Kinh tế Nhật thiệt hại nặng vì phụ nữ lười... sinh

Đây là con số thấp kỷ lục và là dấu hiệu mới nhất cho thấy Nhật Bản không tích cực thực hiện những cải cách cần thiết trong trận chiến chống lại xu hướng nhân khẩu học bất lợi này.

Nhật Bản tìm cách cải thiện công tác chăm sóc bà mẹ trẻ em, đề cao quyền của phụ nữ đang đi làm. (Ảnh minh họa)

Theo ước tính của Bộ Y tế Nhật Bản, năm 2014, có 1.269.000 người Nhật qua đời. Trong khi đó, chỉ có khoảng 1 triệu trẻ em được sinh ra và điều đó đồng nghĩa dân số nước này sụt giảm 268.000 người so với năm trước đó.

Dân số ngày càng thu hẹp tại nước này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo ở cấp cao nhất; đồng thời đe doạ nghiêm trọng đến sự tăng trưởng kinh tế, và gây ra lo ngại gánh nặng phúc lợi khổng lồ do số lượng lớn người cao tuổi mang lại.

Ba yếu tố được cho là nguyên nhân gây ra tình trạng này, đó là tỷ lệ kết hôn sụt giảm, văn hóa doanh nghiệp không tạo điều kiện những bà mẹ đang đi làm, và Nhật Bản nổi tiếng vì những chính sách bất lợi cho dân nhập cư.

Dự đoán gieo hoang mang nhất cho Nhật Bản là dân số quốc gia này có thể giảm 1/3 trong 5 thập kỷ tiếp theo.

Chính phủ đã tìm cách khuyến khích sinh đẻ, bao gồm việc cải thiện công tác chăm sóc bà mẹ trẻ em, đề cao quyền của phụ nữ đang đi làm. Mục đích là để tăng số ca sinh sản của mỗi phụ nữ Nhật, từ tỷ lệ 1,4 hiện tại lên gần 2,1; nhưng người dân tỏ ra không mấy “mặn mà” với những nỗ lực này.

Một giải pháp rõ ràng hơn là nhập cư, hiện vẫn là vấn đề gây tranh cãi tại Nhật Bản. Chưa đến 2% dân số nước này chào đời ở nước ngoài, và thăm dò dư luận cho thấy dân nhập cư nhận được rất ít hỗ trợ.

Thủ tướng Shinzo Abe tỏ ra thận trọng trong vấn đề này, thể hiện ở động thái hỗ trợ cho việc mở rộng lựa chọn các chương trình nhập cư, nhưng chỉ ở mức độ hạn chế.

Nếu ông Abe ủng hộ mạnh mẽ chiến lược nhập cư, ông có thể sẽ phải đối mặt với làn sóng phản đối gay gắt, đặc biệt là tại các tỉnh thành ở khu vực nông thôn của Nhật Bản.

Tuy nhiên, thời gian có thể sẽ ủng hộ ông Abe, khi ông này gần đây đã tái đắc cử nhiệm kỳ mới.

Ông Jun Saito, một thành viên cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản, nhận định Nhật Bản quá chậm trễ để có cái nhìn trung thực về vấn đề nhập cư.

"Chúng tôi đang ... phải đối mặt với một sự lựa chọn giữa việc trở thành một “cựu” thế lực kinh tế với dân số chủ yếu là người cao tuổi, hay trở thành một cường quốc kinh tế đang phát triển, trong đó người Nhật và người nước ngoài cùng chung sống và làm việc", ông cho hay.