Bánh trung thu: Thủ phạm gây bệnh tiểu đường

Ảnh minh họa: TL

Một chiếc bánh dẻo nhân thập cẩm bằng 4 bát phở bò

Các chuyên gia thực phẩm cho biết, bánh trung thu là một sản phẩm có đa dạng các loại thực phẩm, các loại gia vị, phụ gia thực phẩm (chất tạo mầu, chất bảo quản, chất chống mốc).

Mỗi loại nguyên liệu đều có nguy cơ mất an toàn thực phẩm: thực phẩm bị ôi thiu, thực phẩm nhiễm các loại nấm mốc, vi khuẩn gây bệnh (nấm mốc, tụ cầu, tả, lỵ,...), nhiễm hóa chất độc hại (chất tăng trọng, kháng sinh, chất bảo quản, hóa chất bảo vệ thực vật, chất tạo mầu cấm sử dụng,...do sản phẩm quá thời hạn sử dụng, bảo quản không đúng yêu cầu...).

Trong khi chế biến không đảm bảo quy trình về vệ sinh: từ sơ chế nguyên liệu, nơi chế biến, dụng cụ chế biến, vệ sinh và sức khỏe của người chế biến đã làm cho sản phẩm không an toàn cho người sử dụng.

Bên cạnh nguy cơ mất an toàn thực phẩm, Bs. Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng, cho biết, bánh Trung thu rất ngọt và béo ngậy, do vậy nó cung cấp nhiều năng lượng. Vì bánh giàu năng lượng từ đường và chất béo, với những trẻ gầy còn đỡ, với trẻ thừa cân béo phì và những người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng (tiểu đường, béo phì, tăng huyết áp…) lại là một mối nguy cơ lớn tới sức khỏe.

Điều đáng ngại là theo BS Tiến, thông thường những trẻ gầy lại không thích ăn đồ ngọt và béo, nhưng với trẻ béo phì thì hoàn toàn ngược lại. Có những bà mẹ đưa con mắc béo phì đến viện khám sau mỗi dịp lễ Tết kể lại, lúc nào con cũng như chết đói, nhất là mỗi khi nhà có đồ ăn hợp khẩu vị. Mặc dù trẻ đã ăn tới 3 bát cơm, một đùi một cánh gà chiên, lưng bát thịt bò lúc lắc… nhưng vẫn có thể chén hết ½ cái bánh trung thu.

“Trẻ thừa cân béo phì sẵn sàng thanh toán gọn ghẽ, thậm chí bánh càng ngọt càng béo chúng lại càng thích. Vì vậy, sau tết Trung thu, không ít trẻ đến viện dinh dưỡng cần tư vấn với lời than phiền của bố mẹ, bao nhiêu công tập luyện, chế độ ăn kiêng trước đó coi như vô ích”- BS Tiến nhấn mạnh.

Nguyên nhân của bánh Trung thu làm gia tăng sự béo phì, theo BS Tiến là do trong bánh có rất nhiều đường và chất béo, trừ một vài loại dành cho người ăn kiêng. Còn lại, thành phần dinh dưỡng của 1 chiếc bánh dẻo nhân thập cẩm khoảng 170 gam, nó cung cấp 566 kcal, 16,3 g đạm, 6,6 g lipid, 110,2 g glucid; 1 bánh dẻo 1 trứng đậu xanh khoảng 176 g chứa 648 Kcal. Theo đó, ăn một chiếc bánh loại này năng lượng lượng gấp 2-2,5 lần bát phở bò.

Còn trong một chiếc bánh nướng 176 g thập cẩm cung cấp 706 kcal, 18g đạm, 31,5 g lipid và 87,5 g glucid; 1 chiếc bánh nướng đậu xanh 1 trứng 176 g cung cấp 648 Kcal, 19,5 g protid, 27,5g lipid, 80,6g glucid. Lượng bột đường của 1 chiếc bánh dẻo hoặc 1 bánh nướng bằng 2 – 3 bát cơm (1 bát cơm 258 g), đường lại chủ yếu ở dạng đường hấp thu nhanh gây tăng đường huyết nhanh.

Hệ lụy khôn lường

BS Tiến cũng nhấn mạnh, nếu ăn quá nhiều, ở trẻ béo phì hoặc trẻ rối loạn dung nạp glucse có thể gây ra tiểu đường. Còn ở trẻ biếng ăn, khi ăn 1 miếng bánh vào lúc đói, đường huyết tăng lên sẽ làm trẻ mất cảm giác thèm ăn trong bữa chính, và càng làm trẻ chán ăn, gây nên suy dinh dưỡng.

Điều đáng lưu ý là phần lớn chất béo trong bánh từ thịt mỡ là loại chất béo no gây nhiều tác hại, chất béo lấy từ hạt dưa, hạt điều, vừng là có chút acid béo không no có lợi. Lượng chất béo trong 1 chiếc bánh trung thu bằng 1-2 lần lượng chất béo trong 1 bát phỏ bò hoặc phở gà.

Trong khi đó, chất đạm trong bánh nướng khá cao, thường là đạm động vật, nếu bảo quản không tốt chúng dễ bị ôi, mốc gây ra ngộ độc. Các vitamin trong bánh không nhiều lắm, đồng thời qua chế biến và bảo quản cũng đã hao hụt đáng kể.

Ăn bánh khó tiêu do nhiều chất béo, chất đạm động vật, vì vậy chỉ cho trẻ ăn một miếng (bằng 1/8 chiếc bánh) sau bữa ăn là đủ. Ăn xong trẻ cần súc miệng ngay để không sâu răng, đặc biệt là với bánh dẻo sẽ dính chặt vào răng gây sâu răng nhiều hơn.

Với trẻ béo phì, nên giới hạn lượng bánh được ăn trong ngày, khẩu phần ăn trong ngày sẽ trừ bớt phần do bánh cung cấp. Nếu ăn ½ bánh dẻo hoặc bánh nướng thì trong ngày phải bớt đi khoảng 1 bát cơm và lượng thức ăn tương ứng, đồng thời tăng lượng rau xanh để tống chất béo ra ngoài và ngăn ngừa tăng đường huyết nhanh.

Nếu không giảm phần cơm thì nhớ đi bộ thêm 30 phút để tiêu hao bớt năng lượng dư thừa. Với người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng nên lựa chọn các sản phẩm dùng cho người ăn kiêng ít đường và ít chất béo, mặc dù vậy vẫn phải ăn rất hạn chế để kiểm soát lượng đường huyết tăng cao.

Để bảo đảm an toàn thực phẩm bánh trung thu, BS Tiến khuyến cáo người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng (nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, ngày sản xuất, ngày hết hạn, có hướng dẫn sử dụng và bảo quản...), tốt nhất là sử dụng sản phẩm mới xuất xưởng. Chọn sản phẩm không bị dập nát biến dạng, bao bì không rách nát, không có mầu sắc khác thường, không có mùi khác lạ. Tuyệt đối không lựa chọn, mua sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc.