Một đời giông bão có vi phạm pháp luật?

Thương Tín và Diễm My trong buổi ra mắt cuốn hồi ký tại Hà Nội - Ảnh: Ngọc An

Có khoảng gần 20 bóng hồng xuất hiện trong tập hồi ký này. Trong đó, Thương Tín kể lại chuyện tình của ông với “nữ hoàng ảnh lịch” Diễm My, rồi người vợ đầu T.T, hay những người đàn bà si mê anh vô điều kiện như Nghĩa, diễn viên P.Q, ca sĩ H.N (không phải H.N người Hà Nội chuyên hát nhạc Trịnh Công Sơn), diễn viên kịch nói H.Đ, thậm chí cả giây phút yếu lòng với đệ nhất mỹ nhân một thời T.T.H...

Chi tiết câu chuyện tình giữa Thương Tín và H.N - một ca sĩ người gốc Hoa chuyên hát nhạc sôi động ở Sài Gòn vào thập niên 1980 - được nhắc lại làm dấy lên nhiều ý kiến phản đối, nhất là với những tình tiết trần trụi đến bẽ bàng rằng: Cô lén anh đi phá thai bốn, năm lần vì mê tiền, ham đi hát, sợ mất vị trí trên sân khấu khi sinh nở; đến khi bác sĩ quen của gia đình báo với Thương Tín: “Tín ơi, về nói với N. đừng phá thai nữa nhé. Nguy hiểm lắm đó!”, Thương Tín mới vỡ lẽ ra và chia tay.

Không chỉ kể mỗi chuyện H.N, ông còn kể mẹ của người phụ nữ này... yêu ông: Vì yêu ông nên cho phép ông được đến với con gái! Rồi chuyện diễn viên P.Q vì mê nhảy đầm mà sẩy thai. Diễn viên kịch nổi tiếng H.Đ hiện giờ đang yên ấm với chồng con cũng xuất hiện trong hồi ký: Thương Tín và H.Đ từng yêu nhau khi cùng đóng vai chính trong phim Lẽ nào anh không nhận ra em, cô đã đi phá thai trước khi đi Mỹ và cưới Q.M. Ngay cả người ngoài cuộc như diễn viên H.V cũng bị đưa vào khi Thương Tín tiết lộ luôn: “H.V chơi rất thân với H.Đ. H.V yêu một cậu sinh viên và cũng đang dính bầu cần phải bỏ”, nên hai cô cùng đi phá thai ở chỗ bác sĩ Thương Tín chỉ.

Không ít khán giả phẫn nộ hơn nữa khi Thương Tín kể về cuộc tình với “huyền thoại” điện ảnh T.T.H - giờ đã lui về ở ẩn - trong chương 4 với tên gọi Những cuộc phiêu lưu tình ái: “Khi đụng vào người (T.T.H), tôi thấy một cảm giác lạ lùng ở ngực, ở mông, ở tay đều cứng ngắt silicon... Tôi không nhận được sự ấm áp nào cả... Sự tò mò khám phá lấn át mọi thứ, dù chẳng phải tình yêu...”.

Ngoài ra, diễn viên kịch L.V.C đã mất cũng hiện lên trong hồi ký là một người đàn ông “rất vũ phu, đánh vợ khét tiếng”.

“Chuyện đời tôi thì tôi kể”

Trước phản ứng của độc giả trên mạng về sự thật “khốc liệt” lẫn những “cuộc phiêu lưu tình ái” trong hồi lý Thương Tín, chúng tôi đã liên lạc với tác giả Đinh Thu Hiền, người chấp bút hồi ký, và được cô cho biết: “Trong cuộc trò chuyện gần đây nhất mà Thương Tín gọi cho tôi, anh có nói rằng việc nhiều người đọc các tít báo mạng và chỉ đọc nội dung riêng lẻ trong bài báo đó rồi quy kết anh thế này thế nọ là hơi vội vàng. Anh cũng chia sẻ thêm, nhiều bạn bè báo với anh rằng, một số người từng không đồng tình và thể hiện sự tức giận trên trang cá nhân khi đọc các bài báo trên mạng viết về hồi ký, nhưng sau đó đã tự động tháo xuống, có lẽ vì sau khi đọc hết cuốn sách, họ đã hiểu và chia sẻ với anh hơn. Anh nói với tôi, anh rất biết ơn vì điều đó”.

