Xây dựng Luật Kiểm soát ô nhiễm nước khắc phục tình trạng ô nhiễm nước nghiêm trọng ở Việt Nam

Ảnh minh hoạ

Tại hội thảo, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng Đồng (CECR) Nguyễn Ngọc Lý cho rằng, khi xây dựng hồ sơ đề xuất Luật cần cụ thể một số quy định như: Quy trình 3 khâu ưu tiên “ngăn ngừa”, quy định chi tiết vai trò tổ chức xã hội và cộng đồng cần có hình phạt mạnh hơn, khuyến khích điển hình tốt; quy định cụ thể về công nghệ, về truyền thông và về trách nhiệm giải trình của cơ quan và doanh nghiệp. 

Đồng thời, Liên minh nước sạch thống nhất lộ trình xây dựng Luật Kiểm soát ô nhiễm nước ở Việt Nam sẽ chuẩn bị xây dựng sáng kiến Luật và nội dung Luật tạo đồng thuận về nguyên tắc, rà soát văn bản và xây dựng cụ thể lộ trình các hoạt động như: Xây dựng đề xuất sáng kiến Luật (2015), xây dựng Luật về Nguồn nước và Kiểm soát ô nhiễm nước ở Việt Nam (2016 – 2018). 

Đa số các đại biểu đều tán thành đề xuất khi xây dựng Luật Kiểm soát ô nhiễm nước với mục tiêu bảo vệ nguồn nước sạch cần thực hiện theo quy trình: Nguồn nước sạch – sử dụng nước – kiểm soát nước thải, các nguồn chất thải gây ô nhiễm nước – kiểm soát sự cố gây ô nhiễm nước – bồi thường ô nhiễm nước – làm sạch nước – nguồn nước sạch và để thực hiện mục tiêu. Trong Luật cũng cần quy định cụ thể, chi tiết, tập trung các vấn đề liên quan đến ba quy trình kiểm soát ô nhiễm nước. Quy định rõ, cụ thể, trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, sự tham gia của cộng đồng, trường đại học trong quy trình theo cách tiếp cận từ dưới đi lên (từ đối tượng quản lý – địa phương, cộng đồng, trường đại học – trung ương). Bên cạnh đó, cần xây dựng một mô hình thí điểm, điểm trình diễn tại một số địa phương về phương thức quản lý, kiểm soát ô nhiễm nước theo mục tiêu của Luật. 

Xuất phát từ thực trạng nguồn nước bị ô nhiễm có nguy cơ không kiểm soát được và nhiều bất cập trong văn bản luật pháp về Nguồn nước và Kiểm soát ô nhiễm nước như: Các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường hầu hết là những quy định chung chung, thiếu các quy định, hướng dẫn cụ thể; giữa các Luật còn có những quy định chồng chéo, tính khả thi chưa sát với tình hình thực tế; thiếu cơ chế phối hợp giữa các đơn vị quản lý... Chính vì vậy Liên minh nước sạch xây dựng hồ sơ đề xuất Luật trình Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), hy vọng quốc hội sẽ thông qua trong kỳ họp tới. 

Bộ Luật này được đề xuất khởi động nhằm hướng tới mục tiêu khắc phục và kiểm soát được tình trạng ô nhiễm nước nghiêm trọng hiện nay. Nguồn nước được khôi phục đó là nền tảng sinh thái quan trọng bậc nhất cho đời sống sản xuất, dịch vụ... Khắc phục xung đột trên dòng sông như vấn đề nước sạch, thủy sản, các nguồn thủy sản...