Dự án cải thiện môi trường đô thị miền Trung – 100 triệu USD cho sáu tỉnh

Dự án cải thiện môi trường đô thị miền Trung do Ngân hàng Châu Á (ADB) và Pháp (AFD) tài trợ, bao gồm sáu tiểu dự án được triển khai ở sáu tỉnh Thanh Hoá, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Huế, Quảng Nam, và Quảng Ngãi với tổng trị giá 100 triệu USD.

Riêng tiểu dự án Quảng Ngãi có năm hợp phần với tổng trị giá 15,4 triệu USD. Đây là dự án góp phần nâng cao năng lực xử lý môi trường ở thành phố Quảng Ngãi, nhất là đối với chất thải rắn, thoát nước và phòng chống ngập lụt. 

Cải thiện năng lực xử lý chất thải rắn.

Trong năm hợp phần của tiểu dự án Cải thiện môi trường đô thị thành phố Quảng Ngãi, phần quản lý chất thải rắn có sáu gói thầu với trị giá hơn 4,5 triệu USD,  bao gồm các hạng mục xây lắp và cung cấp phương tiện, thiết bị chuyên dùng phục vụ việc thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải.

Để giải ngân dự án theo đúng kế hoạch, ban quản lý dự án đã tiến hành lựa chọn nhà thầu theo các hình thức chào hàng cạnh tranh, đấu thầu cạnh tranh trong nước và đấu thầu cạnh tranh quốc tế.

Theo đó, dự án trang bị cho Công ty Môi trường Đô thị Quảng Ngãi 52 chiếc xe lôi, 2.460 thùng thu gom chất thải rắn, chín xe ép rác lưu động mỗi xe từ 8 - 12 m3, hai xe rửa thông cống, hai xe hút hầm cầu, hai xe chống bụi, hai máy đào liên hợp, hai xe ben và một xe thu gom rác thải y tế. Riêng gói thầu thi công bãi chôn lấp rác thải và đường vào bãi rác được triển khai ở khu vực xã Nghĩa Kỳ, huyện Tư Nghĩa với diện tích 28 ha.

Việc đưa vào sử dụng các phương tiện, thiết bị chuyên dùng đã góp phần nâng cao năng lực xử lý chất thải rắn của Công ty Môi trường Đô thị. Hiện nay, mỗi ngày gần 150 công nhân vệ sinh có thể đảm nhận việc thu gom, vận chuyển hàng chục ngàn tấn rác thải ở các phường nội thị và các xã vùng ven.

Rác cơ bản được giải toả khỏi thành phố ngay trong ngày không để xảy ra tình trạng ứ đọng. Quy trình thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải cũng được cải thiện, giảm bớt sự nặng nhọc và bảo đảm an toàn cho người lao động.

Bên cạnh hợp phần quản lý chất thải rắn, dự án còn có hợp phần nâng cao nhận thức và vệ sinh hỗ trợ người nghèo do Hội Phụ nữ đảm nhận. Việc giáo dục nhận thức trong cộng đồng, chương trình vệ sinh dựa vào cộng đồng, chương trình tín dụng vệ sinh hộ gia đình được triển khai khá đồng bộ. Nhờ đó, ý thức của người dân được nâng lên, vệ sinh môi trường và cảnh quan đô thị đã có những thay đổi đáng khích lệ.  

Mở hướng thoát nước, phòng chống ngập lụt.

Đối với vấn đề thoát nước và phòng chống ngập lụt, dự án có hai hợp phần với năm gói thầu. Đáng kể nhất là các hạng mục xây lắp như: Thi công hai hồ điều hoà ở khu Bà Triệu và Quảng Trường; thi công cống hộp và kênh của hệ thống thoát nước chính A; thi công cống tròn và trạm bơm của hệ thống thoát nước chính B. Các hạng mục xây lắp này có tổng trị giá hơn 7,7 triệu USD, trong đó có hai gói thầu được lựa chọn bằng hình thức đấu thầu cạnh tranh quốc tế. 

Với thực trạng hiện nay cơ sở hạ tầng thoát nước của thành phố đang xuống cấp trầm trọng, cộng với việc phát triển hệ thống giao thông đô thị thiếu tầm nhìn quy hoạch, đã làm cho nhiều nơi luôn gặp phải tình trạng ngập lụt cục bộ.

 Tình trạng này sẽ được cải thiện một khi dự án triển khai. Việc xây dựng hai hồ điều hoà ở vùng hạ lưu và hệ thống cống thoát nước khá cơ bản - riêng trạm bơm sẽ có công suất 12.500m3/giờ, sẽ giúp cho việc thoát nước của thành phố nhanh hơn. Tuy nhiên dự án chỉ dừng lại ở việc thoát nước còn việc xử lý nước trước khi thải ra sông Trà Khúc cần phải có nguồn tài chính khác mới có thể đáp ứng được yêu cầu này.      

Lình xình tiến độ?

Dự án cải thiện môi trường đô thị miền Trung - tiểu dự án Quảng Ngãi đang được gấp rút triển khai. Theo cam kết giữa chính quyền địa phương và nhà tài trợ, đến cuối năm 2009 tất cả các hạng mục đều phải hoàn thành và đưa vào sử dụng. 

Để bảo đảm tiến độ này, ban quản lý dự án đang tập trung điều hành khâu đền bù giải phóng mặt bằng, tổ chức tái định cư cho hàng chục hộ dân nằm trong vùng dự án để bắt tay vào thi công các hạng mục xây lắp.

Tuy nhiên, công việc vẫn còn lình xình do chưa bố trí được địa điểm tái định cư và chưa có sự đồng thuận cao trong việc đền bù giải toả. Về mặt kỹ thuật, theo dự án hệ thống cống thoát nước đoạn qua Hào Thành được thiết kế hở, nay có sự điều chỉnh từ cống hở sang cống kín để đảm bảo vệ sinh môi trường và cảnh quan đô thị, vì vậy giá thành công trình cũng có sự thay đổi. Những vướng mắc này sẽ làm trì hoãn tiến độ nếu ban quản lý dự án và chính quyền địa phương không kịp thời đưa ra những biện pháp để tháo gỡ.

Mặc dù đang gặp phải một vài trở ngại trong quá trình triển khai, nhưng tin rằng, dự án cải thiện môi trường đô thị miền Trung - tiểu dự án Quảng Ngãi sẽ góp phần nâng cao năng lực xử lý môi trường, để thành phố Quảng Ngãi sớm hướng tới đô thị loại II như mục tiêu đã đề ra.

(Theo Báo TN&MT)