Quảng Nam: Hồi sinh những cánh rừng ngập mặn ở xã đảo Tam Hải

Rừng ngập mặn ở Cồn Si (xã Tam Hải, Núi Thành

Xã đảo Tam Hải có diện tích tự nhiên hơn 1.560 ha với dân số trên 8.820 nhân khẩu, người dân sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Từ bến đò của xã, chúng tôi đi trên một chiếc ghe để tới thôn Long Thạnh Tây, một ốc đảo nhỏ, nơi có những cánh rừng ngập mặn đang được hồi sinh mạnh mẽ. Rừng ngập mặn ở đây có hai loại cây chủ yếu là cây mắm, cây đước. Ở trên ốc đảo này, hàng chục ngàn cây đước đã được người dân trong thôn trồng mới cách đây 3 năm, đang vươn lên xanh tốt trong làn nước biển. Đó là kết quả của quá trình thay đổi nhận thức của người dân về vai trò của rừng ngập mặn.

Theo ông Trần Quốc Cường, một cán bộ thôn Long Thạnh Tây, ngày trước ốc đảo có tới vài chục héc ta diện tích rừng ngập mặn với những cây mắm cổ thụ có tuổi thọ hàng trăm năm. Nhưng do phong trào nuôi tôm trên cát nở rộ, người dân ở đây đã tự ý chặt phá nhiều diện tích rừng ngập mặn để làm ao nuôi tôm. Mất đi những cánh rừng ngập mặn nguyên sinh đã khiến sóng biển ngày càng lấn sâu vào khu vực dân cư sinh sống và hệ sinh thái tự nhiên trên ốc đảo bị thay đổi, nhiều ao tôm của người dân phải bỏ hoang do dịch bệnh.

Bằng các nguồn vốn từ những dự án trồng rừng ngập mặn do các tổ chức phi chính phủ tài trợ cũng như của tỉnh Quảng Nam, những năm qua chính quyền và nhân dân xã đảo Tam Hải đã quyết tâm trồng mới để khôi phục lại diện tích rừng ngập mặn đã mất. Hiện nay, diện tích trồng mới rừng ngập mặn của xã Tam Hải được hơn 20 ha, nâng tổng diện tích rừng ngập mặn trên đảo lên hơn 60 ha phân bố nhiều ở thôn Long Thạnh Tây, thôn Bình Trung và thôn Xuân Mỹ. Hàng trăm cây mắm cổ thụ còn sót lại trên ốc đảo bây giờ, được người dân ở đây xem như những “cây di sản” được cộng đồng bảo vệ. Tại thôn Long Thạnh Tây cũng đã thành lập một tổ bảo vệ rừng ngập mặn gồm 8 thành viên. Tổ này có trách nhiệm tuần tra và không cho những người lạ ở nơi khác vào rừng ngập mặn khai thác củi làm chất đốt và bắt hàu bám vào thân cây đước mới lớn để tránh làm cây bị chết. Trên những con đường chính dẫn vào khu rừng ngập mặn đều có dựng những bảng nghiêm cấm người dân về những điều không được xâm hại đến rừng.

Ông Nguyễn Tấn Hùng, Phó chủ tịch UBND xã Tam Hải cho biết, trước những tác động của biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, người dân đã nhận thức được vai trò của rừng đối với môi trường sống trên đảo. Thời gian tới, chính quyền xã tiếp tục vận động và hỗ trợ người dân trồng thêm diện tích rừng ngập mặn, kết hợp với rừng phòng hộ để bảo vệ vùng đất của xã đảo. Hiện nay, xã cũng đã phối hợp với các cơ quan chức năng của huyện Núi Thành tiến hành cắm mốc quy hoạch vùng nuôi tôm tập trung trên đảo rộng 30 héc ta để quản lý vấn đề thu gom, xử lý nước thải từ các ao nuôi; đồng thời, qua đó bảo vệ bền vững diện tích các loại rừng trên đảo không bị xâm hại.