người dân bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường".

Bà Vân cho biết, Bộ LĐ-TB-XH đã triển khai thu thập thông tin thiệt hại của tất cả người dân, khảo sát tình hình thiệt hại 4 tỉnh. Đến nay đã có 3 tỉnh thực hiện xong, chỉ còn tỉnh Hà Tĩnh chưa có khảo sát nào cả. Bà đề nghị tỉnh Hà Tĩnh làm nhanh, nếu không thì Bộ trình Chính phủ đề án mà không có Hà Tĩnh "bởi 3 tỉnh và người dân không thể chờ Hà Tĩnh được".

“Theo điều tra của chúng tôi thì tỉ lệ thất nghiệp (do Formosa xả thải giết biển miền Trung) không cao”, bà Vân khẳng định.

Bà đưa ra ví dụ: “Trước sự cố, (tỉ lệ thất nghiệp ở) tỉnh Thừa Thiên-Huế là 3,3%, sau sự cố là 5,5%; Quảng Trị trước sự cố là 2,5% sau sự cố là 7,0%; Quảng Bình ảnh hưởng nhiều nhất thì trước sự cố là 2,1%, sau sự cố là khoảng 16,4%. Đó là những số liệu chúng tôi cập nhật rất nhanh, có thể chưa hoàn toàn chính xác nhưng đấy là con số phản ánh ảnh hưởng của sự cố nhưng thất nghiệp không nhiều”.

“Bởi vì các anh chị biết rồi, người Việt Nam thì không bao giờ ngồi một chỗ để chờ người khác mang lại việc làm và thu nhập cho mình cho nên sau sự cố là họ vẫn đi tìm kiếm việc làm”, bà Vân đưa ra lý do để thuyết phục về nhận định người dân miền Trung ít thất nghiệp dù biển chết.

Không những vậy, bà Vân còn cho biết: “Qua đánh giá này chúng tôi cũng thấy thu nhập của người dân bị ảnh hưởng cũng vừa phải”. Ví dụ ở Thừa Thiên-Huế, nghề khai thác thủy sản thì chênh lệch trước và sau sự cố khoảng 4,5 triệu; nuôi trồng thủy sản khoảng 6 triệu; diêm nghiệp 6 triệu; chế biến thủy sản khoảng 3 triệu; bán buôn bán lẻ, hậu cần nghề cá khoảng 3 triệu… “Số liệu người dân và các xã xác minh thiệt hại này tôi nghĩ cũng là trung thực chứ không có gì”, bà Cục trưởng cho hay.

Không biết Bộ LĐ-TB-XH khảo sát như thế nào để đưa ra nhận định rất khách quan như vậy nhưng ở ngoài thực tế thì sau khi Formosa xả độc vào tháng 4.2016, cuộc sống dân tình ven biển 4 tỉnh miền Trung gần như tê liệt.

Formosa đã phải cúi đầu thừa nhận tội và đền bù cho nhân dân và nhà nước Việt Nam 500 triệu USD. Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo hỗ trợ khẩn cấp cho người dân 4 tỉnh từ việc cấp gạo, tiền mặt, hỗ trợ thu mua…

Ông Lê Minh Ngân, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, biển chết làm ảnh hưởng đến cả những người làm ruốc, làm mắm, vá lưới, múc nước vào ruộng muối…

Thống kê từ Bộ VH-TT-DL, mùa hè năm nay ngành du lịch 2 tỉnh Quảng Trị, Hà Tĩnh gần như chết hoàn toàn từ dịch vụ lưu trú, ăn uống, tắm biển… “Không chỉ có các doanh nghiệp mà còn có cả các hộ gia đình. Ở Hà Tĩnh có nhiều cơ sở lưu trú thiệt hại đến 90%, cả một mùa không có khách nào. Dịch vụ vận chuyển liên quan đến người dân như ô tô, tàu, xe điện, xe ôm… đều mất thu nhập. Rồi dịch vụ lẻ như mua sắm, chụp ảnh dạo, cho thuê ghế… cũng không còn. Các khu du lịch mất khách thì người ta sa thải nhân viên”, đại diện Bộ liệt kê qua.

Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám, hiện còn 3.900 tấn hải sản trong các kho lạnh trên địa bàn 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên-Huế. Đây chỉ là con số tồn kho, Trung ương đang chỉ đạo kiểm nghiệm để phân loại tiêu hủy hoặc tiếp tục cho sử dụng và hỗ trợ các cơ sở thu mua.

Sau công bố biển miền Trung đã an toàn trừ 3 vùng nước xoáy còn sót lại độc tố mà Bộ TN-MT đã công bố là Sơn Dương (Hà Tĩnh), cửa Nhật Lệ (Quảng Bình), đảo Sơn Chà (Thừa Thiên-Huế); mới đây Bộ NN-PTNT cũng đã cho phép ngư dân khai thác trên các vùng biển này bình thường, không phân biệt trong hay ngoài 20 hải lý như trước đây, tuy nhiên khuyến cáo không đánh bắt ở 3 vùng nước xoáy và hải sản tầng đáy.

Theo bà Vân, người Việt không ngồi một chỗ nên dù bị sự cố nghiêm trọng vẫn đi tìm việc nên không thất nghiệp. Trong ảnh là ngư dân TX.Kỳ Anh, Hà Tĩnh đang kéo lưới trên bờ biển những ngày tháng 8.2016 - Ảnh: Lê Đình Dũng.