Nhiều nghĩa trang ở Vĩnh Phúc rơi vào tình trạng quá tải

 Nhiều nghĩa trang đang rơi vào tình trạng quá tải, không thể đón nhận thêm.-Ảnh minh họa: TL
 

Hiện nay, thành phố Vĩnh Yên có 2 nghĩa trang quy mô lớn và một số nghĩa trang nhỏ lẻ khác do phường, xã, tổ dân phố, thôn, xóm quy hoạch xây dựng nhưng phần lớn trong số này đang trong ngưỡng quá tải. Điển hình như nghĩa trang cây số 4, tọa lạc tại một quả đồi tại xã Định Trung, thành phố Vĩnh Yên được xây dựng cách đây hơn chục năm, sau nhiều lần mở rộng, hiện tại diện tích nghĩa trang này được nâng lên khoảng 12 ha nhưng nay đã chôn cất hết diện tích, không thể mở rộng thêm vì vướng vào đất ở và vườn liền kề, đất canh tác của người dân. Nghĩa trang cây số 4, ở xã Định Trung cũng đang gây phiền lụy đến người dân lân cận bởi sự ô nhiễm môi trường, mồ mả chôn cất quá gần nơi người dân sinh sống, thậm chí lấn vào đất ruộng vườn của bà con nơi đây. Vài năm qua người dân khu lân cận nghĩa trang này đã bức xúc lên tiếng vì sự quá tải và sự ô nhiễm.

Cùng đó, nghĩa trang Núi Trống, thuộc địa bàn phường Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên, rộng trên dưới 10 ha, sau nhiều năm sử dụng nay cũng sắp đầy mà khó có thể mở rộng thêm vì phạm vi xung quanh hầu hết đã được xác định của các chủ thể khác. Các nghĩa trang, nghĩa địa nhỏ lẻ khác ở Vĩnh Yên do người dân ở các phường, xã, thôn, xóm, tổ dân phố xây dựng tự phát, giờ đây phần lớn đã đầy. Một số nơi sắp hết chỗ nhưng bị cấm hoặc hạn chế chôn cất vì phải di chuyển do quy hoạch đất giao thông, đất ở đô thị, khu vui chơi giải trí, công trình trường học, nhà máy, xưởng sản xuất... Như vậy, trong tương lai gần việc bố trí nơi chôn cất cho người chết ở TP. Vĩnh Yên là một vấn đề bức thiết.

Sau một thời gian dài nghiên cứu, tìm địa điểm mới để quy hoạch nghĩa trang mới với quy mô lớn, mang tính dài hơi, đầu năm 2015 UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã cấp Giấy chứng nhận đầu tư Dự án xây dựng "Công viên nghĩa trang Thiên An Viên" cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn. Đây là Dự án nghĩa trang có quy mô lớn được xây dựng trên diện tích dự kiến 118 ha, nằm trên địa bàn phường Khai Quang, xã Định Trung (thành phố Vĩnh Yên) và một phần đất thuộc địa bàn xã Kim Long (huyện Tam Dương) của tỉnh Vĩnh Phúc. Dự án này có tổng mức đầu tư hơn 1.483 tỷ đồng, tập trung vào 5 hạng mục lớn gồm: Khu mộ phần gồm nhà tang lễ, đài hóa thân, quảng trường, tượng đài, khu kỹ thuật an táng, lưu táng, bãi đỗ xe và hạ tầng kỹ thuật; khu công viên cây xanh mặt nước; khu tâm linh gồm bảo tháp, chùa, tượng Phật; khu hành chính dịch vụ với tỷ lệ cây xanh thảm cỏ chiếm từ 50-60% tổng diện tích.

Theo đánh giá của ông Nguyễn Văn Chúc, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc, khu công viên nghĩa trang được quy hoạch, xây dựng chủ yếu đồi, núi hoang. Dự án được triển khai sẽ đáp ứng đời sống tâm linh, phong tục tập quán, đảm bảo môi trường sinh thái và mỹ quan đô thị, tránh việc chôn cất tùy tiện tự phát trong khu dân cư. Khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, công viên nghĩa trang Thiên An Viên sẽ góp phần giúp giảm tải cho 2 nghĩa trang nhân dân lớn của thành phố Vĩnh Yên hiện nay đang quá tải và không thể mở rộng thêm. Việc thực hiện dự án theo hình thức xã hội hóa theo Nghị định 35 của Chính phủ đã giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, bởi thực tế hiện nay ngân sách đang phải gánh một phần xây dựng hầu hết các nghĩa trang. Cũng theo ông Chúc thì Vĩnh Yên là địa bàn nhỏ hẹp việc xây xây dựng công viên nghĩa trang chỉ có thể lựa chọn mặt bằng ở các địa bàn xa Trung tâm, ngoại thành của thành phố là phù hợp, khó có thể sang các huyện, thị khác trong tỉnh để lấy mặt bằng, vì dân nơi khác không dễ dàng chấp nhận. Tuy vậy, khi thông tin về dự này này phổ biến đã có hai luồng ý kiến trái ngược nhau, nhiều ý kiến ủng hộ và không ít ý kiến chưa đồng thuận, thậm chí phản đối.