Người chấp bút nói thêm: “Suốt gần 2 năm nghe Thương Tín kể những câu chuyện về cuộc đời anh, trong đó còn nhiều chi tiết gai góc và dữ dội hơn những chuyện trong sách, đã không ít lần tôi nổi cơn giận dữ và thịnh nộ, như cảm xúc bạn đọc bây giờ đang trải qua vậy. Nhưng cuối cùng, để hiểu thêm nhân vật của mình, tôi đã kiên nhẫn lắng nghe, và dần dà, từ cảm xúc ghét bỏ, tức giận thành chia sẻ, thấu cảm. Sự thật luôn mất lòng, ngay từ lời mở đầu anh Thương Tín đã thẳng thắn điều đó. Và tất cả những sự thật anh ấy chia sẻ trong hồi ký chẳng phải để hâm nóng tên tuổi, cũng chẳng phải để kiếm tiền mua sữa cho con như nhiều người phê phán, dù hiện tại có thể anh rất cần tiền. Nam diễn viên cho biết, cuốn hồi ký là một cách để Thương Tín đối diện với những xấu xa của chính cuộc đời mình, và sau đó là sám hối. Có lẽ ít người dám nói ra, dám phơi bày những chuyện không hay trong quá khứ của mình như Thương Tín. Chính tôi đã phải giữ lại nhiều chi tiết liên quan khác nữa không đưa vào cuốn sách, vì thấy chưa phù hợp với thời điểm công bố”.

Chiều qua 12.1, trả lời qua điện thoại về việc trước khi quyết định chia sẻ những sự thật trong hồi ký, anh có hỏi ý kiến những người phụ nữ trong sách hay không, Thương Tín nói: “Tôi nghĩ đây là những chuyện của cuộc đời tôi, thì tôi kể, nên không hỏi ý kiến ai cả. Ngay ở những trang đầu, tôi có nói những chuyện này có liên quan, đụng chạm đến nhiều người, có thể khiến người trong cuộc bị tổn thương, tôi đã xin lỗi trước”.

“Không phải chuyện nào cũng có thể tiết lộ”

Trao đổi , luật sư (LS) Nguyễn Đức Chánh (thuộc Đoàn LS TP.HCM) nêu ý kiến, việc Thương Tín viết hồi ký kể lại câu chuyện cuộc đời mình và miêu tả rõ nét những mảng tối, những đắng cay trong suốt quãng thời gian gần 60 năm đời mình là quyền của ông Tín.

“Tuy nhiên, trong hồi ký, ông đã tiết lộ nhiều bí mật đời tư của người khác như việc phá thai 4, 5 lần của ca sĩ H.N hay việc diễn viên P.Q bị sẩy thai khi nhảy đầm là điều không nên. Không thể lấy lý do tính chất của hồi ký là chân thật mà tiết lộ câu chuyện bí mật về tình cảm hay đời sống riêng tư của người khác. Ở đây, câu chuyện này không chỉ dừng lại ở câu chuyện về đạo đức mà còn có thể là hành vi vi phạm pháp luật”, LS Chánh nói.

Khoản 1 điều 21 Hiến pháp 2013 quy định: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn”. Còn cụ thể hơn thì điều 38 bộ luật Dân sự 2005 quy định về quyền bí mật đời tư là: “Quyền bí mật đời tư của cá nhân được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ. Việc thu thập, công bố thông tin, tư liệu về đời tư của cá nhân phải được người đó đồng ý; trong trường hợp người đó đã chết, mất năng lực hành vi dân sự, chưa đủ mười lăm tuổi thì phải được cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên hoặc người đại diện của người đó đồng ý, trừ trường hợp thu thập, công bố thông tin, tư liệu theo quyết định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền”.

Như vậy, LS Chánh khẳng định câu chuyện của ca sĩ H.N hay diễn viên P.Q mà Thương Tín tiết lộ đều là bí mật đời tư của họ. Nếu họ không đồng ý trong việc công bố thông tin, tư liệu về đời tư của mình thì rõ ràng Thương Tín đang vi phạm pháp luật.

Vi phạm pháp luật này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của họ. Còn nếu trong trường hợp những thông tin này không xác thực về tính trung thực của nó mà Thương Tín tự đưa ra trong hồi ký, thì hành vi này có thể được xem là vu khống những cá nhân này.

LS Nguyễn Thúy Lệ Huyền (thuộc Đoàn LS TP.HCM) cũng cho rằng, trên phương diện pháp lý về bảo vệ quyền bí mật đời tư thì ca sĩ H.N hay diễn viên P.Q hoàn toàn có quyền khởi kiện việc đã tiết lộ đời tư của mình, buộc Thương Tín và tác giả Đinh Thu Hiền xin lỗi, bồi thường thiệt hại về danh dự, nhân phẩm theo quy định bộ luật Dân sự. “Viết hồi ký đòi hỏi phải có tính chân thực nhưng không phải câu chuyện nào cũng có thể tiết lộ hay đưa vào hồi ký. Vì nó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của nhân vật đó ở thì hiện tại, trong khi câu chuyện là chuyện quá khứ. Tôi cũng không đồng tình việc đem câu chuyện tình cảm hay quá khứ không hay của người khác vào hồi ký của mình, chỉ trừ trường hợp họ đồng ý tiết lộ thông tin này để độc giả hiểu hơn về quá khứ của nhân vật mà thôi”, LS Huyền khẳng định.

Cục Xuất bản, Bộ Thông tin truyền thông cho biết cuốn sách này đã được nộp lưu chiểu đầy đủ. Nhà văn Trung Trung Đỉnh, Giám đốc NXB Hội Nhà văn - đơn vị xuất bản cuốn sách, cho biết ông hiện đang nằm viện nên không thể trả lời xung quanh cuốn sách.