Do đâu bông tuyết có những hình dạng khác nhau?

Hỏi: Tại sao các bông tuyết lại có những hình dạng khác nhau? Ông Ma Văn Vi (Mẫu Sơn, Lạng Sơn)

Ảnh minh họa: IE

GS.NGND NGUYỄN LÂN DŨNG:  Theo tạp chí Newscientist thì bằng cách tạo ra tinh thể tuyết trong phòng thí nghiệm với điều kiện thời tiết khác nhau, các nhà khoa học nhận thấy hình dạng của chúng được quyết định bởi độ ẩm không khí và nhiệt độ. Lục giác là hình dạng ban đầu của phần lớn bông tuyết. Sau đó các góc cạnh của chúng sẽ biến đổi để tạo nên những hình thù phức tạp hơn.

Ở dạng lục lăng, bông tuyết nhỏ đến nỗi chúng ta hầu như không thể quan sát bằng mắt thường. Bông tuyết hình đĩa 6 cánh gắn xung quanh tinh thể hình lục giác. Các cánh của nó luôn được trang điểm bởi những họa tiết đối xứng. Những bông tuyết có hình dạng tương tự thường hình thành khi nhiệt độ vào khoảng -2 tới -15oC.

Tinh thể tuyết này cũng sở hữu 6 cánh nhưng có hình dạng phức tạp hơn, với những đường nổi chạy song song từ đỉnh của lục giác tới đỉnh của cánh. Bông tuyết hình cây với 6 cánh chĩa ra từ tâm và có nhánh. Chúng có kích thước tương đối lớn (đường kính 2 - 4 mm) nên có thể quan sát bằng mắt thường. Đây là hình dạng phổ biến nhất của bông tuyết và bạn có thể thấy chúng ở khắp nơi trên các xứ lạnh.

Các cánh của bông tuyết này có nhiều nhánh nên trông chúng giống hệt cành dương xỉ. Chúng có kích thước khá lớn khi rơi xuống mặt đất (đường kính từ 5mm trở lên). Bông tuyết hình trụ rỗng có hai chóp nhọn hướng vào nhau. Chúng rất nhỏ nên bạn cần có kính hiển vi để quan sát hai chóp nhọn.

Những tinh thể băng mảnh sẽ có dạng hình kim khi nhiệt độ xuống dưới -5oC. Nếu rơi trên tay áo của bạn, trông chúng chẳng khác gì những sợi tóc bạc. Một trong những điều khiến các nhà khoa học ngạc nhiên là từ dạng hình đĩa mỏng, tinh thể tuyết có thể chuyển sang dạng hình trụ mỏng khi nhiệt độ biến động vài độ C.

Cho tới nay nguyên nhân của sự biến đổi này vẫn là một bí ẩn. Ban đầu bông tuyết này có dạng 3 hình trụ, sau đó chúng có thêm hai đĩa dẹt gắn ở hai đầu. Thoạt nhìn bạn có thể nghĩ đây là bông tuyết 12 cánh, song thực ra đó là hai bông tuyết chồng lên nhau. Hai cánh kề nhau của tổ hợp này tạo nên một góc 30 độ.

Bông tuyết hình tam giác cụt được hình thành khi nhiệt độ xuống dưới -2oC. Chúng rất hiếm nên những người nhìn thấy chúng tin rằng họ sẽ gặp may....