Thông điệp Ngày Khí tượng thế giới năm 2015

>>Chủ đề Ngày Khí tượng thế giới (23/3) của các năm qua

Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), tiền thân là Tổ chức Khí tượng Quốc tế thành lập năm 1873, có nhiệm vụ trọng tâm là hỗ trợ các quốc gia cung cấp phục vụ khí tượng thủy văn để bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân trước các thiên tai liên quan đến thời tiết và khí hậu, giữ gìn môi trường tự nhiên và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước. Để thực hiện nhiệm vụ này, không thể thiếu được các nghiệp vụ cơ bản của ngành khí tượng thủy văn như: quan trắc, nghiên cứu và tăng cường kiến thức về khí tượng, khí hậu.

Kể từ năm 1961 đến nay, hằng năm thế giới cùng kỷ niệm ngày Khí tượng Thế giới 23 tháng 3. Ngoài ý nghĩa kỷ niệm ngày bản Công ước thành lập Tổ chức Khí tượng thế giới có hiệu lực vào năm 1950, đây còn là dịp để tôn vinh những đóng góp của các Cơ quan khí tượng thủy văn Quốc gia đối với công tác bảo vệ tính mạng và tài sản của con người. Mỗi năm, Tổ chức Khí tượng Thế giới chọn một chủ đề trọng tâm. Chủ đề năm nay, “Khí hậu: Nhận thức để hành động”, là rất phù hợp khi mà cộng đồng thế giới đang hướng tới những quyết định đầy tham vọng và hành động quyết liệt ứng phó với biến đổi khí hậu.

Biến đổi khí hậu là nỗi lo chung của toàn nhân loại. Biến đổi khí hậu tác động đến tất các ngành kinh tế - xã hội, từ nông nghiệp đến du lịch, cơ sở hạ tầng đến y tế. Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến các nguồn tài nguyên chiến lược như nước, lương thực, năng lượng. Biến đổi khí hậu cản trở, thậm chí đe dọa sự phát triển bền vững không chỉ riêng đối với các quốc gia đang phát triển. Cái giá của sự bị động là rất cao và sẽ còn cao hơn nếu chúng ta không hành động một cách quyết liệt ngay từ bây giờ.

Thông tin về thời tiết, khí hậu, biến động và biến đổi khí hậu - từ các bản tin dự báo thời tiết hằng ngày đến các dự báo khí hậu theo mùa - đã gắn bó chặt chẽ với cuộc sống hằng ngày đến mức đôi khi chúng ta quên đi nỗ lực của những cán bộ khí tượng thủy văn ngày ngày làm công tác quan trắc, nghiên cứu, tính toán và phân tích để mang cho chúng ta đến các bản tin. Ngày nay, dự báo thời tiết năm ngày đã trở nên chuẩn xác như dự báo thời tiết hai ngày cách đây 25 năm, còn dự báo khí hậu theo mùa đang ngày càng trở nên chính xác hơn. Những thành tựu này đều nhờ vào sự phát triển của công nghệ viễn thám, của khoa học và sự tiến bộ vượt bậc trong công nghệ máy tính. Các tiến bộ khoa học khí tượng và khí hậu trong vòng 50 năm qua đã có những thành tựu đáng nể trong số các ngành khoa học hiện nay.

Kiến thức về khí hậu tích lũy trong các thập kỉ vừa qua là nguồn tài nguyên vô giá và là điều kiện tiên quyết để các cơ quan chức năng ra những quyết định và kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu. Các bằng chứng như nhiệt độ tăng, băng tan, nước biển dâng hay cực đoan thời tiết, càng củng cố kết luận rằng khí hậu đang biến đổi và hoạt động của con người, đặc biệt là lượng phát thải khí nhà kính ngày càng tăng qua mỗi năm, là nguyên nhân chính của sự biến đổi này.

Khoa học cũng giúp chúng ta tin tưởng rằng vẫn còn cơ hội để thay đổi và giảm nhẹ biến đổi khí hậu xuống mức chấp nhận được. Giờ đây, rất ít người còn nghi ngờ các bằng chứng về biến đổi khí hậu và trách nhiệm lịch sử của chúng ta đối với các thế hệ tương lai. Kiến thức khí hậu sẽ giúp chúng ta củng cố các cơ hội này, bằng cách hỗ trợ các nhà quản lý các cấp đưa ra những quyết định đúng đắn nhất.

Thông tin khí tượng thủy văn cần phải được trình bày một cách dễ hiểu và dễ sử dụng nhất. Các sản phẩm và dịch vụ khí tượng thủy văn sẽ hỗ trợ các nhà quy hoạch đô thị xây dựng chính sách và kế hoạch hành động nhằm tăng cường năng lực ứng phó của các thành phố trước thảm họa tự nhiên và hướng tới phát triển kinh tế xanh. Ví dụ: ngành y tế cộng đồng sử dụng dự báo khí hậu để chủ động ứng phó với các nguy cơ đối với sức khỏe người dân như hạn hán, nắng nóng và lũ lụt. Nhờ vào dự báo về xu thế nhiệt độ và lượng mưa, người nông dân có thể lên kế hoạch phù hợp để trồng trọt, cày cấy và giao thương. Các nhà quản lý nguồn nước sử dụng thông tin khí hậu để tối ưu hóa cung cấp nước và phòng chống lũ lụt. Ngành năng lượng sử dụng thông tin thời tiết để quyết định địa điểm xây dựng và loại nhà máy điện.

Khung toàn cầu về Dịch vụ Khí hậu, sáng kiến của Hệ thống Liên hợp quốc do WMO chủ trì, được hình thành để đảm bảo các dịch vụ khí hậusẽ hỗ trợ đắc lực cho quá trình ra quyết định của các quốc gia. Đây là thách thức lớn lao cho các quốc gia phát triển và đang phát triển, nhưng đồng thời cũng mang đến lợi ích tiềm tang cho các quốc gia thông qua việc học hỏi lẫn nhau. Việc chia sẻ kinh nghiệm và sự tiến bộ trong việc phát triển và ứng dụng các dịch vụ khí hậu sẽ hỗ trợ các quốc gia tăng cường thích ứng với biến đổi khí hậu.

Cuối cùng, tôi kêu gọi các Thành viên của WMO, Chính phủ các nước và các tổ chức dân sự, hãy cùng chia sẻ và ứng dụng kiến thức khí hậu vào các hành động ứng phó để giảm thiểu tối đa rủi ro của biến đổi khí hậu và thúc đẩy sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia.