Điện Biên: Ứng dụng công nghệ mới xử lý xong bãi rác tồn tại hơn 20 năm

Ảnh minh hoạ

Những cư dân của thị trấn Mường Ảng (huyện Mường Ảng) và bất cứ ai đã từng qua lại tuyến đường Quốc lộ 279 từ miền xuôi lên Điện Biên cách đây vài tháng hẳn không thể quên được cảnh tượng hãi hùng về núi rác trên đỉnh đèo Tằng Quái. Tích tụ hàng chục năm qua, cả núi rác đồ sộ đó lại ngấm nước thải xuống nguồn nước chảy ngược về thị trấn. Rồi những hình ảnh phản cảm, kèm theo mùi xú uế cứ ám ảnh mãi những du khách khi bắt đầu đặt chân tới Điện Biên, làm mất đi thiện cảm của những du khách, trước khi được khám phá di tích lịch sử Điện Biên Phủ. 

Ông Bùi Văn Luyện, Phó chủ tịch UBND huyện Mường Ảng cho biết: Ban đầu, chính quyền huyện dự định xây dựng 1 dự án chôn lấp rác trên diện tích hơn 9ha với mức kinh phí 7,5 tỷ đồng. Tuy nhiên qua tính toán, dự án này vừa quá tốn kém, lại không giải quyết được tận gốc vấn đề, vẫn tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường cho khu vực khác. Qua tìm hiểu, nghiên cứu và đi tới các địa phương khác ở miền xuôi học hỏi, địa phương đã quyết định đầu tư mua 1 lò đốt rác công nghệ hiện đại của Nhật Bản, nhập khẩu qua đường Thái Lan về nước. Tổng đầu tư cho cả công trình chỉ hết 4,5 tỷ đồng gồm cả lò và nhà xưởng; lò lại không tiêu tốn bất kỳ 1 loại nhiên liệu nào; cơ bản xử lý triệt để lượng rác thải và hạn chế gây ô nhiễm môi trường đến mức tối thiểu. Sau khi mua về, thiết bị này được đưa lên hoạt động ngay tại bãi rác trên đỉnh đèo Tằng Quái. Qua hơn 1 tháng hoạt động liên tục, bãi rác khổng lồ này đã được xử lý xong. Lớp rác dày 2-3m trên bề mặt khoảng 200 tấn đã được tiêu hủy hoàn toàn, chỉ còn tro bụi. Lượng rác còn lại đã qua thời gian đã bị phân hủy, được chính quyền tổ chức trồng cây lên, trả lại màu xanh và không khí trong lành cho khu vực này. 

Sau khi xử lý xong khu vực trên, lò đốt rác được chuyển đến khu vực bản Noong Háng, xã Ẳng Cang (huyện Mường Ảng) để hoạt động cố định. Có mặt tại khu vực này, nhóm phóng viên được chứng kiến khu xử lý rác của thị trấn Mường Ảng với 1 lò đốt rác và khu phân loại, tất cả đặt gọn trong 1 nhà có mái che và tường bao kín rộng khoảng 200m2. Cơ sở xử lý rác chỉ gồm 3 công nhân là người địa phương gồm 1 công nhân vận hành lò và 2 công nhân phân loại rác. Rác vô cơ dễ cháy được chuyển vào lò đốt. Rác hữu cơ được đưa vào bể ủ men vi sinh để làm phân vi sinh, cung cấp cho các gia đình trồng cà phê trên địa bàn. Các loại rác thải rắn như gạch vỡ, gốm sứ, thủy tinh… được chôn lấp quanh khu vực xử lý rác. Lò đốt chỉ phải nhóm bằng củi trong lần đầu tiên, những ngày sau đó vận hành hoàn toàn bằng rác dễ cháy và việc thao tác rất đơn giản. Quan sát bằng mắt thường, ống khói của lò chỉ thải ra một lượng khói nhỏ, môi trường xung quanh khu vực này vẫn bình thường, cây cối lên xanh tốt và không có mùi khó chịu. Được biết mỗi ngày, có khoảng 3- 3,5 tấn rác thải của trung tâm huyện và các khu vực lân cận được thu gom về đây và xử lý trong 1 buổi sáng. Toàn đội xử lý rác của thị trấn cũng chỉ có 7- 8 người với 3 người trực tiếp phân loại, tiêu hủy, còn lại đi thu gom rác thải trong thị trấn . 

Ông Lò Văn Ảng, 49 tuổi ở bản Noong Háng là bản gần nhất, cách khu xử lý rác khoảng 500m cho biết: Khi nghe tin huyện xây dựng lò đốt rác ở đây, cả bản đã kéo nhau lên phản đối vì sợ nước thải và khói bụi sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người và vật nuôi, cây trồng. Sau đó huyện đã mời 30 người là đại diện các hộ dân trong bản đi tham quan các mô hình này ở miền xuôi, dân bản đã đồng ý cho xây dựng, nhưng vẫn chưa tin lắm. Qua mấy tháng vận hành, mọi người đã hết lo vì không thấy ảnh hưởng gì đến cuộc sống của bà con cả. Chỉ thỉnh thoảng, khi có gió quẩn thì thấy có mùi khói như khói mình đốt rác ở nhà thôi. Nói chung là bây giờ, bà con không có ý kiến phản đối. 

Mường Ảng là địa phương duy nhất của tỉnh Điện Biên đang sử dụng công nghệ xử lý rác tiến tiến này. Trong khi đó, tất cả các địa phương khác, kể cả thành phố Điện Biên Phủ vẫn đang phải tập kết rác thải trên các bãi tự nhiên, rất tốn diện tích đất và gây ô nhiễm nặng nề đến môi trường. Đặc biệt, có địa phương như huyện Mường Chà, hiện đang thu gom rác thải và đổ lên đỉnh đèo, gây ô nhiễm môi trường đặc biệt nghiêm trọng. Sau mỗi cơn mưa, nước từ bãi rác này lại chảy xuống suối và chảy về thị trấn khiến nguồn nước sinh hoạt của cả khu vực đang bị ô nhiễm nặng nề, gây bức xúc trong dư luận quần chúng. 

Được biết sắp tới, chính quyền huyện Mường Ảng sẽ ký hợp đồng với Công ty Môi trường đô thị tỉnh Điện Biên để bàn giao thiết bị và nhân công về cho đơn vị này quản lý.