Người dân Đôn Phong tự xây lò đốt rác, bảo vệ môi trường

Ảnh: minh họa

Bí thư Đảng ủy xã, bà Ngôn Thị Chanh cho biết: Từ khi có chủ trương xây dựng nông thôn mới, ngoài việc lập quy hoạch chi tiết để thực hiện các tiêu chí nông thôn mới, chúng tôi đã phân công cho các đơn vị chức năng đưa ra sáng kiến, thực hiện phần việc của mình. Việc xây dựng, quy hoạch tiêu chí môi trường giao cho y tế xã chịu trách nhiệm. Bản thân ông Cao Thịnh Vàng, Trưởng Trạm Y tế xã đưa ra sáng kiến xây lò đốt rác và đã thực hiện thí điểm thành công. Đến nay, người dân trong xã đã tự xây được 38 lò đốt rác ở tất cả các thôn, rất hiệu quả và làm thay đổi diện mạo đường làng.

Ở bản Nà Pán, xã Đôn Phong, huyện Bạch Thông có 57 hộ đồng bào Dao, nhưng có đến 56 hộ đã cùng nhau xây được 9 lò đốt rác. Từ khi xây lò đốt rác vào cuối năm 2013, cả thôn từ người già đến trẻ con đều có ý thức không vứt rác ra đường, ở nhà mỗi gia đình đều có 2-3 túi đựng rác để tự phân loại.

Chị Bàn Thị Thắm, cán bộ y tế bản Nà Pán cho biết: Nà Pán là thôn đầu tiên tham gia dự án xây lò đốt rác, lúc đầu mọi người không hào hứng lắm nhưng chúng tôi vẫn xây một lò đốt thử, thấy hiệu quả và giải quyết được vấn đề rác thải vứt ra đường, đặc biệt người dân dù không muốn nhưng cũng không biết vứt rác ở đâu nên đều mang ra rệ đường để bỏ, lâu dần thành đống rất bẩn. Nay có lò đốt, mọi người tự giác phân loại và tập trung đổ vào lò đốt trong khoảng 10-15 phút là rác cháy hết. Như vậy, không phải vận động, các nhà tự rủ nhau góp tiền xây lò đốt, với 5-6 hộ chung một lò, mỗi gia đình nếu có gạch góp gạch, không có gạch đóng tiền. Mỗi lò xây hết khoảng 500-600 nghìn đồng.

Trao đổi với chúng tôi, tác giả của lò đốt này, ông Cao Thịnh Vàng cho biết: Y tế xã được cấp ủy giao nhiệm vụ thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt nên đã nảy ra việc xây lò đốt rác. Thực tế dự án xử lý nước thải, rác thải chỉ thuyết minh đến việc thu gom, còn xử lý như thế nào lại không được đưa ra trong đề án. Vì vậy, nếu chỉ thu gom rác cũng không biết để ở đâu, lại gây mất vệ sinh, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân. Chúng tôi đã bàn và chỉ có cách tốt nhất là đốt những chất có thể đốt được, những chất không thể đốt được thì đào hố theo hộ gia đình để chôn, vừa sạch vừa có thể sử dụng làm phân bón ruộng.

Nói là làm, ông Vàng cùng với cán bộ y tế thôn bản bắt tay vào xây lò theo thiết kế hợp lý để dễ đốt và dễ cháy. Ông Vàng chia sẻ: Lúc đầu chưa được sự quan tâm, đồng tình của các ngành, cả lãnh đạo nên người dân chưa mặn mà, đến khi chúng tôi đưa được một vài lò vào sử dụng có hiệu quả, Đảng ủy xã đã có chủ trương và ra Thông báo số 9-TB/UB để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới với lưu ý việc xử lý rác thải được đưa ra 2 mô hình là lò đốt cho các thôn, vùng tập trung và hố chứa rác cho thôn vùng cao, vùng sâu.

Đồng thời, quy định cho người dân việc phân loại rác rõ ràng thành 3 loại: Đối với rác thải là chai lọ bằng thủy tinh, mảnh sành, đồ gốm không thể tự phân hủy hoặc đốt được phải đào hố chôn vĩnh viễn; rác thải có thể tự phân hủy được như lá cây, vỏ măng, vỏ hoa quả tươi, phân gia súc, gia cầm có thể đào hố chôn lấp để tự phân hủy, sử dụng làm phân bón ruộng; rác thải không tự phân hủy như bụng măng, bỉm vải, quần áo rách, bao bì, giấy bóng kính, vỏ chai lọ nhựa… để đốt trong lò.

Ông Lý Tiến Lợi, Bí thư chi bộ thôn Nà Pán cho biết: Nà Pán toàn đồng bào Dao nhưng đến nay, mọi người đều rất có ý thức trong phân loại rác nên đường làng sạch sẽ; ở mỗi nhà cũng đều sạch sẽ, từ nhà trên xuống nhà dưới đến công trình phụ đều sạch sẽ. Khi cả thôn xây lò đốt rác, chúng tôi vận động toàn bộ đảng viên, trưởng thôn và người dân tập trung đi nhặt rác một ngày. Trong ngày hôm đó, cả thôn nhặt được hàng tấn rác các loại, đốt liên tục trong mấy ngày mới hết. Người dân giật mình vì mình đã vứt ra ngoài môi trưòng một lượng rác quá lớn. Cũng từ việc làm đó, mọi người đã ý thức được việc thực hiện giữ gìn vệ sinh.

Bà Ngôn Thị Chanh cho biết, từ nay đến hết năm 2014, sẽ vận động người dân xây thêm lò đốt rác ở những nơi phù hợp, dễ dàng cho mọi người khi thấy rác nhặt bỏ vào và sẽ tổ chức cho các thôn tập trung nhặt rác trong một ngày giống như Nà Pán đã làm, một mặt để người dân thấy được mức độ rác thải vứt "bừa bãi", mặt khác là để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân.

Lò đốt rác ở Đôn Phong là một kiểu lò đơn giản, dễ làm, dễ thao tác, phù hợp với điều kiện dân cư miền núi, nông thôn, nếu được nhân rộng cũng có thể coi là giải pháp tốt để tiêu chí bảo vệ môi trường trong xây dựng nông thôn mới khả thi.