Đười ươi và tinh tinh là những loài khỉ thông minh nhất?

Hỏi: Xin cho biết, có phải đười ươi và tinh tinh là những loài khỉ (linh trưởng) thông minh nhất? (Vũ Minh Hưng, Phước Long, Bình Phước)

Ảnh minh họa: TL

GS.NGND.NGUYỄN LÂN DŨNG trả lời:

Đười ươi là một chi thuộc phân họ Người (Homininae), thuộc bộ Linh trưởng, ở châu Á còn tồn tại. Chúng là động vật thuộc loại lớn, sống trên cây nhiều hơn trên mặt đất.

Đười ươi là một trong những loài linh trưởng thông minh nhất và có thể sử dụng một loạt các công cụ một cách tinh vi, cũng như có thói quen làm tổ ngủ mỗi đêm từ các nhánh cây và lá cây. Lông của đười ươi thường là màu nâu đỏ, thay vì màu nâu hoặc màu đen đặc trưng của loài khỉ lớn khác.

Đười ươi có nguồn gốc từ Indonesia và Malaysia, đười ươi tìm thấy trong khu rừng nhiệt đới trên đảo Borneo và Sumatra, mặc dù các hóa thạch của chúng đã được tìm thấy ở Java, bán đảo Thái Lan, Mã Lai, Việt Nam và Trung Quốc. Có hai loài còn sống sót, cả hai đều đang bị nguy hiểm:

Đười ươi Borneo (Pongo pygmaeus) và đười ươi Sumatra (Pongo abelii). Những con đười ươi khi đứng thẳng cao đến 1,3m. Một loại linh trưởng to lớn và cũng rất thông minh là tinh tinh. Được biết đến nhiều hơn là tinh tinh thông thường (Pan troglodytes) sống ở Tây và Trung Phi.

Tinh tinh đực trưởng thành có thể cân nặng 35–70kg và cao 0,9-1,2m khi đứng thẳng, trong khi thông thường tinh tinh cái chỉ cân nặng 26–50kg và cao 0,66–1m... Cho tới năm 1960, gần như vẫn không có thông tin gì về hành vi của tinh tinh trong môi trường sinh sống tự nhiên của nó. Vào tháng 7 năm đó, Jane Goodall đã tới các cánh rừng ở Gombe, Tanzania để sống giữa các bầy tinh tinh. Phát hiện của bà về việc tinh tinh làm và sử dụng các công cụ là một sự bứt phá.

Trước khám phá này, người ta đã cho rằng chỉ có loài người mới có khả năng này. Những nghiên cứu tiến bộ nhất đầu tiên về tinh tinh đã được triển khai chủ yếu bởi Wolfgang Köhler và Robert Yerkes, cả hai đều là những nhà tâm lý học có tiếng. Công việc này chủ yếu là các thử nghiệm thực tế và cơ bản đối với tinh tinh trong phòng thí nghiệm, trong đó đòi hỏi chúng phải có khả năng trí óc tương đối cao (chẳng hạn bằng cách nào để giải quyết vấn đề tới gần và lấy quả chuối).