Vụ “Cải tạo thao trường làm mất đi 400 ngôi mộ”: Tự ý cải tạo hay khai thác đất đều trái quy định

Nhiều ngôi mộ đã bị múc đi nhưng không rõ số lượng bao nhiêu. Ảnh: Nhiệt Băng

Ông Ngô Đằng (83 tuổi, thôn Nghi An) - Chủ tịch Hội đồng chư phái tộc (HĐCPT) thôn Nghi An - bức xúc: “Tôi phải nhờ phóng viên báo đài gọi điện thoại giúp đến cơ quan chức năng vì năm ngoái đã gửi đơn xin giữ lại, quy tập và trùng tu mộ âm linh làng Nghi An (Nghĩa trủng) đến các cấp chính quyền rồi nhưng không thấy hồi âm”.

Mộ nhiều hay ít, ông Đằng không biết nhưng ông khẳng định 100% là liệt sĩ vì hài cốt bị đào lên có súng ống. Theo HĐCPT Nghi An, số mộ tại Nghĩa trủng là khoảng 1.000 ngôi mộ. Cụ thể, khi Mỹ vào Đà Nẵng đã thông báo dân cất bốc mộ đi chỗ khác. Phía thôn Đông Phước bốc kịp, còn thôn Nghi An không làm kịp nên họ đóng lại. Từ đó đến nay, mồ mả ông bà trong thôn vẫn ở đó.

Ngoài ra, tại đây còn có nhiều ngôi mộ vô chủ, trong đó hầu hết là các liệt sĩ đã hy sinh trong thời chống Pháp. Cụ thể là mộ của chiến sĩ Trung đoàn 96 đã hy sinh trong mặt trận tại cầu Bà Điếc (Nghi An) và mộ của các tù binh bị Pháp xử bắn.

Người dân đề nghị các đơn vị liên quan cần phải hoàn trả lại mặt bằng, kè chống nếu không mùa mưa sẽ trôi hết mộ và phát quang, khoanh vùng tôn tạo.

Sẽ xử lý nghiêm sai phạm

GĐ Cty Tiến Thanh - bà Nguyễn Thị Trinh - phân trần: “Không có con người nào nhẫn tâm đào múc cả mồ mả đi. Chúng tôi không biết khu vực đó có mồ mả, mà phát hiện trong quá trình thi công nên cho dừng và báo cáo với cấp trên”.

Đây là công trình san ủi cải tạo mặt bằng thao trường Kho kỹ thuật K55 (thuộc Quân khu 5) do Cục Hậu cần ký với Cty Tiến Thanh vào năm 2014. Bà Trinh xin Quân khu 5 và chính quyền cho phép Cty được tự nguyện phát tâm, trùng tu lại khu vực mồ mả.

Ông Lê Văn Sơn - Chủ tịch UBND Q.Cẩm Lệ - cho rằng, nếu nói đây là dự án cải tạo đất thì không đúng vì đất mặt bị đào khá sâu. Còn ông Nguyễn Điểu - GĐ Sở TNMT - khẳng định, việc Cty Tiến Thanh đào đất vận chuyển ra ngoài khu vực chưa được phép của UBND TP là trái quy định.

Đại tá Trần Quang Chín - Phó Chủ nhiệm Chính trị BTL QK5 - cho biết: “Ngày 6.5, chúng tôi đã lập đoàn kiểm tra và yêu cầu đình chỉ việc khai thác đất”. Theo Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến - Phó Tư lệnh QK5 - qua kiểm tra, khu mộ tâm linh tại khu vực đang cải tạo là có và có từ lâu đời. Khu mộ không được chăm sóc, cây cối rậm rạp, nay chỉ còn là di tích. Việc phát hiện quy tập 10 ngôi mộ được phát lộ là có thật. Còn số lượng mộ tại đây là bao nhiêu thì chưa thể xác định được.

“BTL QK5 đã chỉ đạo các cục chuyên môn phối hợp các cơ quan của thành phố kiểm tra, xác minh sự việc UBND TP nêu. Những khu vực khác đang khai thác đất theo dự án của Cục Hậu cần không ảnh hưởng đến mồ mả vẫn phải tiếp tục. Tất cả phải được sự thống nhất bàn bạc kỹ lưỡng, thận trọng giữa UBND TP và BTL QK5 cùng với các gia tộc P.Hòa Phát”.

Tại buổi đối thoại, ông Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng - đề nghị BTL QK5 yêu cầu Cty Tiến Thanh dừng ngay các hoạt động khai thác đất đồi, san lấp mặt bằng và giữ nguyên hiện trạng để kiểm tra, xác minh, làm rõ việc khai thác cải tạo làm ảnh hưởng đến mồ mả tại đây.

Ông Tuấn cũng giao Sở TNMT chủ trì, cùng với Q.Cẩm Lệ phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương yêu cầu Cty Tiến Thanh có phương án xây dựng kè tại nơi khai thác, tránh sạt lở mộ, đồng thời kiểm tra và xử lý nghiêm việc đưa đất ra khỏi khu vực san lấp, cải tạo mặt bằng của Cty Tiến Thanh, khi chưa được UBND TP cho phép theo quy định của pháp luật, báo cáo UBND TP xử lý trước 20.5.

Ông Tuấn cũng giao Sở LĐTBXH phối hợp với Bộ Chỉ huy quân sự, Q.Cẩm Lệ và các cơ quan liên quan kiểm tra, xác minh thông tin số lượng mồ mả; yêu cầu Sở VHTTDL kiểm tra, xác minh nguồn gốc quy mô, di tích, đề xuất phương án tôn tạo hoặc quy tập, di dời cho UBND TP xem xét xử lý trong tháng 5.2015.