Báo cáo liên quan đến dự án của UBND tỉnh Vĩnh Phúc và Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn có nêu: Dự án Thiên An Viên sẽ đầu tư xây dựng Đài hóa thân trên diện tích 2.050m2, sử dụng thiết bị hỏa táng TABO của Thụy Điển theo công nghệ lò đốt điện tiên tiến, không phát sinh khói bụi và mùi, đảm bảo môi trường xung quanh. Hình thức an táng tại công viên nghĩa trang này là cát táng (chôn hài cốt sau hung táng) và địa hỏa táng (chôn tro thi hài, hài cốt sau khi hỏa táng). Dự án sẽ được thiết kế, quy hoạch vừa hiện đại nhưng gắn liền với phỏng cảnh thiên nhiên, để về lâu dài đưa công viên nghĩa trang Thiên An Viên trở thành nơi du lịch tâm linh.

Với những thông tin cơ bản về dự án đưa ra, cùng với nhu cầu cấp thiết nơi chôn cất của người dân Vĩnh Yên mỗi khi có người thân bị mất nên khi biết có dự án đầu tư vào địa bàn nhiều người đã ủng hộ. Nhiều người cho rằng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện nay các nghĩa trang hoặc nơi xử lý chất thải có thể tồn tại ngay bên cạnh khu dân cư mà không gây ra phiền toái đến người dân. Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại việc xây dựng nghĩa trang tại các đô thị đang đối mặt với vấn đề bức xúc nhất là ô nhiễm môi trường.

Nhiều lo ngại khi nghĩa trang đã hết đất chôn !- Ảnh minh họa: TL

Tại cuộc giao ban báo chí gần đây, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Vĩnh Phúc cho biết dư luận nêu vấn đề khi dự án xây dựng xong, chủ đầu tư có thể bán chỗ chôn cất đắt đỏ, giá có thể một vài chục triệu đồng/chỗ chôn cất bình thường, thậm chỉ cả trăm triệu đồng với một nơi chôn cất rộng rãi và người dân còn phải chịu dịch vụ bảo vệ trông nom và hương khói sau khi chôn cất... Với những khoản chi phí này, không phải ai cũng có điều kiện đáp ứng và như thế đồng nghĩa với việc không có cơ hội vào "Công viên nghĩa trang Thiên An Viên". Khi ấy công viên nghĩa trang này biết đâu lại trở thành nơi chôn cất của người dân Hà Nội vì khoảng cách gần, điều kiện giao thông tiện lợi và họ có điều kiện để bỏ tiền mua đất tại nghĩa trang trang này.

Cùng đó, một số phương tiện thông tin đại chúng đã lên tiếng về việc triển khai xây dựng siêu Nghĩa trang sẽ “phá” vỡ quy hoạch chung về xây dựng đô thị tỉnh Vĩnh Phúc của Chính phủ. Theo Quyết định số 1883/QĐ-TTg do Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải ký ngày 26/10/2011 thì tại mục 8 về "Định hướng quy hoạch hạ tầng kỹ thuật đô thị đến năm 2030", trong đó có điểm "g" về xây dựng công viên nghĩa trang cũng ghi rõ: Nhu cầu đất xây dựng đến năm 2030 là 200 ha và địa điểm xây dựng ở khu vực huyện Tam Đảo 100ha; khu vực huyện Bình Xuyên 100 ha, chứ không phải là địa bàn TP. Vĩnh Yên tương lai là lõi đô thị. Dự án này còn ảnh hưởng quy hoạch quốc phòng khi xâm hại vào những cao điểm phòng thủ có vai trò đặc biệt quan trọng, ưu tiên riêng cho nhiệm vụ phòng thủ bảo vệ tổ quốc là có cơ sở bởi khu vực núi Đinh, thuộc xã Kim Long, huyện Tam Dương có những điểm cao, là địa hình loại 1, có vị trí quan trọng, ưu tiên riêng cho nhiệm vụ phòng thủ, nhiệm vụ quốc phòng. Khu vực núi Đinh hiện nằm trong phạm vi dự án nêu trên...

Trước những "nút thắt" này, ông Nguyễn Văn Chúc, Phó Chủ tịch UBND Vĩnh Phúc cho biết, việc cấp giấy chứng nhận mới là sự chấp thuận bước đầu. Vĩnh Phúc còn phải tổ chức hội thảo và tiếp tục nghiên cứu, xem xét các quy hoạch chi tiết phù hợp thì mới cho triển khai. Trước khi triển khai cũng sẽ phải tổ chức học hỏi kinh nghiệm một số địa phương đã thành công mô hình này. Việc lựa chọn thiết bị phải đảm bảo hiện đại, giá cả phù hợp để tạo cơ hội cho đông đảo người dân tiếp cận với các dịch vụ.

Ý kiến đại điện Sở Xây dựng Vĩnh Phúc nêu tại báo cáo thẩm tra Dự án đầu tư xây dựng Công viên nghĩa trang Thiên An Viên do Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn ( số 16/BCTT-SKHĐT của Sở Kế hoạch Đầu tư Vĩnh Phúc ngày 11/2/2015) cũng cho rằng hiện nay hồ sơ dự án mới ở bước ý tưởng quy hoạch, Sở Xây dựng sẽ tham gia ý kiến cụ thể khi nhà đầu tư lậy quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500.

Như vậy, đến thời điểm hiện nay dự án Công viên nghĩa trang rộng 118ha mới chỉ được UBND tỉnh Vĩnh Phúc chấp thuận cho Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn đầu tư về mặt chủ trương và sự chấp thuận bước đầu. Dự án có tiếp tục triển khai hay không còn căn cứ vào các thủ tục về quy hoạch chi tiết, điều chỉnh Quy hoạch chung đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, sự đồng thuận của người dân, đặc biệt là ý kiến tham gia của các cơ quan quản lý nhà nước...