Dự án nạo vét sông MeKong - Chính phủ Cambodia bật đèn xanh

Một người dân đánh cá trên bờ sông Mekong. Ảnh: britannica.com.

Tập đoàn Đầu tư Phát triển Địa phương Huynh Đệ (BIG) đã được Cảng Tự trị Phnom Penh và hai bộ trong chính phủ cho phép nạo vét lòng Sông Mekong và xây dựng kè dọc theo bờ sông, trong một dự án lớn nhằm làm cho đường thuỷ dễ dàng đi lại hơn cho tàu thuyền lớn.

Nhưng các nhà bảo tồn nói hoạt động tốn 300 triệu dollar Mỹ chưa khảo sát kỹ lưỡng ý kiến công chúng và, dường như, chưa hội đủ thẩm quyền cho phép từ chính phủ.

BIG giành được giấy phép từ Bộ Tài nguyên Nước&Công trình Công cộng và Bộ Giao thông cũng như từ cảng, nơi sẽ “quản dự án này phối hợp với BIG”, theo một tài liệu được ký bởi giám đốc cảng Hei Bavy.

“Kế hoạch phát triển... sẽ biến vùng này thành một vùng kinh tế”, tài liệu cho biết. “Đặc biệt nhằm ngăn hiểm họa từ lũ lụt trong mùa mưa”.

Một lá thư khác được ký bởi Phó Thủ tướng Seng Lim Nauv cho hay Tập đoàn Huynh Đệ sẽ “quản lý và mở rộng vùng hoạt động cảng từ Chaktomuk tới Neak Leung và Chaktomuk - Tonle Bat dọc theo Sông Mekong”.

Một lá thư thứ ba được ký bởi Chủ tịch Thượng Nghị viện Chea Sim nói rõ rằng dự án sẽ bao gồm “phát triển một tường chắn để ngăn chặn xói mòn đang diễn ra trên Sông Mekong và Sông Bassac”.

Dự án sẽ nhận được sự hỗ trợ từ công ty Nhật Bản Liên kết Thế giới (World Link Japan) và Ngân hàng Phát triển Nhật Bản, theo một số tài liệu.

Nhưng một quan chức từ một nhóm bảo tồn thiên nhiên hàng đầu nói các tổ chức dân sự và môi trường không được thông  báo tin về dự án nạo vét sông này.

Quan tâm số một của chúng tôi là cải thiện cuộc sống của nhân dân với dự án này.

“Chúng tôi nghe đồn về một hoạt động nạo vét nhưng chưa hề được thông báo điều gì cho tới thời điểm này. Một dự án - với quy mô như vậy - rõ ràng cần có sự tham khảo ý kiến của công chúng”, quan chức giấu tên nói, “Chúng tôi biết có một kế hoạch lớn hơn để nạo vét Sông Mekong nhằm hỗ trợ công nghiệp mỏ ở miền bắc và cho phép những tàu chở hàng lớn đi qua dòng sông. Chưa có sự minh bạch xung quanh dự án này”.

Những tài liệu mà Bưu Điện (Post, tờ nhật báo lâu đời và toàn diện nhất ở Cambodia) phản ánh cho thấy không có giấy phép từ Bộ Môi trường, cơ quan mà nhà bảo tồn nói phải được hỏi ý kiến đối với một dự án liên quan đến các hoạt động nạo vét lớn ở Sông Mekong.

Một phát ngôn viên của Kennertec, công ty mỏ Hàn Quốc có chi nhánh ở Tỉnh Preah Vinhear, nói các kế hoạch đã được thực hiện để nạo vét Sông Mekong nhưng những dự án này liên quan đến Tập đoàn Hyundai chứ không phải BIG.

Chủ tịch của BIG, Davi Chanaiwa, không có mặt để bình luận nhưng, trong một cuộc phỏng vấn trước đó, ông nói công ty của ông đã nghiên cứu kỹ lưỡng tác động môi trường của kế hoạch nạo vét, và đã thực hiện một đánh giá tác động môi trường.

“Quan tâm số một của chúng tôi là cải thiện cuộc sống của cư dân với dự án này”, ông nói xói mòn từ nạo vét dòng sông là quan tâm nghiêm túc đối với công ty của ông và ông thúc giục chính phủ cấp 300 triệu dollar để củng cố lại bờ sông.

Giám đốc Cảng Hei Bavy nói trong một phỏng vấn trước đó, cảng sẽ hợp tác với chính phủ và các công ty tư để nạo vét Sông Mekong. Dự án sẽ bao gồm việc đào một con kênh dài bảy mét và làm sạch khoảng năm triệu mét khối cát, ông nói với tờ Bưu Điện.