Thể chế hóa sự tham gia của cộng đồng và tổ chức xã hội trong bảo vệ môi trường

Ảnh minh hoạ

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Mai Thanh Dung cho biết: Ngày 23/6/2014 , tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XIII đã thông qua Luật Bảo vệ môi trường năm 2014, gồm 20 chương và 170 điều. Trong đó đã có bước tiến bộ lớn khi dành riêng chương 15 quy định về trách nhiệm và quyền hạn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trách nhiệm và quyền của các tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, quyền và nghĩa vụ của cộng đồng dân cư trong công tác bảo vệ môi trường. Những quy định này đã góp phần thể chế hóa những quy định mới của Hiến pháp về bảo về môi trường. 

Theo đó, Tổng cục Môi trường đã xây dựng trình Bộ Tài nguyên và Môi trường để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 4 Nghị định và 1 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, quy định các điều khoản của Luật Bảo vệ môi trường năm 2014. Trong đó Nghị định số 19/2015 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, cũng đã dành riêng chương 8 quy định về cộng đồng dân cư tham gia bảo vệ môi trường. 

Để tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường, thực hiện Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang tiến hành xây dựng các văn bản hướng dẫn triển khai Luật Bảo vệ môi trường năm 2014. Quá trình xây dựng các văn bản pháp luật này mở ra cơ hội để các quy định về sự tham gia của cộng đồng, tiếp tục được cụ thể hóa với những cơ chế đảm bảo bằng chế pháp lý rõ ràng. 

Đề cập về việc rà soát các quy định về sự tham gia của cộng đồng và các tổ chức xã hội trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, Tiến sĩ Dương Thanh An, Vụ trưởng Vụ Chính sách và Pháp chế Tổng cục Môi trường phân tích: Chương XV của Luật Bảo vệ môi trường năm 2014, từ Điều 144 đến Điều 146 đã tích hợp nội dung Luật Bảo vệ môi trường năm 2005, mở rộng quyền hạn, trách nhiệm của các tổ chức, cộng đồng; xây dựng chương riêng các tổ chức và cộng đồng dân cư có trách nhiệm và quyền hạn rộng hơn, góp phần quan trọng vào việc xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường và vai trò của người dân trong bảo vệ môi trường được phát huy tốt hơn. 

Tại buổi Tọa đàm, các chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng đồng, Trung tâm Con người và Thiên nhiên và các nhà khoa học cũng đã trao đổi kinh nghiệm từ sự tham gia của cộng đồng dân cư, các tổ chức xã hội trong công tác bảo vệ môi trường hiện nay. Cụ thể như Chương trình hành động bảo vệ hồ ở Hà Nội... Đồng thời nêu ra một số khuyến nghị chính sách để đảm bảo sự tham gia có hiệu quả của cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội trong sự nghiệp bảo vệ môi trường trong thời gian tới.