Trời lạnh coi chừng đột quỵ não

Bệnh nhân đột quỵ nhập viện trong mùa lạnh tăng hơn 15%

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) được xem là một trong những bệnh lý nguy hiểm nhất khi đứng thứ 3 về nguyên nhân gây tử vong và đứng đầu về nguyên nhân gây tàn tật. Mỗi năm, trung bình nước ta có thêm 200.000 người bị đột quỵ  Thống kê tại các bệnh viện cho thấy, bệnh nhân đột quỵ tăng cao khi thời tiết thay đổi. Đặc biệt trong điều kiện khí hậu lạnh giá, số bệnh nhân bị đột quỵ nhập viện tăng khoảng 15-30% so với bình thường. Thậm chí, mấy tuần gần đây, rất nhiều bệnh nhân đột quỵ nhập viện tuyến trên phải nằm ghép vì quá tải.

Theo GS Lê Đức Hinh, Chủ tịch Hội Thần kinh học Việt Nam, đột quỵ não (tai biến mạch máu não, xuất huyết não) xảy ra khi dòng máu cung cấp lên một phần não bị đột ngột ngưng trệ hoặc khi có một mạch máu trong não bị vỡ. Đột quỵ có thể nhận biết qua các dấu hiệu như tê liệt chân tay, méo miệng, nói đớ, đột ngột nhìn mờ, loạng choạng, đau đầu dữ dội….

Dưới ảnh hưởng của thời tiết giá lạnh, lưu lượng máu đến não giảm 1/5 so với bình thường do mạch máu giảm tính đàn hồi, lòng mạch bị thu hẹp. Mặt khác, huyết áp dễ tăng cao dẫn đến tăng áp lực trong lòng mạch, với người đã có biến chứng xơ vữa động mạch hay cục máu đông, mạch máu dễ bị tắc, thậm chí có thể vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ khiến nguy cơ tử vong cao.

PGS.TS Vũ Anh Nhị, Chủ tịch Hội Thần kinh học TP HCM phân tích, do lưu lượng máu qua não ở người cao tuổi giảm rất thấp, các chức năng bị suy giảm nhiều khó thích nghi với những thay đổi thất thường của thời tiết nên rất dễ bị đột quỵ tấn công. Ngoài ra, người có tiền sử cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường, béo phì, lạm dụng rượu bia, thuốc lá... cũng có nguy cơ cao bị đột quỵ “gõ cửa”.

 Đột quỵ não gây hậu quả nặng nề và đe dọa tính mạng người bệnh.

Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra Gốc tự do (Free radical), “độc chất” sinh ra từ quá trình chuyển hóa của cơ thể hoặc hình thành do tác động của ô nhiễm môi trường, thuốc lá, rượu bia... là tác nhân quan trọng làm hình thành mảng xơ vữa, cục huyết khối - nguyên nhân chính gây ra đột quỵ não.

Gốc tự do tấn công làm tổn thương nội mạc mạch máu, khiến thành mạch không còn trơn tru, mượt mà, làm xuất hiện các mảng xơ vữa và cục huyết khối gây ra hiện tượng thiếu máu não thoáng qua, thậm chí gây tắc mạch do cục máu đông. Thời gian bị tắc càng lâu thì tế bào thần kinh tại các vùng não không được cung cấp ô xy và dưỡng chất sẽ càng trở nên suy yếu hoặc chết đi, dẫn đến cơn đột quỵ não.

Chủ động phòng ngừa đột quỵ não

Trước diễn biến thời tiết lạnh giá mỗi người cần có biện pháp dự phòng đột quỵ. GS Lê Đức Hinh khuyến cáo, chú ý giữ ấm cơ thể, tránh để nhiễm lạnh đột ngột khi ra khỏi chăn ấm, đi ra ngoài, không tắm ngay sau khi vừa ở ngoài trời nắng gắt hoặc vận động thể lực đổ mồ hôi nhiều; kiểm soát chặt chẽ các yếu tố nguy cơ như huyết áp, mỡ máu, đường huyết, stress…; tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, không lạm dụng rượu bia, giữ cân nặng hợp lý.

PGS.TS Vũ Anh Nhị cho hay, theo quan điểm thông thường, để khắc phục thiếu máu não, kiểm soát đột quỵ thì phải tăng cường “bơm” máu lên não nhiều. Tuy nhiên, cách làm này rất nguy hiểm vì sẽ làm tăng áp lực lên thành mạch do chưa giải quyết được các mảng xơ vữa, cục máu đông đang ngăn cản máu lên não. Từ đó tăng nguy cơ vỡ thành mạch, đột quỵ khiến tính mạng người bệnh như “chỉ mành treo chuông”.

Do đó, việc bảo vệ thành mạch không hình thành xơ vữa mới là giải pháp bền vững, an toàn để ngăn ngừa đột quỵ não, kiểm soát thiếu máu não. Gần đây, các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra hoạt chất sinh học thiên nhiên Anthocyanin, Pterostilbenetừ Blueberry (xuất xứ Bắc Mỹ) có trong OTIV có khả năng vượt qua hàng rào máu não, giúp tiêu diệt các gốc tự do gây hại trong mạch máu, giảm hiện tượng xơ vữa và ngăn ngừa huyết khối hiệu quả. Nhờ đó khơi thông dòng máu lên não, cải thiện tình trạng thiếu máu não, ngăn ngừa đột quỵ.

Hoạt chất sinh học thiên nhiên từ Blueberry giúp chống gốc tự do, phòng ngừa đột quỵ.

Mặt khác, hai hoạt chất Anthocyanin, Pterostilbene còn khả năng kích hoạt các chất chống gốc tự do tự nhiên của cơ thể để bảo vệ và nuôi dưỡng tế bào não giúp não luôn khỏe mạnh.